Η ταξινομία ΕΕ επιταχύνει την μετάβαση της ΕΕ στην κλιματική ουδετερότητα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση πράξη για το κλίμα στο πλαίσιο της ταξινομίας σχετικά με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, η οποία καλύπτει ορισμένες δραστηριότητες φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας. Το Σώμα των επιτρόπων κατέληξε σε πολιτική συμφωνία επί του κειμένου, το οποίο θα εγκριθεί επίσημα μόλις καταστούν διαθέσιμες οι μεταφράσεις σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ. 

Για να καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, απαιτούνται πολλές ιδιωτικές επενδύσεις. Η ταξινομία της ΕΕ έχει ως στόχο να κατευθύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις σε δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Η κατάταξη της ταξινομίας δεν καθορίζει αν μια συγκεκριμένη τεχνολογία θα αποτελεί ή όχι μέρος του ενεργειακού μείγματος των κρατών μελών. Στόχος είναι να επιταχυνθεί η μετάβαση, με την αξιοποίηση όλων των πιθανών λύσεων που θα μας βοηθήσουν να επιτύχουμε τους κλιματικούς μας στόχους. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιστημονικές συμβουλές και την τρέχουσα τεχνολογική πρόοδο, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις σε δραστηριότητες φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στη μετάβαση. Οι επιλεγείσες δραστηριότητες φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας συνάδουν με τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ και θα μας επιτρέψουν να επιταχύνουμε τη μετάβαση από πιο ρυπογόνες δραστηριότητες, όπως η παραγωγή άνθρακα, προς ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον, που θα βασίζεται κυρίως σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. 

Ειδικότερα, η σημερινή συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση πράξη για το κλίμα:

— εισάγει πρόσθετες οικονομικές δραστηριότητες από τον τομέα της ενέργειας στην ταξινομία της ΕΕ. Το κείμενο καθορίζει σαφείς και αυστηρές προϋποθέσεις, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 του κανονισμού για την ταξινομία, βάσει των οποίων ορισμένες πυρηνικές δραστηριότητες και δραστηριότητες φυσικού αερίου μπορούν να προστεθούν ως μεταβατικές δραστηριότητες σε εκείνες που καλύπτονται ήδη από την πρώτη κατ' εξουσιοδότηση πράξη για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, η οποία εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2022. Οι εν λόγω αυστηρές προϋποθέσεις είναι οι εξής: τόσο για το φυσικό αέριο όσο και για την πυρηνική ενέργεια, ότι συμβάλλουν στη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα· για την πυρηνική ενέργεια, ότι πληροί τις απαιτήσεις πυρηνικής και περιβαλλοντικής ασφάλειας· και για το φυσικό αέριο, ότι συμβάλλει στη μετάβαση από τον άνθρακα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Άλλες πιο συγκεκριμένες προϋποθέσεις, που διευκρινίζονται στη σημερινή συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση πράξη, ισχύουν για όλες τις ανωτέρω δραστηριότητες· 

— επιβάλλει στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργεια ειδικές υποχρεώσεις γνωστοποίησης για αυτές τις δραστηριότητές τους. Για να εξασφαλιστεί η διαφάνεια, η Επιτροπή τροποποίησε σήμερα την κατ' εξουσιοδότηση πράξη για τις γνωστοποιήσεις στο πλαίσιο της ταξινομίας, ώστε οι επενδυτές να μπορούν να εντοπίζουν ποιες επενδυτικές ευκαιρίες περιλαμβάνουν δραστηριότητες φυσικού αερίου ή πυρηνικές δραστηριότητες και να προβαίνουν σε τεκμηριωμένες επιλογές.

