Οι προκλήσεις για τη νέα κυβέρνηση

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

 ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 

Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, οι πιο κρίσιμες εκλογές της Μεταπολίτευσης κατά κάποιους, αποτέλεσαν μία τομή στην εκλογική και πολιτική ιστορία της Ελλάδας καθώς για πρώτη φορά ένα κόμμα της Αριστεράς κατέκτησε την εξουσία. Ως εκ τούτου, είναι λογικό τα στελέχη του κόμματος να αισθάνονται δικαιωμένα και περήφανα για το αποτέλεσμα. Επειδή όμως με συμβολισμούς και  συναισθήματα δεν αντιμετωπίζεται η αμείλικτη πολιτική πραγματικότητα είναι επιτέλους καιρός, μετά από μία μακρά και ανούσια πολωμένη προεκλογική περίοδο, να κοιτάξουμε τις άμεσες προκλήσεις για την νέα κυβέρνηση.

Το πρώτο πεδίο είναι αδιαμφισβήτητα εκείνο της οικονομίας. Η νέα κυβέρνηση έχει θέσει ως κεντρική προτεραιότητά της το ζήτημα του κουρέματος του χρέους.  Παρ' όλα αυτά, η γερμανική πλευρά διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι κάτι τέτοιο είναι εκτός συζήτησης όπως και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Ακόμη όμως και άλλοι σημαντικοί παράγοντες της Ευρωζώνης, όπως η γαλλική κυβέρνηση, πολλές κεντροαριστερές πολιτικές δυνάμεις και ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι, δηλώνουν ότι καμία συζήτηση δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί αν η Ελλάδα είναι εκτός προγράμματος προσαρμογής. Εκτός των άλλων, δεν πρέπει να λησμονούμε και τις  υψηλές προσδοκίες που έχει χτίσει η κυβέρνηση στο εσωτερικό αναφορικά με τα οικονομικά μέτρα αντιμετώπισης της "ανθρωπιστικής κρίσης" και οι οποίες προβληματίζουν τους εταίρους ως προς την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής. Κάποια πρώτα δείγματα γραφής δόθηκαν με την άμεση πρόθεση της κυβέρνησης να ηλεκτροδοτήσει δωρεάν 300.000 φτωχά νοικοκυριά, την καθιέρωση του κατώτατου μισθού στα 731 ευρώ και την επιστροφή της 13ης σύνταξης σε συντάξεις μέχρι 700 ευρώ. 

Παράλληλα, η δεδηλωμένη προεκλογική δέσμευση για την διακοπή των διαδικασιών περαιτέρω αποκρατικοποιήσεων φαίνεται να επιβεβαιώνεται και μετεκλογικά. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσα για τον ΟΛΠ, του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη για τη ΔΕΗ και του αναπληρωτή υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Χρήστου Σπίρτζη για τις ιδιωτικοποιήσεις υποδομών. Μένει, λοιπόν, να δούμε στην πράξη τί χαρακτήρα θα έχει το νέο αναπτυξιακό και επενδυτικό μοντέλο που προανήγγειλε χθες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, πώς αυτό θα εκληφθεί από τους εταίρους και δανειστές της χώρας και κυρίως, πόσο αποτελεσματικά αυτό θα απαντά στο φλέγον ζήτημα της ανεργίας. 

Το επόμενο κρίσιμο μέτωπο είναι εκείνο του κρατικού μοντέλου που προκρίνει η νέα κυβέρνηση όπου, εκτός από το άμεσο δημοσιονομικό ενδιαφέρον, αναδεικνύει και την προσέγγισή της ως προς το ρόλο του κράτους στην οικονομία. Μόλις σήμερα ο αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Γιώργος Κατρούγκαλος, προανήγγειλε την άμεση επαναπρόσληψη 2.500-3.000 υπαλλήλων που έχουν απολυθεί "αντισυνταγματικά" και στους οποίους περιλαμβάνονται καθαρίστριες, σχολικοί φύλακες και άλλοι. Το αναμενόμενο μισθολογικό κόστος προβλέπεται, κατά τον υπουργό, να καλυφθεί με την πρόσληψη λιγότερων από τις 15.000 υπαλλήλων που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2015. Αυτό όμως πρακτικά ενδέχεται να σημαίνει ότι σε κάποιες υπηρεσίες του δημοσίου τομέα οι αποχωρήσαντες λόγω συνταξιοδότησης δε θα αντικατασταθούν από νέους υπαλλήλους με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει σε επίπεδο λειτουργικότητας. Επίσης, ένα σημαντικό ερώτημα αφορά και τους 3.000 απολυμένους της ΕΡΤ και το τι είδους μοντέλο δημόσιας ραδιοτηλεόρασης θα προκριθεί από την κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση είναι αξιοπρόσεκτο ότι ο Γ. Κατρούγκαλος στηρίζει τόσο το θεσμό της αξιολόγησης όσο και το αυτονόητο των απολύσεων των επίορκων υπαλλήλων μέσω της επίσπευσης των διαδικασιών εντός εξαμήνου, όπως ο ίδιος δεσμεύτηκε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΜEGA. 

