Αχ, Αθήνα... σ' αγαπώ...

 ΓΡΑΦΕΙ Η ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ 

Τρούμπα, Κυψέλη, Κολωνάκι: μερικοί σταθμοί της εκπομπής του Alpha "στην γειτονιά μας", η οποία μας προσκαλεί να περπατήσουμε σε γειτονιές της Αθήνας και μας δίνει την ευκαιρία να γευτούμε την πολυχρωμία και την πολυμορφία αυτής της "παρεξηγημένης" πόλης. Μία ξεχωριστή εκπομπή μέσα από την οποία ταξιδεύουμε και στις δύο πλευρές της μεγαλούπολής μας και ανακαλύπτουμε την μακροχρόνια πορεία της. Αναρωτήθηκε κανείς μας άραγε ποια είναι η πραγματική ταυτότητα αυτής της πόλης;

Οι περισσότεροι σίγουρα θα απαντούσαν όχι και θα συμπλήρωναν μάλιστα ότι δεν χρειάζεται. Για πολλούς και δικαιολογημένους λόγους η Αθήνα, σχεδόν πάντα, προβάλλεται ως η πόλη με τους πολύβουους δρόμους, τις απρόσωπες σχέσεις μεταξύ των κατοίκων της, τους ισοπεδωτικούς ρυθμούς της καθημερινότητας, την απεμπόληση των ηθικών αξιών και την έξαρση των εγκληματικών δραστηριοτήτων. Μία γενικευμένη απογοήτευση και δυσανασχέτηση χαρακτηρίζει τους περισσότερους Έλληνες για την πρωτεύουσά τους. Αναμφισβήτητα έχει μία σκοτεινή πλευρά, σκληρή και άσχημη, όμως παράλληλα συνδυάζει μια ομορφιά, η οποία ξαφνιάζει και γοητεύει αφάνταστα όσους την ανακαλύπτουν, ανεξάρτητα αν κάποιοι άλλοι τη θεωρούν δυσπρόσιτη. Άλλωστε ποιος ζωντανός οργανισμός δεν διαθέτει ταυτοχρόνως δύο ετερόκλητες όψεις;

Το μεγάλο λάθος μας σήμερα είναι ότι ξεχάσαμε πως η οποιαδήποτε πόλη έχει καρδιά και αναπνέει. Η καρδιά της Αθήνας είμαστε εμείς οι ίδιοι και εμείς ευθυνόμαστε αν αυτή αναπνέει γρήγορα ή αν αργοπεθαίνει. Δυστυχώς εμείς λησμονήσαμε τη ζωή της και την λεηλατήσαμε με απάνθρωπο τρόπο. Καταστρέψαμε τα περισσότερα δροσερά και πράσινα στέκια της, τις ήσυχες και σκιώδεις γωνίες της, το απέραντο καταγάλανο υπόστεγό της. Στα πλαίσια του ανθηρού ωφελιμισμού  και καταναλωτισμού εξορίσαμε την ομορφιά της και εξυμνήσαμε την υλική της υπόσταση. Αρχίσαμε να δημιουργούμε αδιάκοπα  πολυκατοικίες, εμπορικά καταστήματα, πύργους, λεωφόρους. Καταργήσαμε τα ποδήλατα, "λατρέψαμε" τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια. Και βέβαια αυτά είναι απαραίτητα για μία πρωτεύουσα, αλλά στην προκειμένη περίπτωση ο υλικοτεχνικός πολιτισμός επισκίασε τη σπουδαιότητα της φυσικής ομορφιάς και κατέστησε την Αθήνα στα περισσότερα σημεία μια πόλη από τσιμέντο και τούβλα . Και το πιο παράδοξο είναι ότι τώρα την κατηγορούμε ως ακατάλληλη για την επιβίωση μας και αποποιούμαστε τις ευθύνες που έχουμε ως φυσικοί αυτουργοί.

