Τα λάθη, το παζάρι και το δύσκολο μέλλον

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Οι εικόνες εξαθλιωμένων προσφύγων και μεταναστών στην Ειδομένη και στον Πειραιά με ηλικιωμένους, παιδιά και βρέφη να προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα στην αβεβαιότητα και κάτω από άθλιες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής, αποτελούν αναμφίβολα μια εικόνα ντροπής όχι μόνο για την Ελλάδα ή την Ευρώπη αλλά για τον ανθρώπινο πολιτισμό, γενικότερα. Για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια τόσο ο δεξιός όσο και ο αριστερός λαϊκισμός πολιτικών και ΜΜΕ, εντός και εκτός Ελλάδας, δοκιμάζουν τα όρια και τις αντοχές λαών, κυβερνήσεων, πολιτικών συστημάτων, κοινωνιών.

Πώς όμως φτάσαμε στο σημείο να εγκλωβίζονται δεκάδες χιλιάδες ταλαιπωρημένων ανθρώπων σε μια Ελλάδα κλειστών συνόρων και οικονομικής κρίσης, σχηματίζοντας μάλιστα μόλις πριν λίγες μέρες καραβάνια εν μέσω εθνικών οδών δίνοντας την εντύπωση μιας χώρας σε διάλυση;

Η αλήθεια είναι ότι το πρόβλημα είναι πολύπλοκο και δεν έχει εύκολες απαντήσεις ή λύσεις καθώς η όλη υπόθεση υπερβαίνει τα όρια ενός κράτους ή μιας κυβέρνησης. Παρ’ όλα αυτά είναι γεγονός ότι ειδικά η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα χειρίστηκε εντελώς λανθασμένα το όλο ζήτημα, με μεγάλες δόσεις ερασιτεχνισμού, ασυνέπεια και χωρίς πρόνοια για το άμεσο μέλλον, με αποτέλεσμα όλα όσα τραγικά διαδραματίζονται τώρα.

Κατ’ αρχάς,  μεγάλο φιάσκο αποτέλεσε ο χειρισμός των κλειστών κέντρων φιλοξενίας όπως η Αμυγδαλέζα αλλά και η γενικότερη μεταναστευτική πολιτική που ακολουθήθηκε από τον Ιανουάριο του 2015 κι ένθεν. Η κυβέρνηση και προσωπικά η τότε υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Τασία Χριστοδουλοπούλου αντί να εξανθρωπίσουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διαβιούσαν οι παράτυποι μετανάστες που συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν σε αυτές, επέλεξαν να τις καταργήσουν, απελευθερώνοντάς τους.

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη διαχείρισης των ροών που κατέφθαναν από την Τουρκία, έδωσαν την εντύπωση ότι η τότε νεοεκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση έχει μια σαφώς πιο ανεκτική στάση απέναντι στο φαινόμενο της παράτυπης μετανάστευσης, κάτι που ενεθάρρυνε τόσο τα τουρκικά όσο και τα ελληνικά κυκλώματα διακίνησης αυτών των ανθρώπων να συνεχίσουν και να εντείνουν τη δράση τους. Σε αυτό βέβαια το σημείο θα ήταν χρήσιμο να τονιστεί ότι οι 3.000 άνθρωποι που ήταν έγκλειστοι στην Αμυγδαλέζα και αλλού ήταν μόλις το 1% σε σχέση με τους αλλοδαπούς που κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά συνολικά. Οι κλειστού τύπου δομές όμως λειτουργούσαν, ως ένα βαθμό, αποτρεπτικά.

Το δεύτερο σφάλμα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν η συνειδητή επιλογή της σύγκρουσης με πολλά από τα κράτη-μέλη της υπόλοιπης ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2015. Οι δηλώσεις του απίθανου λαϊκιστή υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου περί αποστολής τζιχαντιστών στην κεντρική Ευρώπη σε περίπτωση αδιεξόδου των διαπραγματεύσεων προκάλεσε σοβαρά διπλωματικά προβλήματα στις σχέσεις της Ελλάδας με κράτη-μέλη αυτής της περιοχής.

Το ίδιο μυωπική ήταν και η, καταδικασμένη να φέρει μηδαμινά αποτελέσματα, πολιτική προσέγγισης με τη Ρωσία η οποία προκάλεσε επίσης προβλήματα στις σχέσεις της Ελλάδας με κράτη-μέλη του πρώην ανατολικού μπλοκ που μοιράζονται ένα τραυματικό παρελθόν με τη χώρα του προέδρου Πούτιν. Δεν είναι τυχαίο ότι ειδικά η Αυστρία και οι χώρες του Βίσεγκραντ τηρούν αυτή την άθλια και συμφεροντολογική στάση έναντι της Αθήνας στο προσφυγικό. Ταυτόχρονα όμως φαντάζει τραγική ειρωνεία να επικαλείται ο Έλληνας πρωθυπουργός τους «κοινούς κανόνες και αρχές» που διέπουν την ΕΕ ως προς το μεταναστευτικό/προσφυγικό ενώ μόλις πριν από λίγους μήνες αισθανόταν εξαιρετικά άβολα από τις δεσμεύσεις που απέρρεαν ακριβώς από αυτούς τους κανόνες και τις αρχές.

