Ρίβερ-Μπόκα: Αναπνέουν για να μισούν η μία την άλλη…

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΡΑΒΙΑΣ

Αργεντινή σημαίνει μάτε, τάνγκο και φυσικά ποδόσφαιρο, με έντονο πάθος, με δυνατές συγκρούσεις, με τάκλιν… θανάτου, με τσαμπουκά, όλα τα στοιχεία δηλαδή που εμπεριείχε το ποδόσφαιρο της αλάνας που παίζαμε ως πιτσιρίκια, αλλά ενσαρκώνεται στα ντέρμπι ανάμεσα σε Ρίβερ Πλέιτ και Μπόκα Τζούνιορς. Οι δυο τους αναμετρούνται απόψε, στον επαναληπτικό τελικό του Κόπα Λιμπερταδόρες στο «Μονουμεντάλ», έδρα της Ρίβερ (2-2), σε ένα παιχνίδι… αίμα και άμμου! 

Το ποιο είναι το μεγαλύτερο ντέρμπι ποδοσφαιρικά ανά την υφήλιο, αποτελεί θέμα ποδοσφαιροκουβέντας που έχει απασχολήσει άπαντες και θα συνεχίσει να απασχολεί. Τα τελευταία χρόνια, λόγω και της αγωνιστικής τους εκτόξευσης, το Ρεάλ Μαδρίτης-Μπαρτσελόνα θεωρείται τέτοιο. Διαχρονικά στην Αγγλία, αν και οι τόνοι έχουν πέσει κάπως, είναι το Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ-Λίβερπουλ. Ρώμα-Λάτσιο, Παρτίζαν Βελιγραδίου-Ερυθρός Αστέρας, Γαλατασαράι-Φενερμπαχτσέ, ακόμα και το δικό μας Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός, είναι σίγουρα μέσα στα πιο δυνατά στην Ευρώπη. Ίσως όμως μόνο το Σέλτικ-Ρέιντζερς, που εμπεριέχει φυλετική και ιδίως θρησκευτική κόντρα, μπορεί όχι να φτάσει, αλλά να πλησιάσει το Αργεντίνικο Superclassico… 

Aυτό που η αγγλική εφημερίδα Observer, σε ειδικό αφιέρωμα της το 2004, συμπεριέλαβε στα «50 πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κάνει κάποιος πριν φύγει από τη ζωή»… 

Αμφότερες οι ομάδες προέρχονται από την περιοχή Λα Μπόκα του Μπουένος Άιρες. Το 1901, στο εν λόγω προάστια της αργεντίνικης πρωτεύουσας ιδρύεται η Ρίβερ Πλέιτ, από λιμενεργάτες που είχαν φτάσει από τη Γένοβα της Ιταλίας. Οφείλει το όνομα της στον ποταμό Ρίο Ντε Λα Πλάτα, που διασχίζει το Μπουένος Άιρες. Με το πέρασμα των χρόνων, η ομάδα άφησε τη Μπόκα για το Παλέρμο και κατόπιν για το μεσοαστικό προάστιο Νούνιες στα βόρεια της πόλης, εκεί που βρίσκεται σήμερα το γήπεδο «Μονουμεντάλ». 

Το παρατσούκλι «μιγιονάριος», οι εκατομμυριούχοι δηλαδή, προέκυψε από την απόκτηση του Μπερνάμπε Φερέιρα το 1930, προερχόμενος από την Τίγκρε, και το οποίο με τα χρόνια έγινε… πανί χλευασμού από το αντίπαλο στρατόπεδο, αυτό της Μπόκα Τζούνιορς. 

Ιδρυθείσα μόλις τέσσερα χρόνια μετά την Ρίβερ, η Μπόκα αποτέλεσε εξ αρχής ομάδα των λαϊκών στρωμάτων, μεταξύ άλλων και Ελλήνων που ζούσαν τότε στην Αργεντινή, αλλά κυρίως Ιταλών μεταναστών. Εξ ου και το ψευδώνυμο «Los Xeneizes», οι Γενοβέζοι δηλαδή. Αρχικά η Μπόκα Τζούνιος φορούσε άσπρα-μαύρα, την κλασσική όμως πλέον για μας κίτρινη-μπλε εμφάνιση, υιοθέτησε – σύμφωνα με τον μύθο – μετά από μια ήττα από την Νότιγχαμ ντε Αλμάγκρο (είχε παρόμοια εμφάνιση) από τα χρώματα της σημαίας της Σουηδίας (από το ποια χώρα θα ήταν το πλοίο που θα έβλεπαν πρώτο οι ιδρυτές της, θα εξαρτιόταν και η εμφάνιση της ομάδας…) Έδρα της αποτελεί το ιστορικό «Λα Μπομπονέρα», ένα γήπεδο ανάμεσα στα σοκάκια του λιμανιού. 

