Η ΕΟΚΕ ζητεί να ενισχυθεί η δράση της ΕΕ στα θέματα του κράτους δικαίου

Μετά τον ορισμό νέου Ευρωπαίου Επιτρόπου αρμόδιου για θέματα δημοκρατίας, δικαιοσύνης και κράτους δικαίου, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) ζήτησε να ενισχυθεί η δράση της ΕΕ υπέρ του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. 

Κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Σεπτεμβρίου, η ΕΟΚΕ φιλοξένησε συζήτηση σχετικά με τη δημοκρατία, στην οποία παρουσιάστηκαν ιδέες για να γίνει πιο δυναμική η αντίδραση της ΕΕ στις παραβιάσεις του κράτους δικαίου και στην υποχώρηση των δημοκρατικών θεσμών, όπως μεταξύ άλλων η σύσταση της πολυαναμενόμενης πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών που προανήγγειλε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη σύσταση αυτής της πλατφόρμας από το 2016. Η πλατφόρμα αναμένεται να βοηθήσει την κοινωνία των πολιτών να αποκτήσει ισχυρότερο λόγο στη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ, προσφέροντας ένα πολύτιμο βήμα διαλόγου μεταξύ των οργανώσεων και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και αναλαμβάνοντας καθοδηγητικό ρόλο για τη λήψη αποφάσεων σε βασικά ζητήματα, όπως η δικαστική ανεξαρτησία και οι δημοκρατικές ελευθερίες. 

Ο Joachim Herrmann, από τη Διεύθυνση Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσίασε την τελευταία έκθεση για το κράτος δικαίου, τονίζοντας την επέκτασή της στις υπό ένταξη χώρες και τον αντίκτυπό της στην ενιαία αγορά. 

Ο Kevin Casas-Zamora του Διεθνούς Ινστιτούτου IDEA εξήρε τις προσπάθειες της ΕΕ, αλλά προειδοποίησε για τον κίνδυνο δημοκρατικής οπισθοδρόμησης, ζητώντας να ενισχυθεί η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και να εκδοθούν αναλυτικότερες εκθέσεις για το κράτος δικαίου. Η Alexandrina Najmowicz, από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Πολιτών, υποστήριξε ότι οι συστάσεις πρέπει να γίνουν πιο σαφείς και τάχθηκε υπέρ ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης που θα προλαμβάνει την περαιτέρω υποχώρηση των δημοκρατικών θεσμών. 

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι συμμετέχοντες προειδοποίησαν για τον κίνδυνο εφησυχασμού και τόνισαν την ανάγκη να αρθούν οι διογκούμενες ανησυχίες που εκφράζονται σχετικά με τον αυταρχισμό, την απειλούμενη ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τη συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών. Ο Jerzy Pomianowski, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Δημοκρατία, επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι η υποτίμηση της σημασίας της δημοκρατίας για χάρη άλλων πιο επειγόντων θεμάτων που προκαλούν ανησυχία, όπως η μετανάστευση και η ασφάλεια, θα μπορούσε να έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα και ζήτησε να διατεθεί το 5 % της αναπτυξιακής βοήθειας σε δημοκρατικά προγράμματα. 

Η συζήτηση της ΕΟΚΕ ανέδειξε τον απαραίτητο ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην προάσπιση του κράτους δικαίου, και ζητήθηκε η ενεργότερη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ. Η έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών, σε συνδυασμό με την ανανεωμένη δέσμευση υπέρ των θεμελιωδών δικαιωμάτων, είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της δημοκρατίας στην ΕΕ.