Επιχορηγήσεις άνω του 1 δισ. ευρώ από την ΕΕ σε καινοτόμα έργα για την κλιματική μετάβαση

Σήμερα η Επιτροπή υπέγραψε συμφωνίες επιχορήγησης ύψους 1,1 δισ. ευρώ με επτά έργα μεγάλης κλίμακας μέσω του Ταμείου Καινοτομίας της ΕΕ, τα οποία χρηματοδοτούνται από έσοδα του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ). Σκοπός των έργων αυτών είναι η μείωση κατά περισσότερο από 76 εκατ. τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2eq) στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας λειτουργίας. Τα επτά έργα αναπτύσσουν καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε βιομηχανική κλίμακα, καλύπτοντας βασικούς τομείς όπως το υδρογόνο, ο χάλυβας, τα χημικά προϊόντα, το τσιμέντο, η ηλιακή ενέργεια, τα βιοκαύσιμα και η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. 

Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε: «Με το Ταμείο Καινοτομίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορηγεί 1,1 δισ. ευρώ για την ενδυνάμωση των καινοτόμων, πρωτοποριακών επιχειρήσεων οι οποίες αναπτύσσουν τεχνολογίες αιχμής και προωθούν την κλιματική μετάβαση στους αντίστοιχους τομείς τους. Πρόκειται για έξυπνη επένδυση στην απανθρακοποίηση και την ανθεκτικότητα της οικονομίας μας· ενισχύει τη θέση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ως παγκόσμιου ηγέτη στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας, δημιουργεί τοπικές θέσεις εργασίας και συμβάλλει στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασής μας.».

Ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), κ. Dirk Beckers, τόνισε από την πλευρά του: «Ο CINEA υπογράφει με υπερηφάνεια τα πρώτα έργα μεγάλης κλίμακας στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας. Με τα έργα αυτά αποδεικνύουμε ότι η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έχει ήδη αρχίσει, ενώ η σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δημιουργεί οικονομικές ευκαιρίες για τους φορείς υλοποίησης των έργων μας. Τα έργα αυτά αποτελούν εξαιρετικά καινοτόμες λύσεις στους τομείς τους και αναμένεται να προλειάνουν το έδαφος για να ακολουθήσουν και άλλα». 

Τα έργα εν συντομία

Kairos@C: Το έργο Kairos@C, το οποίο βρίσκεται στον λιμένα της Αμβέρσας (Βέλγιο), αποσκοπεί στη δημιουργία της πρώτης και μεγαλύτερης διασυνοριακής αξιακής αλυσίδας δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα για τη δέσμευση, την υγροποίηση, τη θαλάσσια μεταφορά και τη μόνιμη αποθήκευση CO2. Το Kairos@C θα καταστήσει δυνατή την ανάπτυξη διαφόρων πρωτοπόρων τεχνολογιών που από κοινού έχουν τη δυνατότητα να αποτρέψουν την εκπομπή 14 εκατ. τόνων CO2eq στην ατμόσφαιρα κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του έργου. 

BECCS στη Στοκχόλμη: Με έδρα τη Στοκχόλμη (Σουηδία), το έργο αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία μιας πλήρους κλίμακας εγκατάστασης βιοενέργειας με δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (BECCS) στην υφιστάμενη μονάδα παραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού από βιομάζα στη Στοκχόλμη. Συνδυάζοντας τη δέσμευση CO2 με την ανάκτηση θερμότητας, το έργο θα αποτρέψει εκπομπές 7,83 εκατ. τόνων CO2eq κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του. Η ποσότητα αυτή υπερβαίνει το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας του δημόσιου τομέα στη Σουηδία το 2018. 

Hybrit Demonstration: Με έδρα το Oxelösund και το Gällivare (Σουηδία), το έργο Hydrogen Breakthrough Ironmaking Technology Demonstration (Hybrit Demonstration) αποσκοπεί να φέρει επανάσταση στην ευρωπαϊκή βιομηχανία σιδήρου και χάλυβα. Θα αντικαταστήσει τις τεχνολογίες που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα με κλιματικά ουδέτερες εναλλακτικές λύσεις, όπως η παραγωγή και η χρήση πράσινου υδρογόνου. Tο έργο έχει τη δυνατότητα να αποτρέψει εκπομπές 14,3 εκατ. τόνων CO2eq κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του. Επιπλέον, θα χρησιμοποιήσει μια τεχνολογία που συνδέεται με μεγάλα κλιματικά οφέλη για τον τομέα της χαλυβουργίας. 

