Αλήθεια ή αληθοφάνεια;

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 

Η αλήθεια είναι μια έννοια που απασχολεί ιδιαίτερα τους ανθρώπους στις σύγχρονες κοινωνίες. Το ενδιαφέρον αυτό, είναι ενδεικτικό της σπουδαιότητας και της ιδιαίτερης αξίας της. Η ιδιαιτερότητά της έγκειται στο γεγονός πως εμφανίζει μια πολυεδρικότητα. Ακούμε συχνά να γίνεται λόγος για αντικειμενική και υποκειμενική, για θρησκευτική ή πολιτική αλήθεια. Αυτό είναι κάτι αναπόφευκτο μιας και η ίδια η πραγματικότητά παρουσιάζει μια ποικιλία που είναι αδύνατο να ελεγχθεί ή να αποφευχθεί. Έτσι ανάλογα με την πραγματικότητα που ζει ο καθένας μας, υπάρχουν και αντίστοιχες μορφές αλήθειας. 

Στην καθημερινότητά μας η "αληθινή αλήθεια" δεν μπορεί να σταθεί. Δεν φαίνεται αληθινή και επομένως πιστευτή. Χρειάζεται να ανακατευθεί με λίγο ψέμα ώστε, έτσι καρυκευμένη, να χωνευτεί ευκολότερα. Άλλωστε η αλήθεια αντέχει όσο αντέχει η υποκρισία των ανθρώπων. 

Για το λόγο αυτό, έχουμε δημιουργήσει τρείς διαφορετικές πραγματικότητες. 

Υπάρχει η δημόσια εικόνα μας, η οποία είναι η επίσημη, και τη χρησιμοποιούμε κυρίως στη δουλειά μας, στις επίσημες εκδηλώσεις και στις συναναστροφές μας με άτομα που δεν γνωρίζουμε καλά. Είναι η εικόνα ενός ανθρώπου συγκροτημένου, ηθικού, με κοινωνικοπολιτικές ιδέες και απόψεις. Είναι η ιδεατή εικόνα μας αλλά όχι η πραγματική. 

Η ιδιωτική μας ζωή, η οποία αναλώνεται σε προσωπικές συζητήσεις με φίλους, με την οικογένεια μας, σε εξομολογήσεις συναισθημάτων, σε ματιές πάνω από την οθόνη ενός κινητού. Είναι η "πόρτα" που αφήνουμε ανοιχτή ώστε να μας γνωρίσουν καλύτερα, και είναι ότι πιο κοντινό στον πραγματικό μας εαυτό. 

Και στο τέλος υπάρχει η μυστική μας ζωή που ΕΙΝΑΙ ο πραγματικός μας εαυτός. Είναι οι φόβοι μας, τα όνειρά μας, οι επιθυμίες, οι σκέψεις το βράδυ που ξαπλώνουμε στο κρεβάτι, τα λόγια που ποτέ δεν θα ειπωθούν, τα συναισθήματα που δεν θα αποκαλυφθούν, όλα όσα ξέρουμε για μας και ποτέ δεν θα τα μάθουν οι άλλοι. Ίσως ενδόμυχα γνωρίζουμε πως την αλήθεια (μας) δεν μπορούν πολλοί να την δεχτούν ή να την αντέξουν. 

Ίσως η ίδια η κοινωνία να την έχει απορρίψει. Ίσως φοβόμαστε τι θα συμβεί μόλις αποκαλυφθεί. 

Το γεγονός είναι πως η αλήθεια είναι κάτι πολύ δύσκολο, απροσπέλαστο που υπερβαίνει τις δυνάμεις και προικισμένων πνευματικά ανθρώπων. Είναι προτιμότερο όμως να ζεις τη ζωή κάποιου άλλου και όχι τη δική σου; Άλλωστε η αλήθεια υπάρχει. Το ψέμα πρέπει να εφευρεθεί. Γιατί να κουραζόμαστε;

 Πέτρος Παπανικολάου