Η Επιτροπή δημοσιεύει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον μηχανισμό αιρεσιμότητας

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με το γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας, το οποίο αποσκοπεί στην προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου. 

Οι κατευθυντήριες γραμμές θα εξηγούν λεπτομερώς πώς θα εφαρμόσει η Επιτροπή τον κανονισμό, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο θα προστατεύονται τα δικαιώματα των τελικών αποδεκτών και των δικαιούχων χρηματοδότησης της ΕΕ. 

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά: «Το κράτος δικαίου είναι το στοιχείο που συνδέει την Ένωσή μας, αποτελεί το θεμέλιο της ενότητάς μας. Δεν θα παύσουμε ποτέ να το υπερασπιζόμαστε. Οι σημερινές κατευθυντήριες γραμμές θα παράσχουν πρόσθετη σαφήνεια, καθώς η Επιτροπή εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κάθε παραβίαση των αρχών του κράτους δικαίου που συνδέεται με τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Επειδή πρέπει να διασφαλίσουμε ότι κάθε ευρώ και κάθε λεπτό δαπανάται σύμφωνα με τον σκοπό του και σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου.» 

Παράλληλα, ο επίτροπος κ. Γιοχάνες Χαν, αρμόδιος για τον προϋπολογισμό και τη διοίκηση, δήλωσε: «Δεν μπορούμε να κάνουμε παραχωρήσεις όταν πρόκειται για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων και των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης. Με τον κανονισμό για την αιρεσιμότητα έχουμε ένα ακόμη εργαλείο στη διάθεσή μας, σε μια περίοδο κατά την οποία διαχειριζόμαστε τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό της ΕΕ στην ιστορία. Όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις του κανονισμού, θα ενεργούμε με αποφασιστικότητα.» 

Οι κατευθυντήριες γραμμές εξηγούν λεπτομερώς τον τρόπο εφαρμογής του κανονισμού και ειδικότερα: 

- τις προϋποθέσεις για τη θέσπιση μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών παραβιάσεων των αρχών του κράτους δικαίου και του τρόπου με τον οποίο θα αξιολογείται κατά πόσον οι εν λόγω παραβιάσεις επηρεάζουν ή απειλούν σοβαρά να επηρεάσουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ με επαρκώς άμεσο τρόπο

- τη συμπληρωματικότητα μεταξύ του κανονισμού για την αιρεσιμότητα και άλλων εργαλείων για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ και των ειδικών τομεακών κανόνων. Εν προκειμένω περιλαμβάνονται οι κανόνες για τα κονδύλια υπό επιμερισμένη διαχείριση (π.χ. πολιτική συνοχής, κοινή γεωργική πολιτική) και για τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο επίκεντρο του NextGenerationEU

- την ανάγκη τα προτεινόμενα μέτρα να είναι αναλογικά, κατάλληλα και απαραίτητα για την αντιμετώπιση των επίμαχων ζητημάτων

- τα βήματα που πρέπει να ακολουθούνται προτού προταθούν μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των πηγών πληροφοριών τις οποίες θα συμβουλεύεται η Επιτροπή, του ρόλου που θα διαδραματίζουν οι καταγγελίες, των επαφών με τα κράτη μέλη: τις διαδικασίες για τη θέσπιση και την άρση των μέτρων

- την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των τελικών αποδεκτών ή των δικαιούχων ενωσιακής χρηματοδότησης, καθώς οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να συνεχίζουν να πραγματοποιούν πληρωμές στο πλαίσιο ενωσιακών προγραμμάτων ή ταμείων υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. 

Οι κατευθυντήριες γραμμές καταρτίστηκαν μέσω ολοκληρωμένης διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων διαβουλεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ. Λαμβάνουν επίσης υπόψη τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις υποθέσεις C-156/21 και C-157/21 που εκδόθηκαν στις 16 Φεβρουαρίου 2022 και οι οποίες αφορούσαν τη νομιμότητα του κανονισμού.