Λόγω της ύπαρξης ενός παραποτάμου κοντά στο «Μπομπονέρα», οι οπαδοί της Ρίβερ χαρακτηρίζουν τους αντίστοιχους της Μπόκα ως «chanchitos», δηλαδή μικρά γουρούνια. Μάλιστα, οι «μιγιονάριος» έχει τύχει σε αρκετά ντέρμπι να υποδέχονται την αντίπαλη ομάδα φορώντας… μάσκες, στην προσπάθειά τους να δείξουν πως αλλιώς δεν αντέχονται οι φίλαθλοι των Γενοβέζων! Στον αντίποδα, για εκείνους, οι «μιγιονάριος» είναι… κότες, «gallinas», καθώς θεωρούν πως δεν έχουν θάρρος και κότσια! 

Σε καμία από τις δυο έδρες των συγκεκριμένων ομάδων, τα μεταξύ τους ματς δεν θεωρούνται γιορτή του ποδοσφαίρου. Μάλλον το αντίστροφο: τα… πολεμικά σκηνικά και η εχθρική υποδοχή προς τον εκάστοτε φιλοξενούμενο, θυμίζει ακριβώς αυτό που έλεγε κάποτε ο Όργουελ ότι είναι μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση, «έναν πόλεμο χωρίς όπλα». Κλοτσιές, αγκωνιές, σκληρά μαρκαρίσματα, ένας χαμός από κίτρινες και κόκκινες κάρτες έρχονται να δέσουν το αργεντίνικο ταμπεραμέντο με την τεχνική, τις ντρίμπλες και τα γκολ. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι την Άνοιξη του 2015, όταν οι δυο σύλλογοι βρέθηκαν αντίπαλοι στους «16» του Κόπα Λιμπερταδόρες, παίκτες της Ρίβερ δέχτηκαν επίθεση από οπαδούς που τους έριξαν σπρέι καυτερής πιπεριάς στα μάτια! 

Διαχρονικά οι δυο τους παραμένουν οι λαοφιλέστερες αλλά και οι πλέον επιτυχημένες σε επίπεδο τίτλων εθνικές ομάδες. Η μεν Ρίβερ μετρά 36 κατακτήσεις πρωταθλημάτων, η δε Μπόκα την ακολουθεί με 33. Βέβαια και εκτός συνόρων δεν τα πάνε και άσχημα, αφού η Μπόκα έχει πανηγυρίσει έξι κατακτήσεις Κόπα Λιμπερταδόρες (αν το σηκώσει και απόψε, ισοφαρίζει σε τρόπαια την Ιντεπεντιέτε), ενώ η Ρίβερ έχει τρεις και θέλει να ανέβει σιγά σιγά… 

Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν έχουν τεθεί αντιμέτωπες σε επίπεδο τελικού Κόπα Λιμπερταδόρες, και το ότι η Θεά Τύχη έμελλε να τις φέρει απέναντι τη μια απ’ την άλλη, και ενώ διακυβεύεται κάτι παραπάνω από ένα εγχώριο τρόπαιο, μόνο… εμμονές μπορεί να δημιουργήσει και στις δυο πλευρές. 

Διότι ο αποψινός νικητής, πέρα από πρωταθλητής Λατινικής Αμερικής, θα το έχει πετύχει απέναντι στον μισητό αντίπαλο. Σαν να πάρει το Τσάμπιονς Λιγκ η Μπαρτσελόνα νικώντας στον τελικό την Ρέαλ, ή την Ευρωλίγκα ο Παναθηναϊκός κόντρα στον Ολυμπιακό, για να το θέσουμε με… δικά μας δεδομένα. Απολαυστικό, ονειρικό σενάριο, που προκαλεί… ποδοσφαιρικό οργασμό. 

Για τον ηττημένο πάλι, δεν θα είναι απλά ένας χαμένος τελικός. Θα είναι σαν ένα ηχηρό χαστούκι στο πρόσωπο, ένα πλήγμα στην αυτοπεποίθηση και τη διάθεση της εκάστοτε κερκίδας, ένα ράπισμα που θα κάνει καιρό να το αποτινάξει, γιατί θα έχει να αντιμετωπίσει την χοντρή καζούρα των απέναντι. 

Δεν μπορεί όμως να γίνει και αλλιώς. Ο ένας ζει για να είναι κόντρα στον άλλο. Όπως πανέμορφα το είχε θέσει ο αείμνηστος Ουρουγουανός συγγραφέας, Εντουάρντο Γκαλεάνο: «Είναι ο Θεός κι ο Διάβολος που με διεκδικούν. Αλλά εγώ τους αποδέχομαι και τους δύο. Τι θα ήταν άλλωστε ο ένας χωρίς τον άλλον; Είναι σαν να προσπαθείς να φανταστείς το ποδόσφαιρο με την Μπόκα χωρίς τη Ρίβερ, με τη Ρίβερ χωρίς την Μπόκα…»

Χρήστος Γραβιάς