Ο πρώτος Έλληνας Αντιπρόεδρος και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

ΓΡΑΦΕΙ Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΟΛΥΤΑΝΟΥ 

Πριν από λίγες μέρες ο Μαργαρίτης Σχοινάς ορίστηκε Αντιπρόεδρος της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής -ο πρώτος Έλληνας Επίτροπος που καθίσταται σε μια τόσο σημαντική θεση- αναλαμβάνοντας το χαρτοφυλάκιο με την ονομασία «Προστασία της Ζωής στην ΕΕ» , όπως ανακοινώθηκε από τη νέα Πρόερδο της Ευρωπαικής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Το χαρτοφυλάκιο εμπερικλείει διευρυμένες αρμοδιότητες έχοντας κάτω απο την ομπρέλα του επιμέρους χαρτοφυλάκια όπως της μετανάστευσης, της απασχόλησης, της ασφάλειας, των κοινωνικών δικαιωμάτων, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και της νεολαίας. 

Λίγα πράγματα για τον Κ. Μαργαρίτη Σχοινά 

Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς εργάζεται ως ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1962 και σπούδασε Νομικά στο ΑΠΘ, Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική στο London School of Economics και Κοινοτική Διοίκηση στο Κολέγιο της Ευρώπης στη Bruges με υποτροφία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Υπήρξε ερευνητικός υπότροφος Robert Schuman στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 1990 και έχει υπηρετήσει σε θέσεις ευθύνης στα Ιδιαίτερα Γραφεία ξένων Επιτρόπων: Την περίοδο 1993-1994 Μέλος του γραφείου των επιτρόπων Matutes και Oreja, στη συνέχεια από το 1999 έως το 2004 Αναπληρωτής Διευθυντής στο γραφείο της αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Loyola de Palacio ενώ την τριετία 2004-2007 ορίστηκε Διευθυντής του γραφείου του πρώτου Επιτρόπου της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κ. Μάρκου Κυπριανού. 

Από το 1994-1999 διετέλεσε Διευθυντής Ενημέρωσης στην Αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Ελλάδα. Υπηρετώντας τις παραπάνω θέσεις ασχολήθηκε με θέματα μεταφορών, ενέργειας, ενημέρωσης, πολιτισμού και επικοινωνίας, καταναλωτών και δημόσιας υγείας. Έγινε ευρωβουλευτής τον Σεπτεμβριο του 2007, όταν πήρε τη θέση του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος έφυγε από την Ευρωβουλή προκειμένου να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή. Το 2009 ο Κώστας Καραμανλής δεν τον τοποθέτησε εκ νέου στο ευρωψηφοδέλτιο. Ο κ. Σχοινάς υπήρξε τακτικό μέλος της Επιτροπής Προϋπολογισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μέλος της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Τουρκίας και αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων. Μετά την ολοκλήρωση της θητείας του τον Ιούλιο του 2009, επανήλθε στην οργανική του θέση στην Κομισιόν ως Κύριος Σύμβουλος και Αναπληρωτής Διευθυντής του Γραφείου Συμβούλων Ευρωπαϊκής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

Το 2010, διορίστηκε αναπληρωτής διευθυντής του Γραφείου Συμβούλων Ευρωπαϊκής Πολιτικής από τον τότε πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Τον Απρίλιο του 2013, ανέλαβε Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2013 και το 2014 επέστρεψε στην Αθήνα, όπου ανέλαβε συντονιστής, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όλων των ομάδων που παρείχαν τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα. Από τον Νοέμβριο του 2014 ανέλαβε καθήκοντα Επικεφαλή Εκπροσώπου Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά από πρόταση του Προέδρου της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Από τις 16 Δεκεμβρίου 2015, ανέλαβε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Διεύθυνσης Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σήμερα είναι Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Υπεύθυνος για την Προστασία του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής στους τομείς Μετανάστευσης, Ασφάλειας, Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Εκπαίδευσης, Πολιτισμού και Νεολαίας. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά. Είναι παντρεμένος με τη Mercedes Alvargonzalez και έχουν μαζί δυο παιδιά, τον Στέργιο και τον Γιάννη. 

