Ευρωεκλογές 2019: Ανατροπές και νέα δεδομένα

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 

Ουσιώδεις ανατροπές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε σημαντικές χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης όπως και στη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έφεραν οι φετινές ευρωεκλογές, με τη συμμετοχή πάντως να είναι ο μεγάλος νικητής (51% έναντι 42,6% στις αντίστοιχες του 2014 ενώ στην Ελλάδα ξεπέρασε το 58%.)

Στα καθ’ ημάς, ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη συντριπτική ήττα δέκα μονάδων από τη ΝΔ αν και αξίζει να σημειωθεί ότι "χτίζει" σε μία βάση της τάξης του 23%, από τις μεγαλύτερες για κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αναμφίβολα πλήρωσε όχι μόνο τη συμφωνία των Πρεσπών αλλά και τις, πολύ συχνά, αλαζονικές συμπεριφορές κορυφαίων στελεχών του όπως και την χαρακτηριστική αδιαφορία έως και περιφρόνησή του έναντι των μεσαίων στρωμάτων, η εκλογική συμπεριφορά των οποίων αποτελεί βαρόμετρο σε κάθε αναμέτρηση.

Αποτελεί δε απορίας άξιο με ποια λογική οι επιτελείς του θεωρούσαν ότι η αυξημένη συμμετοχή θα ενίσχυε τα ποσοστά του, καθώς οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι του 2015 αν δεν απείχαν και αποφάσιζαν να προσέλθουν στις κάλπες απλώς θα τον καταψήφιζαν, όπως και έγινε.

Από την άλλη πλευρά, η Νέα Δημοκρατία, από τα πλέον επιτυχημένα κόμματα του ΕΛΚ, με μία προεκλογική καμπάνια που στηρίχθηκε κυρίως στο δικό της αφήγημα για το μέλλον και παρά τα αρκετά λάθη στην επικοινωνιακή πολιτική, αναδείχθηκε πρώτη και στους νέους, ένα προνομιακό πεδίο του ΣΥΡΙΖΑ στις προηγηθείσες εκλογές, και στα μεσαία στρώματα. Προφανώς με ένα αποτέλεσμα στο 33%, η αυτοδυναμία στις προσεχείς εκλογές είναι ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο αρκεί τα στελέχη της να διατηρήσουν χαμηλό προφίλ, μακριά από έπαρση και προκλήσεις.

Από εκεί και πέρα, η μεγάλη είδηση είναι η μείωση των ποσοστών της ΧΑ, εν πολλοίς λόγω της ανόδου της Ελληνικής Λύσης του Βελόπουλου, με την ταυτόχρονη όμως αναδειξή της σε τρίτη δύναμη στις τάξεις των νέων (13,3%). Η δε είσοδος στην Ευρωβουλή του κόμματος Βελόπουλου, που μοίραζε απο τηλεοράσεως "ιδιόχειρες επιστολές του Ιησού", σε συνδυασμό με το ποσοστό Βαρουφάκη, ιδίως μετά τα πεπραγμένα του καταστροφικού εξαμήνου του ’15, αποδεικνύει πολλά για τα κριτήρια και την ερωτική σχέση ενός διακριτού μέρους του εκλογικού σώματος με λούμπεν πολιτικές προσωπικότητες, μία τάση με πανευρωπαϊκό πρόσημο πάντως.

Όσο για το ΚΙΝΑΛ, η αύξηση των ποσοστών του σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2015 (7,5% έναντι 6,29) και η καθαρή τρίτη θέση έναντι της ΧΑ είναι μία αναμφίβολα θετική εξέλιξη ενώ και η πιθανή αυτοδυναμία της ΝΔ θα βγάλει την ηγεσία του από τη δύσκολη θέση της συμμετοχής σε ένα κοινό σχήμα. Το γεγονός όμως ότι υπολείπεται του αντίστοιχου ποσοστού των ευρωεκλογών του 2014 (8,02%) δείχνει ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανυθεί ως προς την αναδιάταξη του χώρου της Κεντροαριστεράς.

