Ελληνική ιθαγένεια σε μετανάστες δεύτερης γενιάς
TOY ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ "Τη φανέλα του από το NBA στις ΗΠΑ μου έστειλε ο Γιάννης Αντετοκούμπο με τους manager του αν...
http://www.thecolumnist.gr/2014/03/blog-post_4146.html
TOY ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
"Τη φανέλα του από το NBA στις ΗΠΑ μου έστειλε ο Γιάννης Αντετοκούμπο με τους manager του αναγνωρίζοντας τη συμβολή μου στην απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από αυτόν και τον αδελφό του Θανάση", Ευριπίδης Στυλιανίδης, βουλευτής της ΝΔ και πρώην υπουργός Εσωτερικών, σε ανάρτηση στη σελίδα του στο facebook στις 26 Φεβρουαρίου 2014.
"…έχουν πάει στα σχολεία οπωσδήποτε περισσότερα από 6 χρόνια ή και παιδιά που έχουν αποδείξει την αξία τους περνώντας πανελλαδικές εξετάσεις θα μπορούν να πάρουν ελληνική ιθαγένεια, θα κρίνονται ενσωματωμένοι. Είναι λίγο ρατσιστικό να λέμε ότι με το που γεννιέσαι κι αναπνέεις τον υπέροχο αέρα της Ελλάδας αποκτάς αυτομάτως ελληνική συνείδηση", Άγγελος Συρίγος, Γενικός Γραμματέας πληθυσμού και κοινωνικής συνοχής του υπουργείου Εσωτερικών, στην εκπομπή της Σοφίας Παπαϊωάννου "360 Μοίρες" που προβλήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2014 στον Alpha.
Στο τέλος Φεβρουαρίου ψηφίστηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών για τον νέο μεταναστευτικό κώδικα ο οποίος, μεταξύ άλλων, προβλέπει ότι, με την άδεια του επί μακρόν διαμένοντος, παιδιά γεννημένα στην Ελλάδα από γονείς μετανάστες θα μπορούν στα 18 τους να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε από τους εκπροσώπους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ επιφυλάχθηκε, η ΔΗΜΑΡ και ο εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Δημοκρατικών το ψήφισαν επί της αρχής ενώ τα υπόλοιπα κόμματα το καταψήφισαν. Πλέον αναμένεται, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να περάσει και από την Ολομέλεια.
Το μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί βασικό πεδίο αντιπαράθεσης εδώ και πολλά χρόνια τόσο στα πλαίσια της πολιτικής σκηνής όσο και εντός της ίδιας της κοινωνίας. Μία θεμελιώδης πτυχή του έχει να κάνει με τα παιδιά των μεταναστών που διαμένουν μόνιμα στη χώρα και τα οποία, ελλείψει οποιουδήποτε θεσμικού πλαισίου που θα μεριμνά για την τύχη τους, καλούνται μόλις ενηλικιωθούν είτε να απελαθούν είτε να καταθέσουν τα χαρτιά τους για απόκτηση άδειας παραμονής η οποία φθάνει στα χέρια τους, συνήθως, όταν λήγει. Σε κάθε, δηλαδή, περίπτωση αντιμετωπίζονται, τουλάχιστον μέχρι τώρα, ως ξένοι, σε μία χώρα που είναι η μόνη πατρίδα που έχουν γνωρίσει. Επιβάλλεται, λοιπόν, χωρίς δισταγμό το ελληνικό κράτος να αποδώσει την ιθαγένεια στα παιδιά αυτά, που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και πήγαν σχολείο στην Ελλάδα. Το κριτήριο της διάρκειας της φοίτησης προφανώς και είναι συζητήσιμο αλλά μία καλή ιδέα θα ήταν η εννεαετής υποχρεωτική εκπαίδευση. Η άμεση επίλυση εδράζεται σε λόγους που είναι αφενός μεν ανθρωπιστικοί, αφετέρου δε αμοιβαίου οφέλους μεταξύ τόσο της ελληνικής πολιτείας όσο και των παιδιών.
Πρώτα από όλα, είναι σκληρό και απάνθρωπο, στην σύγχρονη ευρωπαϊκή Ελλάδα του 21ου αιώνα, να αντιμετωπίζονται επίσημα, περίπου, ως ανεπιθύμητα και αναγκαίο κακό, παιδιά τα οποία γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και πήγαν σχολείο στη χώρα αυτή. Η γλώσσα, η κουλτούρα, η νοοτροπία τους είναι ελληνική κι ως εκ τούτου έχουν τις ίδιες αγωνίες, τα ίδια όνειρα, υποστηρίζουν τις ίδιες ομάδες και έχουν τις ίδιες παρέες με τα παιδιά των υπόλοιπων κατοίκων αυτής της χώρας. Προφανώς και είναι πιθανό και απολύτως θεμιτό να σέβονται και να τιμούν τις παραδόσεις των πατρίδων των γονιών τους αλλά αυτό δεν τα κάνει λιγότερο Έλληνες στη συμπεριφορά και στον τρόπο σκέψης τους. Δεν είναι δύσκολο λοιπόν, τουλάχιστον για έναν σκεπτόμενο άνθρωπο, να συνειδητοποιήσει την προδοσία και τη σκληρότητα που αισθάνονται αυτοί οι νέοι όταν με την ενηλικίωσή τους τούς ανακοινώνεται ότι πρέπει είτε να μπουν στη σειρά για μία άδεια παραμονής είτε ακόμη και να ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους για μία χώρα, σχεδόν άγνωστη για αυτούς, που δεν έχουν επισκεφθεί ποτέ.
