Συμφωνία των διαπραγματευτών ΕΚ και Συμβουλίου για τις ενεργειακές υποδομές

Οι επικαιροποιημένοι κανόνες για την επιλογή των ενεργειακών έργων που θα ενισχυθούν με κονδύλια της ΕΕ συμφωνήθηκαν ανεπίσημα με την Σλοβενική Προεδρία του Συμβουλίου, την Τρίτη.

Το σχέδιο νόμου καθορίζει κριτήρια και τη μεθοδολογία για την επιλογή ενεργειακών έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), όπως οι γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης, οι αγωγοί, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας ή τα ευφυή δίκτυα, τα οποία θα επωφελούνται από ταχείες διοικητικές διαδικασίες και θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ. 

Προώθηση της χρήσης υδρογόνου, σταδιακή κατάργηση του φυσικού αερίου

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές στήριξαν, μεταξύ άλλων, τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης υποδομών υδρογόνου, όπως οι ηλεκτρολυτικές κυψέλες, καθώς και τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. 

Τα επιλέξιμα έργα θα πρέπει επίσης να προωθήσουν την ολοκλήρωση της αγοράς και να αυξήσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού, σύμφωνα με το συμφωνηθέν κείμενο. Τα επιλεγμένα έργα θα πρέπει να βοηθήσουν τις χώρες της ΕΕ να απομακρυνθούν από τα στερεά ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, ο λιγνίτης, η τύρφη και ο πετρελαιοειδής σχιστόλιθος. Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε επίσης χρηματοδότηση για έργα που αναδιοργανώνουν υφιστάμενες υποδομές φυσικού αερίου για τη μεταφορά ή αποθήκευση υδρογόνου κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου: τα έργα αυτά θα μπορούν να λάβουν χρηματοδοτική ενίσχυση από την ΕΕ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027. 

Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν επίσης μεγαλύτερη συμμετοχή των ενδιαφερομένων στη διαδικασία διασυνοριακού σχεδιασμού και επιλογής των ΕΚΕ, καθώς και ευρύτερη εκπροσώπηση των διαφορετικών τομέων στις διαβουλεύσεις. Πίεσαν επίσης για την ενίσχυση των υπεράκτιων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διευκόλυνση της ενσωμάτωσής τους στα δίκτυα της ΕΕ, με στόχο την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την κλιματική ουδετερότητα και τον στόχο των 300 GW. 

Τερματισμός της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και της Μάλτας

Τα έργα που βασίζονται στο φυσικό αέριο δεν θα είναι πλέον επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ. Ωστόσο, μια προσωρινή παρέκκλιση θα επιτρέψει στην Κύπρο και στη Μάλτα να λάβουν χρηματοδότηση για ένα έργο ανά χώρα, με στόχο να ολοκληρωθεί η σύνδεσή τους με το ενεργειακό δίκτυο της ΕΕ, με αυστηρούς περιορισμούς και την προϋπόθεση ότι θα μπορεί να μετατραπεί για τη μεταφορά υδρογόνου. 

Οι καταναλωτές δεν πρέπει να υποστούν τις συνέπειες της ενεργειακής μετάβασης

Οι ευρωβουλευτές επαναλαμβάνουν ότι τα επιλέξιμα έργα πρέπει να είναι σύμφωνα με την αρχή «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση», η οποία ορίζει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο ευκολότερος τρόπος εξοικονόμησης χρημάτων για τους καταναλωτές και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το κόστος των έργων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι καταναλωτές δεν επιβαρύνονται δυσανάλογα, ιδίως εάν αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενεργειακή φτώχεια. 

Τέλος, η νομοθεσία δεν θα επηρεάσει το δικαίωμα μιας χώρας να καθορίζει τον τρόπο χρήσης των ενεργειακών της πόρων και να καθορίζει το δικό της ενεργειακό μείγμα. 

«Πετύχαμε μια ισορροπημένη συμφωνία που συνάδει με την εντολή του Κοινοβουλίου, η οποία όχι μόνο βελτιώνει την διαδικασία σχεδιασμού των υποδομών, αλλά πιέζει και προς την κατεύθυνση νέων τύπων έργων κοινού ενδιαφέροντος σε συνάρτηση με τους κλιματικούς στόχους. Το νέο πλαίσιο ΔΕΔ-Ε θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις στο υδρογόνο και τα δίκτυα διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και την ανάπτυξη των υπεράκτιων δικτύων» δήλωσε ο επικεφαλής ευρωβουλευτής Zdzisław Krasnodębski (Συντηρητικοί, Πολωνία). 

Η άτυπη συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για να τεθεί σε ισχύ. Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του ΕΚ θα ψηφίσει επί του κειμένου σε προσεχή συνεδρίαση.