Η μοναξιά του αιώνα

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 

Ο σύγχρονος άνθρωπος νιώθει ανυπεράσπιστος. Ο ραγδαίος ρυθμός της ζωής τον συνεπαίρνει, τον συνθλίβει, τον κονιορτοποιεί. Ο δρόμος έχει καταντήσει οχετός, όπου άνθρωποι και οχήματα συμπορεύονται υποταγμένα σε τυφλές δυνάμεις. 

Αν παρατηρήσουμε τον κόσμο γύρω μας, θα αντικρίσουμε εκατομμύρια περίφοβα πλάσματα, απελπιστικά μόνα και ανίκανα να προστατεύσουν την προσωπική τους ζωή. Το αίσθημα της ανασφάλειας εξουσιάζει και τις ψυχές και τα πνεύματα. Οι δεσμοί χαλαρώνουν, οι αφοσιώσεις αμβλύνονται. 

Η σύγχρονη κοινωνική συμβίωση έχει θέσει ως στόχο την αποφυγή των ενοχλημάτων. 

Ένας άνθρωπος πέφτει στο δρόμο ετοιμοθάνατος. Ο γείτονας και ο περαστικός τηλεφωνούν στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα. Πρέπει να τον αποσύρουν τον άνθρωπο από τον δρόμο, λιγότερο για τον ίδιο και πολύ περισσότερο γιατί εμποδίζει την κυκλοφορία. Αλλοτε ο θάνατος ήταν ένα χτύπημα, μια συμφορά απαρηγόρητη. Έίχε κάποια ιερότητα. Πλέον είναι μια απλή διατύπωση, μια σύντομη αναγραφή στα βιβλία του ληξιαρχείου. 

Ένας άνθρωπος χωρίζει ή βιώνει μια ερωτική απογοήτευση. Καλεί τους φίλους του, όχι για να του συμπαρασταθούν με την παρουσία τους και να τον παρηγορήσουν, αλλά για να τον βοηθήσουν να βρει αμέσως τον επόμενο/η στην αγκαλιά του οποίου θα πνίξει και θα ξεχάσει τον καημό του. Το μέγα πλήθος σχηματίζεται από υπάρξεις που δεν πραγματοποιούν παρά μόνο περιστασιακές, υπηρεσιακές, σχεδόν ανώδυνες επαφές. Τα μεγάλα πάθη αχρηστεύονται πριν καρποφορήσουν. Ανθρωποι με νωθρά πνεύματα, με άδειες ψυχές που προσμένουν να δοθεί νόημα στην ύπαρξή τους από τη παρουσία κάποιου άλλου, που δεν είναι παρά επίσης μια άδεια ψυχή ανίκανη ακόμα και να συντηρήσει τον εαυτό της, όχι και να δοθεί. 

Έτσι ο καθένας πορεύεται ολομόναχος. Αγνωστος μεταξύ αγνώστων. Η "ανοιχτή καρδιά" θεωρείται κοινωνικό παράπτωμα. Ένας τρόπος ζωής που απευθύνεται έξω από τα καθιερωμένα, πλέον, πλαίσια. 

Οι ψυχές αρρωσταίνουν. Οι άνθρωποι δεν έχουν την ευκαιρία να κοιταχθούν στα μάτια, να συνομιλήσουν, να ανταλλάξουν μια χειραψία. Η ημέρα είναι γεμάτη έγνοιες, η νύχτα δύσκολή και τρομαχτική. Δεν υπάρχει ο χρόνος, δεν υπάρχει ο χώρος για να καλλιεργηθούν οι φιλίες, οι ουσιαστικοί δεσμοί, οι μεθέξεις. Οι παροδικές συζεύξεις είναι ο νόμος της εποχής. 

Η ανάγκη της ζωής επιβάλλει απάνθρωπες συμπεριφορές. Ολοι αναζητούμε τον "πλησίον" που θα αγαπήσουμε, αλλά με τη μικρότερη δυνατή δαπάνη. Άλλοτε μπορούσε να χτυπήσει την πόρτα μας και να την βρει ανοιχτή, όπως και την καρδιά μας. Τώρα η άφιξή του μας προκαλεί δυσφορία. 

Οσο πιο κοντά στον άλλο άνθρωπο ζει ο καθένας, τόσο πιο ξένος προς αυτόν γίνεται, τόσο ασφυκτικότερη γίνεται η μοναξιά του.

Πέτρος Παπανικολάου