Από την άλλη, η υπόθεση Αντετοκούμπο ανέδειξε με χαρακτηριστικό τρόπο τη ματαιόδοξη, οπορτουνιστική και ρηχή προσέγγιση με την οποία το ελληνικό κράτος αντιλαμβάνεται την ένταξη των μεταναστών δεύτερης γενιάς στην ελληνική κοινωνία. Ποντάροντας, όπως πάντα, στην τηλεοπτική προσέγγιση σοβαρών ζητημάτων, η Πολιτεία απέδωσε στον αθλητή την ελληνική ιθαγένεια με συνοπτικές διαδικασίες, κυρίως για λόγους προβολής και άμεσων "αντισταθμιστικών ωφελημάτων", όπως το διεθνές αθλητικό στάτους της Ελλάδας ή η ενίσχυση της εθνικής ομάδας. Πέραν όμως από αυτήν την περίπτωση, υπάρχουν νέοι που μπορούν να προσφέρουν πολύ περισσότερα και ουσιαστικά στην ελληνική κοινωνία στο πεδίο των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών. Παιδιά μεταναστών στα οποία το ίδιο το ελληνικό κράτος έχει επενδύσει παρέχοντας σε αυτά τους ίδιους δασκάλους, τις ίδιες κτιριακές εγκαταστάσεις και την ίδια υλικοτεχνική υποδομή με τα υπόλοιπα. Πόσο λογικό είναι αυτά παιδιά στη συνέχεια να τα περιθωριοποιεί ωθώντας τα στην παραβατικότητα ή να τα απελαύνει αντί να τους προσφέρει τη δυνατότητα να εξελιχθούν και να προσφέρουν εντός της χώρας που θεωρούν και είναι πατρίδα τους, με αμοιβαία οφέλη μακροπρόθεσμης προοπτικής;
Σε ένα συντεταγμένο κράτος δικαίου δεν υπάρχει ανάγκη από σουπερ-ήρωες πρώην υπουργούς που αυτο-αποθεώνονται στο facebook για διαδικασίες που έπρεπε να είναι αυτόματες, το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο διορθώνεται και δεν υποκαθίσταται κατά περίπτωση "με εντολή Σαμαρά", η απόδοση ή μη της ιθαγένειας σε κάποιο άτομο δεν εξαρτάται από το ρατσιστικό κριτήριο της εισόδου του ή μη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο νέος μεταναστευτικός νόμος είναι μια καλή αρχή όχι μόνο για αυτά τα παιδιά αλλά και για την γενικότερη αντίληψη που πρέπει να έχουμε ως κοινωνία και πολιτικό σύστημα περί θεσμών. Ο δρόμος, όμως, είναι ακόμη μακρύς.
Στο τέλος Φεβρουαρίου ψηφίστηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών για τον νέο μεταναστευτικό κώδικα ο οποίος, μεταξύ άλλων, προβλέπει ότι, με την άδεια του επί μακρόν διαμένοντος, παιδιά γεννημένα στην Ελλάδα από γονείς μετανάστες θα μπορούν στα 18 τους να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε από τους εκπροσώπους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ επιφυλάχθηκε, η ΔΗΜΑΡ και ο εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Δημοκρατικών το ψήφισαν επί της αρχής ενώ τα υπόλοιπα κόμματα το καταψήφισαν. Πλέον αναμένεται, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να περάσει και από την Ολομέλεια.
Το μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί βασικό πεδίο αντιπαράθεσης εδώ και πολλά χρόνια τόσο στα πλαίσια της πολιτικής σκηνής όσο και εντός της ίδιας της κοινωνίας. Μία θεμελιώδης πτυχή του έχει να κάνει με τα παιδιά των μεταναστών που διαμένουν μόνιμα στη χώρα και τα οποία, ελλείψει οποιουδήποτε θεσμικού πλαισίου που θα μεριμνά για την τύχη τους, καλούνται μόλις ενηλικιωθούν είτε να απελαθούν είτε να καταθέσουν τα χαρτιά τους για απόκτηση άδειας παραμονής η οποία φθάνει στα χέρια τους, συνήθως, όταν λήγει. Σε κάθε, δηλαδή, περίπτωση αντιμετωπίζονται, τουλάχιστον μέχρι τώρα, ως ξένοι, σε μία χώρα που είναι η μόνη πατρίδα που έχουν γνωρίσει. Επιβάλλεται, λοιπόν, χωρίς δισταγμό το ελληνικό κράτος να αποδώσει την ιθαγένεια στα παιδιά αυτά, που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και πήγαν σχολείο στην Ελλάδα. Το κριτήριο της διάρκειας της φοίτησης προφανώς και είναι συζητήσιμο αλλά μία καλή ιδέα θα ήταν η εννεαετής υποχρεωτική εκπαίδευση. Η άμεση επίλυση εδράζεται σε λόγους που είναι αφενός μεν ανθρωπιστικοί, αφετέρου δε αμοιβαίου οφέλους μεταξύ τόσο της ελληνικής πολιτείας όσο και των παιδιών.
