Έσοδα της ΕΕ: επανεκκίνηση των οικονομικών της Ένωσης, επανεκκίνηση της Ευρώπης

Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε την Τετάρτη με 356 ψήφους έναντι 199 (65 αποχές), οι ευρωβουλευτές αξιολογούν την μέχρι στιγμής μεταρρυθμιστική διαδικασία στο πλαίσιο του «χάρτη πορείας για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων», λέγοντας ότι τα οικονομικά της ΕΕ διανύουν μια κρίσιμη περίοδο κατά την οποία η έλλειψη μεταρρυθμίσεων θα έχει ιδιαίτερα επιζήμιες συνέπειες για το μέλλον της ΕΕ, τις πολιτικές, τους στόχους της και την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων και των επενδυτών στην Ένωση.

Νέες προκλήσεις θέτουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ υπό σοβαρή πίεση 

 Οι ευρωβουλευτές είναι «ιδιαίτερα ανήσυχοι» για το γεγονός ότι τα ποσά που προκύπτουν από τους νέους ιδίους πόρους δεν θα είναι επαρκή για την κάλυψη όλων των αποπληρωμών και του κόστους δανεισμού «Next Generation EU», που εκτιμάται ότι θα είναι κατά μέσο όρο τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2058. Το οικονομικό και κοινωνικό σοκ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο σοβαρός αντίκτυπος του πληθωρισμού στον προϋπολογισμό της ΕΕ και o αυξανόμενος παγκόσμιος αγώνας για τη διαμόρφωση του μέλλοντος της κατασκευής τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, αποτελούν πρόσθετες προκλήσεις που υπογραμμίζουν την ανάγκη επαναξιολόγησης του συστήματος ιδίων πόρων της ΕΕ. 

Νέες ιδέες για πρόσθετες πηγές εσόδων

Δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να αποπληρώσει το χρέος που προέκυψε στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τις επενδύσεις και άλλα προγράμματα της Ένωσης, οι ευρωβουλευτές προτείνουν μια σειρά νέων πηγών εσόδων για τον προϋπολογισμό. Αυτές συμπεριλαμβανομένων ιδίους πόρους που βασίζονται στην εταιρική φορολογία, στον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, σε έναν νέο δίκαιο συνοριακού μηχανισμού προσαρμογής, σε έναν φόρο επί των κρυπτοστοιχείων, σε «πράσινους» ιδίους πόρους και σε εθνικές συνεισφορές βάσει στατιστικών στοιχείων. Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει μια πρώτη δέσμη νέων ιδίων πόρων το 2021. Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να υποβάλει την επόμενη δέσμη προτάσεων το συντομότερο δυνατό και όχι αργότερα από το τρίτο τρίμηνο του 2023. 

Διασφάλιση της δημοσιονομικής νομιμότητας από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους των πολιτών

Οι ευρωβουλευτές θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να διαδραματίσει ενισχυμένο ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τους ιδίους πόρους για να διασφαλιστεί η προβολή, η νομιμότητα και η δημοκρατική λογοδοσία των δημόσιων οικονομικών της ΕΕ. 

Ο συνεισηγητής José Manuel Fernandes (ΕΛΚ, Πορτογαλία) τόνισε σχετικά: «Χρειαζόμαστε νέους τρόπους χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της Ένωσης, οι οποίοι είναι φιλικοί προς το περιβάλλον και προωθούν τον θεμιτό και δίκαιο ανταγωνισμό, διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα και δεν επιβαρύνουν υπερβολικά τους φορολογούμενους. Αυτό το καλάθι των νέων ιδίων πόρων πρέπει να επαρκεί για την εξόφληση του χρέους της ΕΕ που προέκυψε από το Ταμείο Ανάκαμψης χωρίς περικοπές των πολιτικών και των προγραμμάτων.» 

Από την πλευρά της η συνεισηγήτρια Valérie Hayer (Renew, Γαλλία): «Από τον φόρο στα κρυπτονομίσματα μέχρι τον νέο δίκαιο συνοριακό μηχανισμό προσαρμογής, αυτή η έκθεση ανοίγει το δρόμο προς μια νέα Ευρώπη. Ήρθε η ώρα να ξεφύγουμε από την πεπατημένη. Απαιτούνται νέοι καινοτόμοι ίδιοι πόροι για την εξασφάλιση επαρκούς ποσού για την αποπληρωμή του κοινού δανεισμού για την ανάκαμψη, αλλά και για την πλήρη αξιοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για τη συμπλήρωση των πολιτικών μας.» (Μαγνητοσκοπημένη ομιλία στην ολομέλεια.) 

Στη συνέχεια η Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει το σχέδιο ετήσιου προϋπολογισμού για το 2024 στα τέλη Μαΐου και να προτείνει επανεξέταση ή αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου τον Ιούνιο, καθώς και νέα δέσμη ροών εσόδων της ΕΕ εντός του 2023.