Νικολένα Καλαϊτζάκη: "Στον πολιτισμό σήμερα υπάρχει πάθος και ενέργεια"

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΕΛΙΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ 

Την ξεχωριστή εικαστική έκθεση "Object' s origin, rejected" των Βασίλη Αλεξάνδρου και Δημήτρη Παλάντζα θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν όσοι βρεθούν μέχρι τις 23 Νοεμβρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αλίμου (Λεωφόρος Ιωνίας 96). 

Οι δύο φερέλπιδες και ταλαντούχοι καλλιτέχνες με σημείο αναφοράς αντικείμενα που έχουν απορριφθεί από το αστικό περιβάλλον, επανακαθορίζουν την χρηστικότητά τους ανοίγοντας νέες οδούς εννοιακών σχέσεων σε πολιτισμικό, ιστορικό και κοινωνικό πεδίο. Το αποτέλεσμα που προκύπτει από αυτήν την προσπάθεια είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον καθώς με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύονται, εύστοχα και εποικοδομητικά, δίπολα όπως παρόν-παρελθόν, πεζή πραγματικότητα-συμβολισμός, δημόσιο-ιδιωτικό. 

Το "The Columnist", το οποίο βρέθηκε στα επιτυχημένα εγκαίνια της "Object' s origin, rejected" στις 21 Οκτωβρίου στον Άλιμο, συζήτησε με την επιμελήτρια της έκθεσης Νικολένα Καλαϊτζάκη τόσο για το ίδιο το project και το περιεχόμενό του όσο και για την Τέχνη στην Ελλάδα της κρίσης, τα όρια μεταξύ της κοινωνικής ευθύνης και της προσωπικής έκφρασης ενός δημιουργού, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι καλλιτέχνες σήμερα και πολλά άλλα. 

- Ποια είναι η θεματική της έκθεσης "Object' s origin, rejected" και με ποια υλικά στηρίζουν το έργο τους ο Βασίλης Αλεξάνδρου και ο Δημήτρης Παλάντζας; 

Ν.Κ.: "Δυο αξιόλογοι καλλιτέχνες της νέας γενιάς, στενοί φίλοι και συνοδοιπόροι στα πολυσήμαντα και διάπυρα εννοιολογικά μονοπάτια της Τέχνης, ο Βασίλης Αλεξάνδρου κι ο Δημήτρης Παλάντζας, ενώνονται και παρουσιάζουν την έκθεση "Object's origin, rejected", ή αλλιώς "Προέλευση αντικειμένου, απορρίφθηκε". Κεντρικός πυρήνας του έργου, και των δυο καλλιτεχνών, είναι η επανάχρηση του αντικειμένου. Οι εικαστικοί ενσωματώνουν στο έργο τους ''απορριφθέντα αντικείμενα'', αντικείμενα που έχουν απορριφθεί από το σύγχρονο αστικό/βιομηχανικό περιβάλλον και που έχοντας πια χάσει την αλλοτινή χρηστικότητα τους συνίστανται σε απομεινάρια ενός πολιτισμού. Οι καλλιτέχνες επεμβαίνουν χειρονομιακά επαναμετατρέποντας τα «ακυρώνοντας ουσιαστικά την αρχική λειτουργία τους και δημιουργώντας νέες εννοιακές σχέσεις» που επιτρέπουν πολλαπλές ερμηνευτικές προσεγγίσεις και αναγνώσεις." 

