Χειριστικότητα: Με ποιες μορφές τη συναντάμε και πώς θα την αποφύγουμε

ΓΡΑΦΕΙ Η ΒΑΓΙΑ ΖΙΩΓΑ

Τακτικές χειριστικότητας και εξαπάτησης χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους (και όχι μόνο!) από αρχαιοτάτων χρόνων. Η εξελικτική ψυχολογία έχει αποδείξει ότι τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα χρησιμοποιούν τέτοιου είδους πρακτικές για να έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στον τομέα της αναπαραγωγής. Όσο αφορά στη σύγχρονη εποχή και στο ανθρώπινο είδος, μπορούμε να πούμε, με πιο απλά λόγια, ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη χειριστικότητα τόσο για να κατακτήσουν το σύντροφό τους, όσο και για να τον κρατήσουν στη σχέση. 

Τι είναι χειριστικότητα; 

Ως χειριστικότητα ορίζεται ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα προσπαθούν σκοπίμως να ασκήσουν επίδραση (είτε κακόβουλη είτε καλοήθη) στους άλλους. Οι χειριστικοί άνθρωποι εφαρμόζουν αυτή τη συμπεριφορά σε όλα τα περιβάλλοντα στα οποία κινούνται (εργασιακός χώρος, οικογένεια, σύντροφος, φίλοι κλπ.). 

Οι πιο συχνές τακτικές χειριστικότητας 

Άσκηση γοητείας: τακτική που χρησιμοποιείται πιο συχνά από γυναίκες οι οποίες χρησιμοποιούν τη σαγήνη για να πετύχουν αυτό που θέλουν. Παράδειγμα: Ασκώ γοητεία στον προϊστάμενο μου για να κερδίσω ευνοϊκότερη μεταχείριση. 

Κρατάω "μούτρα": χρησιμοποιείται εξίσου από γυναίκες και άντρες όταν κάτι τους έχει ενοχλήσει, σαν ένας τρόπος να κάνουν τον άλλον να ενδιαφερθεί γι’ αυτό που τους απασχολεί. Παράδειγμα: Κρατάω μούτρα στον σύντροφό μου γιατί δε θυμήθηκε τα γενέθλια μου, μέχρι να καταλάβει μόνος του το λάθος του και να επανορθώσει. 

Υποτίμηση: χρησιμοποιείται συχνότερα από άντρες και αποτελεί την προσπάθεια κάποιου να "γίνει το δικό του" ή να φανεί ανώτερος, μέσω της υποτίμησης του συνομιλητή του. Παράδειγμα: Τι μπορεί να ξέρεις εσύ από marketing; ένα λύκειο τέλειωσες! 

Ευαλωτότητα: χρησιμοποιείται κυρίως από γυναίκες και αποτελεί την ανάδειξη κάποιας ευαλωτότητας, για να επιτευχθεί αυτό που θέλουν. Κλασσικό παράδειγμα η Ελληνίδα μάνα: Αν πάρεις μηχανή θα πάθω έμφραγμα, δε λυπάσαι την καρδιά μου; 

Ποιοι άνθρωποι χειραγωγούν; 

Γυναίκες και άνδρες χειραγωγούν με την ίδια συχνότητα ανεξάρτητα από την ηλικία τους . Το μόνο που διαφέρει είναι ο τρόπος που επιλέγουν να το κάνουν. Οι άνθρωποι που έχουν την τάση να χρησιμοποιούν τόσο γενική όσο και συναισθηματική χειραγώγηση θεωρείται ότι έχουν ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας που ονομάζεται Μακιαβελισμός. Τα άτομα αυτά έχουν χαμηλό δείκτη τόσο ειλικρίνειας όσο και ταπεινότητας και έχουν μία τάση προς τον κυνισμό και τη ραδιουργία. 

Μήπως αναγνωρίζετε τον εαυτό σας στις παραπάνω τακτικές; Είστε αυτός που τις ασκεί, αυτός που τις δέχεται ή και τα δύο; 

Εάν είστε αυτός που τις ασκεί, σκεφτείτε ότι πολλοί άνθρωποι γύρω σας μπορεί να νιώθουν δυσφορία ή πίεση εξαιτίας αυτής της συμπεριφοράς σας. Δοκιμάστε να ζητήσετε ξεκάθαρα αυτό που θέλετε και να στηρίξετε την επιθυμία σας. Στην ουσία στηρίζετε τον εαυτό σας και είναι πολύ πιο πιθανό οι άλλοι να εκτιμήσουν την ειλικρίνεια και την αυτοπεποίθησή σας και να πετύχετε αυτό που θέλετε. 

Εάν είστε αυτός που τις δέχεται, πρώτα από όλα προσπαθήστε να αναγνωρίσετε την προσπάθεια χειρισμού πίσω από κάποια συμπεριφορά. Δεν είναι πάντα εύκολο να την καταλάβετε γιατί συνήθως μπαίνουν διάφορα συναισθήματα στη μέση. Πχ. αν έχετε συνηθίσει να δέχεστε υποτίμηση από κάποιο άτομο είναι πολύ πιθανό να έχετε πειστεί ότι όντως είστε κατώτεροι και να υποχωρείτε μόνιμα. Εφόσον αναγνωρίσετε την προσπάθεια χειραγώγησης, μην ανταποκριθείτε σε αυτήν. Όσο περισσότερο ανταποκρίνεστε τόσο πιο συχνά θα σας ασκείται! 

*Υ.Γ: Είναι παράδοξο αλλά οι χειριστικοί άνθρωποι μας είναι ιδιαιτέρως συμπαθείς γι’ αυτό και συνήθως κατακτούν υψηλόβαθμες θέσεις στη δουλειά τους και γίνονται χαρακτήρες επιτυχημένων σειρών όπως οι Littlefinger και Cersei Lannister του Game of Thrones και ο Φρανκ Άντεργουντ του House of Cards.

Βάγια Ζιώγα

Ψυχολόγος