Ποιος είναι όμως ο τρόπος λειτουργίας, η σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πώς γίνεται η επιλογή των Επιτρόπων; 

Η Επιτροπή κατ’αρχάς προάγει το γενικό συμφέρον της ΕΕ προτείνοντας και επιβάλλοντας νομοθεσία, καθώς και εφαρμόζοντας πολιτικές και προτείνοντας τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα μέλη της είναι η λεγόμενη ομάδα ή αλλιώς το «Σώμα» επιτρόπων, που αποτελείται από έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Έδρα της είναι οι Βρυξέλλες. 

Υπό αυτό το πρίσμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το πολιτικά ανεξάρτητο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ και το μόνο αρμόδιο όργανο για την κατάρτιση προτάσεων για νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία εφαρμόζοντας τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ. 

Πιο αναλυτικά, η Επιτροπή είναι το μόνο όργανο της ΕΕ το οποίο υποβάλλει νομοθετικές προτάσεις για έγκριση από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, και το οποίο: προστατεύει τα συμφέροντα της ΕΕ και των πολιτών της σε ζητήματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο, αποσαφηνίζει τεχνικές λεπτομέρειες, αφού συμβουλευτεί εμπειρογνώμονες και το κοινό. και διαχειρίζεται τις πολιτικές της ΕΕ και κατανέμει τους χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ. Παράλληλα καθορίζει τις προτεραιότητες δαπανών της ΕΕ, από κοινού με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Καταρτίζει τους ετήσιους προϋπολογισμούς και τους υποβάλλει προς έγκριση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Εποπτεύει το πώς δαπανώνται τα χρήματα της ΕΕ, μέσω εξονυχιστικού ελέγχου που πραγματοποιεί το Ελεγκτικό Συνέδριο, επιβάλλοντας την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ. Μαζί με το Δικαστήριο, διασφαλίζει ότι το δίκαιο της ΕΕ εφαρμόζεται ορθά σε όλα τα κράτη μέλη. Στη διεθνή σκηνή εκπροσωπεί την Ένωση ενώ ομιλεί εξ ονόματος όλων των χωρών της ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς, ειδικότερα στους τομείς της εμπορικής πολιτικής και της ανθρωπιστικής βοήθειας. Τέλος, διαπραγματεύεται διεθνείς συμφωνίες εξ ονόματος της ΕΕ. 

Σύνθεση 

Η πολιτική εξουσία ασκείται από το Σώμα των 28 επιτρόπων υπό τον πρόεδρος της Επιτροπής, ο οποίος αποφασίζει το ποιος είναι αρμόδιος για κάθε τομέα πολιτικής. Το σώμα των επιτρόπων αποτελείται από τον πρόεδρο της Επιτροπής, τους έξι αντιπροέδρους της, μεταξύ των οποίων ο πρώτος Αντιπρόεδρος και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, και τους 21 επιτρόπους ο καθένας από τους οποίους είναι αρμόδιος για ένα χαρτοφυλάκιο. 

Η καθημερινή λειτουργία της Επιτροπής εξασφαλίζεται από το προσωπικό της (νομικοί, οικονομολόγοι, κ.λπ.), οι οποίοι είναι οργανωμένοι σε υπηρεσίες γνωστές ως Γενικές Διευθύνσεις (ΓΔ), η κάθε μια από τις οποίες είναι αρμόδια για ένα συγκεκριμένο τομέα πολιτικής. 

Πώς γίνεται η επιλογή των Επιτρόπων; 

Ο υποψήφιος για τη θέση του προέδρου επιλέγει τους αντιπροέδρους και τους επιτρόπους βασιζόμενος στις υποδείξεις των κρατών μελών. Ο κατάλογος των υποψηφίων πρέπει να εγκριθεί από τους εθνικούς ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κάθε υποψήφιος εμφανίζεται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να παρουσιάσει τις θέσεις του και να απαντήσει σε ερωτήσεις. Στη συνέχεια, το Κοινοβούλιο ψηφίζει για την έγκριση ή όχι των υποψηφίων ως σύνολο.Οι επίτροποι ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία. 

Γεωργία Πολυτάνου