Το κείμενο της συμπληρωματικής κατ' εξουσιοδότηση πράξης καταρτίστηκε μετά από διαβουλεύσεις εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο της ομάδας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και της πλατφόρμας για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Η Επιτροπή συνεκτίμησε επίσης τις παρατηρήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί του θέματος. Η Επιτροπή εξέτασε προσεκτικά τα στοιχεία που ελήφθησαν από τις εν λόγω ομάδες και τα έλαβε υπόψη στο κείμενο που υποβλήθηκε σήμερα. Για παράδειγμα, ως αποτέλεσμα των παρατηρήσεων, εισήχθησαν στοχευμένες προσαρμογές στα τεχνικά κριτήρια ελέγχου και στις απαιτήσεις γνωστοποίησης και επαλήθευσης για την ενίσχυση της σαφήνειας και της χρηστικότητας τους.

Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε: «Η κλιματική ουδετερότητα είναι η αποστολή και η υποχρέωσή μας. Πρέπει να αναλάβουμε δράση τώρα για να επιτύχουμε τους στόχους μας για το 2030 και το 2050. Η σημερινή κατ' εξουσιοδότηση πράξη αφορά την πλαισίωση της οικονομίας της ΕΕ στην πορεία προς την ενεργειακή μετάβαση, μια δίκαιη μετάβαση, ως γέφυρα προς ένα σύστημα πράσινης ενέργειας που θα βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα επιταχύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις που χρειαζόμαστε, ιδίως κατά την τρέχουσα δεκαετία. Με τους σημερινούς νέους κανόνες, ενισχύουμε επίσης τη διαφάνεια και τη γνωστοποίηση πληροφοριών, έτσι ώστε οι επενδυτές να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο κάθε προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας.»

Η κ. Μαρέιντ Μαγκίνες, Επίτροπος αρμόδια για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ένωση κεφαλαιαγορών, τόνισε: «Η ΕΕ έχει δεσμευθεί να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να τα καταφέρουμε. Η ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων στη μετάβαση είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα. Σήμερα θέτουμε αυστηρές προϋποθέσεις για να συμβάλουμε στην κινητοποίηση χρηματοδότησης προκειμένου να στηριχθεί αυτή η μετάβαση, μακριά από πιο επιβλαβείς πηγές ενέργειας, όπως ο άνθρακας. Επίσης, ενισχύουμε τη διαφάνεια της αγοράς, ώστε οι επενδυτές να είναι σε θέση να εντοπίζουν εύκολα τις δραστηριότητες φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας σε οποιεσδήποτε επενδυτικές αποφάσεις.» 

Μόλις μεταφραστεί σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, η συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση πράξη θα διαβιβαστεί επίσημα στους συννομοθέτες προς εξέταση.

Όπως και στις άλλες κατ' εξουσιοδότηση πράξη στο πλαίσιο του κανονισμού για την ταξινομία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (που έχουν αναθέσει στην Επιτροπή την αρμοδιότητα έκδοσης της παρούσας κατ' εξουσιοδότηση πράξης) θα έχουν στη διάθεσή τους τέσσερις μήνες για να εξετάσουν το έγγραφο και, εφόσον το κρίνουν αναγκαίο, να προβάλουν αντιρρήσεις. Αμφότερα τα θεσμικά όργανα μπορούν να ζητήσουν επιπλέον δίμηνη προθεσμία εξέτασης. Το Συμβούλιο θα έχει το δικαίωμα να προβάλει αντιρρήσεις στην κατ' εξουσιοδότηση πράξη με ενισχυμένη ειδική πλειοψηφία, γεγονός που σημαίνει ότι τουλάχιστον το 72 % των κρατών μελών (δηλαδή τουλάχιστον 20 κράτη μέλη) που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 65 % του πληθυσμού της ΕΕ χρειάζεται να αντιταχθεί στην κατ' εξουσιοδότηση πράξη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να αντιταχθεί με πλειοψηφία των μελών του που καταψηφίζουν στην ολομέλεια (δηλαδή τουλάχιστον 353 βουλευτές του ΕΚ).

Μόλις λήξει η περίοδος ελέγχου και εφόσον κανένας από τους συννομοθέτες δεν προβάλλει αντιρρήσεις, η συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση πράξη θα τεθεί σε ισχύ και θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2023.