Πρώτα από όλα, είναι σκληρό και απάνθρωπο, στην σύγχρονη ευρωπαϊκή Ελλάδα του 21ου αιώνα, να αντιμετωπίζονται επίσημα, περίπου, ως ανεπιθύμητα και αναγκαίο κακό, παιδιά τα οποία γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και πήγαν σχολείο στη χώρα αυτή. Η γλώσσα, η κουλτούρα, η νοοτροπία τους είναι ελληνική κι ως εκ τούτου έχουν τις ίδιες αγωνίες, τα ίδια όνειρα, υποστηρίζουν τις ίδιες ομάδες και έχουν τις ίδιες παρέες με τα παιδιά των υπόλοιπων κατοίκων αυτής της χώρας. Προφανώς και είναι πιθανό και απολύτως θεμιτό να σέβονται και να τιμούν τις παραδόσεις των πατρίδων των γονιών τους αλλά αυτό δεν τα κάνει λιγότερο Έλληνες στη συμπεριφορά και στον τρόπο σκέψης τους. Δεν είναι δύσκολο λοιπόν, τουλάχιστον για έναν σκεπτόμενο άνθρωπο, να συνειδητοποιήσει την προδοσία και τη σκληρότητα που αισθάνονται αυτοί οι νέοι όταν με την ενηλικίωσή τους τούς ανακοινώνεται ότι πρέπει είτε να μπουν στη σειρά για μία άδεια παραμονής είτε ακόμη και να ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους για μία χώρα, σχεδόν άγνωστη για αυτούς, που δεν έχουν επισκεφθεί ποτέ.
Από την άλλη, η υπόθεση Αντετοκούμπο ανέδειξε με χαρακτηριστικό τρόπο τη ματαιόδοξη, οπορτουνιστική και ρηχή προσέγγιση με την οποία το ελληνικό κράτος αντιλαμβάνεται την ένταξη των μεταναστών δεύτερης γενιάς στην ελληνική κοινωνία. Ποντάροντας, όπως πάντα, στην τηλεοπτική προσέγγιση σοβαρών ζητημάτων, η Πολιτεία απέδωσε στον αθλητή την ελληνική ιθαγένεια με συνοπτικές διαδικασίες, κυρίως για λόγους προβολής και άμεσων "αντισταθμιστικών ωφελημάτων", όπως το διεθνές αθλητικό στάτους της Ελλάδας ή η ενίσχυση της εθνικής ομάδας. Πέραν όμως από αυτήν την περίπτωση, υπάρχουν νέοι που μπορούν να προσφέρουν πολύ περισσότερα και ουσιαστικά στην ελληνική κοινωνία στο πεδίο των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών. Παιδιά μεταναστών στα οποία το ίδιο το ελληνικό κράτος έχει επενδύσει παρέχοντας σε αυτά τους ίδιους δασκάλους, τις ίδιες κτιριακές εγκαταστάσεις και την ίδια υλικοτεχνική υποδομή με τα υπόλοιπα. Πόσο λογικό είναι αυτά παιδιά στη συνέχεια να τα περιθωριοποιεί ωθώντας τα στην παραβατικότητα ή να τα απελαύνει αντί να τους προσφέρει τη δυνατότητα να εξελιχθούν και να προσφέρουν εντός της χώρας που θεωρούν και είναι πατρίδα τους, με αμοιβαία οφέλη μακροπρόθεσμης προοπτικής;
Σε ένα συντεταγμένο κράτος δικαίου δεν υπάρχει ανάγκη από σουπερ-ήρωες πρώην υπουργούς που αυτο-αποθεώνονται στο facebook για διαδικασίες που έπρεπε να είναι αυτόματες, το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο διορθώνεται και δεν υποκαθίσταται κατά περίπτωση "με εντολή Σαμαρά", η απόδοση ή μη της ιθαγένειας σε κάποιο άτομο δεν εξαρτάται από το ρατσιστικό κριτήριο της εισόδου του ή μη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο νέος μεταναστευτικός νόμος είναι μια καλή αρχή όχι μόνο για αυτά τα παιδιά αλλά και για την γενικότερη αντίληψη που πρέπει να έχουμε ως κοινωνία και πολιτικό σύστημα περί θεσμών. Ο δρόμος, όμως, είναι ακόμη μακρύς.
Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com
Email: jskpapadopoulos@gmail.com