- Έχετε δηλώσει παλαιότερα ότι συνεργάζεστε με καλλιτέχνες που η δουλειά τους και η στάση ζωής τους σας εκφράζει. Ποια στοιχεία ξεχωρίζετε στους συγκεκριμένους καλλιτέχνες; 

Ν.Κ.: "Ο Αλεξάνδρου και ο Παλάντζας, είναι δυο καλλιτέχνες, που ''υποστηρίζουν'' το έργο τους, από κάθε πλευρά, και για τον λόγο αυτό, το αποτέλεσμα της πράξης τους αποβαίνει ειλικρινές. Εκφράζονται δημιουργικά μέσω της Εννοιολογικής τέχνης, μιας τέχνης που από την φύση της είναι ένας δρόμος δύσκολος. Είναι μια ανήσυχη Τέχνη, πρωτοπόρα, τολμηρή και αντιδραστική, αντισυμβατική που αποζητά μέσα απ' το συχνά παράξενο υλικό της, την αποκωδικοποίηση της ουσίας των εννοιών και των μηνυμάτων που περικλείει." 

- Πόσο ικανοποιημένη είστε από την ανταπόκριση του κοινού αυτές τις πρώτες μέρες λειτουργίας της έκθεσης; 

Ν.Κ.: "Είμαι ικανοποιημένη και πραγματικά ενθουσιασμένη με την συγκεκριμένη έκθεση. Υπάρχει καθημερινή προσέλευση κοινού, που μας ενθαρρύνει." 

- Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της έκθεσης είναι η χρήση από τους δημιουργούς "απορριφθέντων αντικειμένων" και ο επακόλουθος επαναπροσδιορισμός της χρηστικότητάς τους. Με ποιον τρόπο επιτυγχάνεται αυτό και πώς θα προσεγγίζατε τη διαδικασία σε συμβολικό επίπεδο από άποψη κοινωνικής και πολιτισμικής ερμηνείας;

Ν.Κ.: "Είναι σαφές ότι τα έργα και των δυο καλλιτεχνών έχουν συμβολική αναγωγή και κινούνται σε ένα πλαίσιο όπου το παρελθόν (που εκπροσωπείται μέσω της λειτουργίας της αυτοαναφορικότητας των μη χρηστικών πια και "απορριφθέντων αντικειμένων"), συνενώνεται με το παρόν και το μέλλον. Τα ίδια τα απορριφθέντα αντικείμενα αυτά, στην επανάχρηση τους, μετουσιώνονται σε χρηστικά / αντικείμενα τέχνης που φέρουν πάντοτε στις αναγνώσεις τους μνήμες που συνοδεύουν τον χωροχρονικό προσδιορισμό τους. Ιστορικές αφηγήσεις, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές αναφορές, συνθέτουν το φάσμα της καλλιτεχνικής πράξης, με το ιδιωτικό να εναλλάσσεται με το δημόσιο, αντηχώντας ηχηρά στο κοινότοπο πεδίο της συλλογικής μνήμης." 

- Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι στην Ελλάδα της κρίσης να αναδειχθεί η προσπάθεια ενός νέου καλλιτέχνη; 

Ν.Κ.: "Ευτυχώς υπάρχει πάντα τρόπος για όσους προσπαθούν και είναι αφοσιωμένοι στο έργο τους. Εστιάζοντας στη χώρα μας, θεωρώ πως υπάρχουν αξιόλογοι σύγχρονοι καλλιτέχνες, το "νέο αίμα της Τέχνης", που θα περάσουν, όπως και κάποιοι παλαιότεροι, στην Ιστορία, αφού κοπιάσουν και παλέψουν, παρά τις όποιες αντιξοότητες που βιώνουμε. Πολλοί πιστεύουν πως η κρίση γεννά μάλιστα και έμπνευση αναφορικά με την καλλιτεχνική δημιουργία. Υπάρχουν περιθώρια για να αναδειχτεί η προσπάθεια ενός νέου καλλιτέχνη από πλευράς των ιστορικών Τέχνης και επιμελητών, των γκαλεριστών και γενικότερα των όποιων πολιτιστικών φορέων. Γίνονται πράγματα στον πολιτισμό σήμερα και υπάρχει παλμός, πάθος και ενέργεια. Το βασικό πρόβλημα είναι το μειωμένο αγοραστικό κοινό."