Προχωρώντας ακόμη περισσότερο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κομβικής σημασίας περίοδος για την κατάσταση την οποία βιώνουμε τώρα ήταν το περασμένο καλοκαίρι όταν η Ελλάδα, αν και είχε δεσμευτεί άμα τη υπογραφή του τρίτου μνημονίου να δημιουργήσει με τη βοήθεια της ΕΕ τις κατάλληλες δομές για να φιλοξενήσει 50.000 μετανάστες και πρόσφυγες, δεν έπραξε απολύτως τίποτα. Αντιθέτως, οι ελληνικές κυβερνήσεις από το καλοκαίρι και μετά επέλεξαν την εύκολη λύση της μεταφοράς των προσφύγων και των μεταναστών που πλημμύριζαν τα λιμάνια των νησιών του ανατολικού Αιγαίου (πολλοί εξ αυτών χωρίς να είναι ταυτοποιημένοι) στην πλατεία Βικτωρίας και στα σύνορα με την ΠΓΔΜ με σκοπό την περαιτέρω προώθησή τους εκτός χώρας.

Κανείς όμως δεν είχε σκεφτεί τι θα γίνονταν όλοι αυτοί οι άνθρωποι αν τα σύνορα με το γειτονικό κράτος κάποια στιγμή έκλειναν και εγκλωβίζονταν de facto στη χώρα δεκάδες χιλιάδες ψυχών σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης, ελλείψει υποδομών. Υπό αυτό το πρίσμα σε κάποιους από εμάς φάνταζε εντελώς γελοία η αποθέωση του τότε υπηρεσιακού υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα ως του ανθρώπου που "έδωσε τη λύση", ο οποίος διατήρησε μάλιστα το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο και μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Όπως, επίσης, γελοία φαντάζει και η διαδεδομένη άποψη ότι η έξοδος από τη ζώνη Schengen λίγο-πολύ συμφέρει τη χώρα μας καθώς έτσι θα… σταματήσουν οι αθρόες ροές από την Τουρκία. 

Αυτό που οφείλουμε να τονίσουμε βέβαια είναι ότι η υπόθεση του μεταναστευτικού/προσφυγικού εντάσσεται σε ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο γεωπολιτικών εξελίξεων με κύρια στοιχεία τον πόλεμο στη Συρία αλλά και την εκβιαστική πολιτική που ακολουθεί η Άγκυρα έναντι της βαθιά διχασμένης ΕΕ.

Αυτά όμως δεν ακυρώνουν καθόλου τις ευθύνες της κυβέρνησης Τσίπρα η οποία, αφού φρόντισε να κάνει οτιδήποτε μέσα στο 2015 για να σπαταλήσει το όποιο διπλωματικό κεφάλαιο διέθετε απομονώνοντας τη χώρα, στη συνέχεια επέδειξε εγκληματική απροθυμία να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μια ανθρωπιστική κρίση που ξεδιπλωνόταν μπροστά της. Μια ανθρωπιστική κρίση που δεν είναι προεκλογικό τσιτάτο του Τσίπρα αλλά πραγματική, με χιλιάδες ξεριζωμένους ανθρώπους να ζουν μέσα στις λάσπες, την πείνα, τις ασθένειες και την απελπισία.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που διαφαίνεται στο ορίζοντα είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι ιδιαίτερα δύσκολοι τόσο για τη χώρα όσο και για τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους που θα καταφθάνουν σε αυτή με το απατηλό όνειρο της μετάβασης στην κεντρική Ευρώπη. Παράλληλα μεγάλο ενδιαφέρον θα έχουν τόσο το παζάρι μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας όσο και ο τρόπος εφαρμογής της όποιας συμφωνίας επανεισδοχής επέλθει, από την οποία μάλιστα θα εξαιρεθούν όσοι πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα.

Κλείνοντας, αυτό που οφείλουμε όλοι να παραδεχτούμε είναι ότι ένα χρεωκοπημένο κράτος όπως η Ελλάδα δεν είναι σε καμία περίπτωση σε θέση να σηκώσει μόνο του όλο αυτό το οικονομικό, κοινωνικό και ανθρωπιστικό βάρος. Όσοι όμως υποκριτικά επικαλούνται αυτήν την πραγματικότητα υποστηρίζοντας ότι προτεραιότητα για αυτούς έχουν οι Έλληνες και όχι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, το πιθανότερο είναι ότι ούτε Έλληνα έχουν βοηθήσει ποτέ. Κι αυτό γιατί πολύ απλά δεν πιστεύουν στον άνθρωπο.

Facebook: www.facebook.com/jspapadopoulos

Twitter:www.twitter.com/JohnStelios1983