Οι περισσότεροι δυστυχώς εστιάζουν σε αυτή την πλευρά της και θεωρούν την Αθήνα άσχημη και αφιλόξενη. Ωστόσο, η πρωτεύουσά μας δεν έχει πεθάνει γιατί η καρδιά της –δηλαδή εμείς- χτυπάει συνεχώς και μάλιστα με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά. Και ακριβώς εδώ έγκειται η ομορφιά της. Παρά την τρέλα των κτηρίων, των δρόμων, των αυτοκινήτων, για εμένα τουλάχιστον, η Αθήνα είναι η πόλη των αποκαλύψεων. Κάθε στιγμή αποκαλύπτεται μπροστά σου με άλλη μορφή. Μεταμορφώνεται κυριολεκτικά. Σκεφτείτε για λίγο το κέντρο της. Από τη μία τα επιβλητικά αριστοκρατικά κτήρια, τα πολιτιστικά κέντρα, τα γραφικά στενά, οι εμπορικοί δρόμοι, τα άλση (η πραγματική όαση), η πολυμορφία των ανθρώπων, τα πλακόστρωτα πεζοδρόμια και σκαλιά, οι όμορφοι λόφοι (από το ύψος των οποίων η Αθήνα μοιάζει σαν ένα απέραντο και φωτεινό χάος) και βέβαια οι καθρέφτες του ιστορικού της παρελθόντος. Και λίγο πιο δίπλα τα ετοιμόρροπα και εγκαταλελειμμένα κτήρια, οι στενοί "αμαρτωλοί" δρόμοι, ο κόσμος του περιθωρίου, ο υπόκοσμος, η αποπνικτική ατμόσφαιρα, ο τρόμος, με λίγα λόγια η άλωση του κέντρου. Η απόλυτη αντίθεση και ανισότητα μέσα από την οποία όμως κατανοείς τη ζωή στην πολυπλοκότητά και τη διαφορετικότητά της. Πράγματι θεωρώ πως για να αντιληφθείς την πραγματικότητα δεν αρκεί να δεις τη μία πλευρά της. Αντιθέτως πρέπει να γνωρίσεις και την άλλη, προκειμένου να  φτιάξεις τη σωστή εξίσωση της ζωής. Μόνο μέσα από τη συνάντηση με το διαφορετικό μπορείς να αντιληφθείς την πραγματική σου κατάσταση και να την εκτιμήσεις ή να την απορρίψεις.

Λίγες πόλεις μου αφήνουν στο τέλος αυτή την περίεργη αίσθηση που νιώθω μετά από κάθε βόλτα στο κέντρο της Αθήνας. Γιατί εκεί ανακαλύπτεις την ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της. Είναι αλήθεια πολύ ξεχωριστό να ζεις με τα όνειρά σου και την ουτοπία σου. Αλλά δεν μπορείς να μείνεις μόνο εκεί. Κάποια στιγμή όλοι καλούμαστε να συστηθούμε και στην άλλη σκληρή πλευρά και πιστέψτε με είναι μια διαδικασία πολύ πιο εποικοδομητική από όσο φαίνεται. Η παραπάνω εκπομπή που σας ανέφερα ξεχωρίζει, γιατί μας μεταφέρει και τις δύο οπτικές. Ξεφεύγει δηλαδή από τα στερεότυπα της πόλης-ζούγκλας και μας παροτρύνει να δούμε την Αθήνα και στις άλλες της στιγμές. Να γνωρίσουμε το παρελθόν της κάθε περιοχής, τις ιστορίες που την έχουν σημαδέψει και την εξέλιξη που είχε τα τελευταία χρόνια. Μια χαρμολύπη με κυριεύει πάντα στο τέλος κάθε εκπομπής και ένας έντονος προβληματισμός με βοηθάει να σκεφτώ καλύτερα για την πόλη που με φιλοξενεί το τελευταίο διάστημα.

Αναλογιστείτε λοιπόν αύριο όταν θα περιμένετε το λεωφορείο στη στάση και θα κοιτάτε ανυπόμονα το ρολόι εκνευρισμένοι, αν ποτέ την αντιμετωπίσατε διαφορετικά. Αν αφεθήκατε ποτέ στην ιδιότροπη ομορφιά της, χωρίς να τη κατηγορήσετε για την ανία που σας προκαλεί μέσα από τη ρουτίνα. Αν αναπνεύσατε μαζί της και αν αφουγκραστήκατε τα δικά της προβλήματά. Αν ταξιδέψατε ποτέ με τους παλιούς κατοίκους της ή με το ιστορικό της παρελθόν. Αν παρατηρήσατε ποτέ τους συνανθρώπους σας και προσπαθήσατε να τους καταλάβετε. Αν ερωτοτροπήσατε τελικά με την πόλη σας! Προσπαθήστε να το κάνετε μία φορά και ίσως αισθανθείτε αυτό που σας περιέγραψα. Τότε θα με καταλάβετε. Όσο για το λεωφορείο, μην ανησυχείτε, θα φτάσει σίγουρα γρηγορότερα…

Φωτεινή Μαρκοπούλου