Ecoplanta: Το έργο αυτό, που βρίσκεται στο El Morell (Ισπανία), θα προσφέρει μια πρώτη στο είδος της εμπορική μονάδα για την ευρωπαϊκή αγορά, με τη χρήση αποβλήτων που διαφορετικά θα κατέληγαν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Η μονάδα θα παράγει 237 χιλιάδες τόνους μεθανόλης ανά έτος και, ως εκ τούτου, θα ανακτά το 70 % του άνθρακα που περιέχεται σε μη ανακυκλώσιμα υλικά. Το έργο θα αποτρέψει εκπομπές 3,4 εκατ. τόνων CO2eq κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του.

Πρόγραμμα K6: Με έδρα το Lumbres (Γαλλία), το πρόγραμμα K6 αποσκοπεί στην παραγωγή του πρώτου τσιμέντου με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα στην Ευρώπη, αποτελώντας αντιπροσωπευτικό έργο για τη βιομηχανία τσιμέντου παγκοσμίως και στηρίζοντας τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια ενός τομέα όπου η μείωση των εκπομπών είναι δύσκολη. Το έργο θα αναπτύξει έναν πρώτο στο είδος του βιομηχανικής κλίμακας συνδυασμό αεροστεγούς κλιβάνου και κρυοτεχνολογίας δέσμευσης άνθρακα, με αποθήκευση, στην εγκατάσταση της Βόρειας Θάλασσας, του CO2 το οποίο διαφορετικά θα απελευθερωνόταν στην ατμόσφαιρα. Αυτό θα οδηγήσει στην αποφυγή εκπομπών 8,1 εκατ. τόνων CO2eq κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του έργου. 

TANGO: Με έδρα την Κατάνια (Ιταλία), το έργο TANGO θα αναπτύξει μια πιλοτική γραμμή βιομηχανικής κλίμακας για την κατασκευή καινοτόμων φωτοβολταϊκών μονάδων υψηλής απόδοσης. Θα πολλαπλασιάσει την παραγωγική ικανότητα επί 15, από 200 MW σε 3 GW ετησίως. Μόλις το έργο τεθεί σε λειτουργία, οι μονάδες που θα παράγει θα έχουν τη δυνατότητα να αποτρέψουν εκπομπές έως και 25 εκατ. τόνων CO2eq κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του έργου. Επιπλέον, το έργο TANGO θα ενισχύσει την αξιακή αλυσίδα στην ευρωπαϊκή ανάντη βιομηχανία παραγωγής φωτοβολταϊκών προϊόντων. 

SHARC: Το έργο «Βιώσιμο υδρογόνο και ανάκτηση άνθρακα» (SHARC), το οποίο αναπτύσσεται στο διυλιστήριο του Porvoo (Φινλανδία), θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέσω της απομάκρυνσης από την παραγωγή υδρογόνου από ορυκτά καύσιμα και της στροφής προς την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου (με εισαγωγή ηλεκτρόλυσης) και την παραγωγή υδρογόνου με την εφαρμογή τεχνολογίας δέσμευσης άνθρακα. Κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του, το έργο SHARC θα αποτρέψει εκπομπές πάνω από 4 εκατ. τόνων CO2eq.

Υπενθυμίζεται ότι το Ταμείο Καινοτομίας, που χρηματοδοτείται με τα έσοδα από τον πλειστηριασμό των δικαιωμάτων εκπομπής του ΣΕΔΕ της ΕΕ, έχει ως στόχο να δημιουργήσει τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές ώστε να επενδύσουν σήμερα στην επόμενη γενιά τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, καθώς και να δώσει στις εταιρείες της ΕΕ το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου, προκειμένου να αποκτήσουν παγκόσμια ηγετική θέση στις τεχνολογίες.

Το Ταμείο Καινοτομίας έχει συσταθεί από τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων παρέχει βοήθεια για την ανάπτυξη έργων σε ελπιδοφόρα έργα που δεν είναι ώριμα για πλήρη υλοποίηση. Το Ταμείο παρέχει επίσης επιχορηγήσεις μικρής κλίμακας. Χθες, 31 Μαρτίου, δημοσιεύτηκε η δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων.

Το Ταμείο επί του παρόντος χρηματοδοτείται με 450 εκατ. δικαιώματα από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ κατά την περίοδο 2021-30. Σύμφωνα με τις προτάσεις της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % (Fit for 55), θα συμπληρωθεί με 50 εκατ. δικαιώματα από το αναθεωρημένο ΣΕΔΕ και 150 εκατ. δικαιώματα από το νέο σύστημα που καλύπτει τις εκπομπές από τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Επιπλέον, δικαιώματα που διαφορετικά θα κατανέμονταν δωρεάν στους βιομηχανικούς τομείς που καλύπτονται από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα τώρα θα δημοπρατηθούν και θα προστεθούν στο Ταμείο Καινοτομίας.