Αντιπαρερχόμενοι τις παταγώδεις αποτυχίες κομμάτων που αφανίστηκαν είτε επειδή βαίνουμε προς το τέλος της κρίσης (Ένωση Κεντρώων και ΑΝΕΛ) είτε επειδή πλήρωσαν τα τραγικά λάθη και τις ανεπάρκειές τους (Ποτάμι), ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα ποσοστά του μειονοτικού ΚΙΕΦ στη Θράκη. Το γεγονός ότι σε δύο από τους τρείς νομούς αναδεικνύεται πρώτο, όπου μάλιστα στη Ροδόπη αφήνει πίσω τη δεύτερη ΝΔ με διαφορά άνω του 15%, υπογραμμίζει την αποτυχία του ελληνικού κράτους σε μια περιοχή ιδιαίτερα ευάλωτη σε ύποπτους μηχανισμούς και παράγοντες.

Όσον αφορά στην εικόνα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή με την καμπάνια "This Time I’m Voting", πέτυχαν το στόχο τους να αυξήσουν τη συμμετοχή των πολιτών και μάλιστα κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου 2014. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο η αύξηση των ευρωσκεπτικιστικών και λαϊκιστικών κομμάτων αν και υπαρκτή, δεν ήταν, ευτυχώς, η αναμενόμενη.

Η ήττα Μακρόν από τη Λεπέν την Κυριακή περιορίζει σημαντικά τις φιλοδοξίες του Γάλλου προέδρου για την αναμόρφωση της ΕΕ

Παρ’ όλα αυτά, τόσο σε συμβολικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο είναι πλήγμα για την Ευρώπη και τη δημοκρατία η ανάδειξη της ακροδεξιάς σε πρώτη δύναμη σε δύο χώρες που αποτελούν ιδρυτικά μέλη της Ένωσης, όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Κι αν στην μία περίπτωση η υποχώρηση του λαϊκιστικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων έναντι του Δημοκρατικού Κόμματος που καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση είναι μια παρηγοριά, στη Γαλλία η ήττα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν από την Λεπέν, αποτελεί τεράστιο πλήγμα στην προσπάθειά του να ηγηθεί μίας διαδικασίας διαλόγου για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Πάντως εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η δεύτερη θέση των Πρασίνων στη Γερμανία. 

Παράλληλα, οι δύο παραδοσιακοί πυλώνες της ευρωπαϊκής ενοποίησης, Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες, θα πρέπει να προσαρμοστούν πλέον σε νέα δεδομένα καθώς τα ποσοστά τους υπέστησαν σοβαρή καθίζηση με απώλειες 34 και 38 εδρών αντίστοιχα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η πλειοψηφία στις αποφάσεις θα εξαρτάται και από άλλες πολιτικές οικογένειες, με τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους να παίζουν καθοριστικό ρόλο στις ισορροπίες του νέου Ευρωκοινοβουλίου.

Ιδιαίτερα ως προς το κόμμα που ηγείται ο Γκι Φερχόφσταντ, σημαντική παράμετρος στην ενίσχυσή του ήταν η υποψηφιότητα για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Μαργκαρέτε Βεστάγκερ, επιτυχημένης Επιτρόπου Ανταγωνισμού που επέβαλε τεράστια πρόστιμα σε κολοσσούς του διαδικτύου, όπως η Google και η Apple, για σοβαρές "παραβιάσεις των αντιμονοπωλιακών νόμων της ΕΕ".

Υπό αυτό το πρίσμα θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον η ατζέντα της νέας πενταετίας, ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής από την μία, όπου η ΕΕ είναι ήδη πρωτοπόρος αλλά και στις απαντήσεις που θα κληθεί να δώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις μεγάλες προκλήσεις του μεταναστευτικού, της ασφάλειας και της ψηφιακής εποχής από την άλλη.

Κλείνοντας, αυτό που προκύπτει από την νέα σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου είναι ένα ρευστό σκηνικό πολυπολικότητας και εύθραυστων ισορροπιών στο κατώφλι μίας νέας εποχής. Μένει να αποδειχθεί αν οι ευρωβουλευτές που εξέλεξε ο ελληνικός λαός μέσα από μία διαδικασία μεγάλης πόλωσης και λιγοστής Ευρώπης, θα ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των νέων δεδομένων.

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

 Facebook

 Twitter