Η τρίτη βασική πρόκληση για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι ο τομέας της εξωτερικής πολιτικής. Οι διαθέσεις του Αλέξη Τσίπρα φάνηκαν με το καλημέρα όταν η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, προέβη σε δήλωση εκ μέρους των "Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της ΕΕ" σε σχέση με το ουκρανικό ζήτημα προειδοποιώντας τη Ρωσία με νέα μέτρα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε η Γ.Γ. του πρωθυπουργού, εκείνος ουδέποτε ενημερώθηκε ως επιβαλλόταν ενώ τη δυσφορία του σε σχέση με το γεγονός μετέφερε και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας στην Ιταλίδα εκπρόσωπο. Λίγο αργότερα στην τελετή παράδοσης-παραλαβής στο ΥΠ.ΕΞ., την ίδια κίνηση καυτηρίασε και ο νέος υπουργός Νίκος Κοτζιάς ο οποίος προσέθεσε ότι "όποιος νομίζει ότι στο όνομα του χρέους η Ελλάδα θα παραιτηθεί από την κυριαρχία της... κάνει λάθος". 

Τουλάχιστον φαινομενικά, η νέα κυβέρνηση δεν επιδιώκει τίποτα περισσότερο από το αυτονόητο: την ισότιμη μεταχείριση όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα πλαίσια ζητημάτων που άπτονται της κοινής εξωτερικής πολιτικής. Κι αυτό είναι απολύτως αναμενόμενο σε μία ένωση κρατών που φιλοδοξεί να αποτελέσει φάρο δημοκρατίας για τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό όμως που ανησυχεί τους υπόλοιπους Ευρωπαίους είναι το αν η αντίδραση αυτή ήταν βαθύτερη και αφορούσε στην ουσία του ζητήματος των κυρώσεων. Μία τέτοια στροφή στην ελληνική εξωτερική πολιτική πιθανότατα θα είχε περισσότερα αρνητικά από ότι θετικά, όπως δείχνει και η πρότερη εμπειρία των κυβερνήσεων Καραμανλή, ειδικά σε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον όπως το σημερινό. Η δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ ότι "η Ελλάδα ζητάει αλληλεγγύη... και της αξίζει... αλλά να μην είμαστε αλληλέγγυοι σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αυτό δε θα το δεχθούν πολλές χώρες" έχει τη σημασία της. Η συνέχεια και το είδος των παρεμβάσεων της ελληνικής διπλωματίας αναμένονται με ενδιαφέρον. Πάντως, αξίζει να επισημανθεί το θετικό γεγονός της δημιουργίας θέσης αναπληρωτή υπουργού Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων η οποία συμβαδίζει με τα σύγχρονα δεδομένα στις διακρατικές σχέσεις. 

Κλείνοντας, όπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω, η νεοεκλεγείσα ελληνική κυβέρνηση δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου ενώ παράλληλα δείχνει να προκρίνει ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής με την κρατική πρωτοβουλία σαφώς πιο ενισχυμένη. Ακόμα όμως μένουν πολλά για να συναχθεί ένα πρώτο ασφαλές συμπέρασμα. Ο χρόνος θα δείξει αν οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού για "πάταξη της φοροδιαφυγής και της σύμπλευσης της οικονομικής ολιγαρχίας με το παλαιό κομματικό σύστημα" όπως και του υπουργού Οικονομικών περί "λιτού βίου αλλά με αξιοπρέπεια" για τον ελληνικό λαό, θα έχουν σοβαρό αντίκρισμα.

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

 Facebook

 Twitter