- Με δεδομένο το γεγονός ότι κάθε έργο αποτελεί μία απόπειρα δημόσιας έκθεσης ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα όρια μεταξύ της ανάγκης για προσωπική έκφραση και της κοινωνικής ευθύνης που φέρει ο κάθε καλλιτέχνης απέναντι στο κοινό; 

Ν.Κ.: "Στην Τέχνη υπάρχει, από μεριάς του καλλιτέχνη, ευθύνη συνυφασμένη με την ελευθερία της δημιουργικής πράξης. Είναι μια σοβαρή υπόθεση που ενσωματώνει ένα συνονθύλευμα διανοητικών και ψυχοσυνθετικών διεργασιών που οδηγούν στην τεχνική ολοκλήρωση της δημιουργικής πράξης. Εάν το έργο μιλάει στον θεατή, τότε πέτυχε τον σκοπό του. Από την άλλη, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η πρόσληψη ενός έργου τέχνης συνδέεται άμεσα με την γνώση περί τέχνης και το αισθητικό κριτήριο του θεατή. Το σίγουρο είναι πως στην Τέχνη δεν θα πρέπει να υπάρχει λογοκρισία." 

- Ακούμε συχνά ότι ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας. Παρ’ όλα αυτά, η πλειοψηφία των καλλιτεχνών δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να πουλήσει έργα ενώ και το ενδιαφέρον του κόσμου είναι περιορισμένο, ειδικά στις λεγόμενες καλές τέχνες. Το πρόβλημα είναι ζήτημα μόνο οικονομικής κρίσης ή μήπως έχουμε μια γενικότερη δομική αδυναμία ως χώρα αναφορικά με την αντίληψη και την αντιμετώπιση της τέχνης; 

Ν.Κ.: "Από όσα έχω ως τώρα αντιληφθεί, η επίσκεψη σε μια γκαλερί, πινακοθήκη, χώρο τέχνης, ή ακόμα και σε ένα Μουσείο, δεν είναι – παραδόξως - στην κουλτούρα του Έλληνα. Πολλοί μάλιστα νιώθουν αμήχανα όταν τύχει να βρεθούν σε μια εικαστική έκθεση – πόσο μάλλον να αγοράσουν ένα έργο -. Ίσως το πρόβλημα της απομάκρυνσης του κοινού να δημιουργήθηκε στη χώρα μας, εξαιτίας του ''περίεργου'' τρόπου διαχείρισης του πράγματος από ιστορικούς Τέχνης, επιμελητές και γκαλερίστες της παλιάς εποχής, όσων συγκεκριμένα λάνσαραν μια ''απόμακρη'' συμπεριφορά με αποτέλεσμα η Τέχνη να συσχετιστεί με αποκλειστικό προνόμιο της ελίτ κοινωνίας, των πλουσίων και των διανοούμενων. Αποστολή των ανθρώπων της Τέχνης σήμερα, θα πρέπει να είναι η προσέλκυση του κοινού, εκείνου που χάθηκε και εκείνου που θα έρθει. Ευτυχώς υπάρχουν και σήμερα, παθιασμένοι άνθρωποι και συλλέκτες που υποστηρίζουν, πέρα από ηθικά, και οικονομικά τους καλλιτέχνες. Και βεβαίως η οικονομική κρίση έχει αρνητικό αντίκτυπο σε όλο αυτό."

Από αριστερά προς τα δεξιά, ο Δημήτρης Παλάντζας, η Νικολένα Καλαϊτζάκη, ο Δήμαρχος Αλίμου Ανδρέας Κονδύλης και ο Βασίλης Αλεξάνδρου

 - Πόσο αισιόδοξη είστε για το μέλλον;

Ν.Κ.: "Είμαι από την φύση μου αισιόδοξη και προτιμώ να μην εστιάζω στο αρνητικό των πραγμάτων, που τείνει να επικρατεί."

Πληροφορίες για το event της έκθεσης στο facebook εδώ.

Περισσότερα για την Νικολένα Καλαϊτζακη μπορείτε δείτε στον προσωπικό της ιστότοπο.

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

Facebook

Twitter