Η Επιτροπή Περιβάλλοντος υποστηρίζει τη δραστική μείωση των φθοριούχων αερίων

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την 1η Μαρτίου 2023 ενέκρινε την αναφορά σχετικά με την αναθεώρηση του κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια, στην οποία ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κυμπουρόπουλος έχει το ρόλο του σκιώδους εισηγητή για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ). «Τα φθοριούχα αέρια τυγχάνουν εφαρμογής σε πολλαπλές συσκευές και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά μας. Η αναθεώρηση του Κανονισμού για τη μείωση των αερίων αυτών δεν ήταν εύκολο εγχείρημα. Εκ μέρους του Λαϊκού Κόμματος επεδίωξα να εξασφαλιστεί μια ολιστική προσέγγιση που να εστιάζει στην τεχνική σκοπιμότητα, την ενεργειακή απόδοση, λαμβάνοντας υπόψιν τους στόχους του REPowerEU, κάτω από τη τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση», επισήμανε ο Έλληνας ευρωβουλευτής. 

Οι εκτενείς διαπραγματεύσεις οδήγησαν στο τελικό κείμενο που υπερψηφίστηκε από τα μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος. Η ευρεία πλειοψηφία υποστήριξε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ραγδαία μείωση των εκπομπών φθοριούχων αερίων και, συνεπώς, των επιπτώσεων των αερίων του θερμοκηπίου στο κλίμα. «Αυτή είναι μια σημαντική συμβολή στην προστασία του κλίματος. Ενισχύσαμε περαιτέρω την πρόταση της Επιτροπής σε ορισμένα σημεία», σχολίασε ο συντονιστής του ΕΛΚ, Peter Liese, στηρίζοντας το έργο του Στέλιου Κυμπουρόπουλου. 

Ωστόσο, ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο μέρος του κανονισμού αφορά τον τομέα των αντλιών θερμότητας. Σε αντίθεση με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η αναφορά που εγκρίθηκε στην επιτροπή Περιβάλλοντος προβλέπει την πλήρη απαγόρευση των φθοριούχων αερίων για μεγάλο ποσοστό αντλιών θερμότητας από το 2026 και από το 2027 και το 2028 για διαφορετικούς τύπους αντλιών θερμότητας. «Η σταδιακή κατάργηση των φθοριούχων αερίων, όπως ψηφίστηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος, είναι πολύ φιλόδοξη. Ήταν σημαντικό για το ΕΛΚ να διασφαλίσει ότι δεν κινδυνεύει το σχέδιο άμεσης μετάβασης σε αντλίες θερμότητας, όπως ανακοινώθηκε στο πλαίσιο του REPowerEU και προσθέσαμε μηχανισμό έκτακτης ανάγκης, σε περίπτωση που οι στόχοι REPowerEU δεν καθίστανται επιτεύξιμοι με τεχνολογίες χωρίς φθοριούχα αέρια», σχολίασε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, σκιώδης εισηγητής του ΕΛΚ. 

Ένας άλλος τομέας στον οποίο οι νέοι στόχοι μείωσης των φθοριούχων αερίων θα επέλθει με δυσκολία είναι ο τομέας της υγείας. Ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος τόνισε: «Τα φθοριούχα αέρια είναι απαραίτητα σε πολλές εφαρμογές καθημερινότητας μας, συμπεριλαμβανομένων των συσκευών υγειονομικής περίθαλψης. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, προέβαλα την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση στην αναθεώρηση του κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη πρόσβασης των ασθενών σε ασφαλείς και αξιόπιστες τεχνολογίες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ΕΛΚ κατάφερε να συμπεριληφθεί μια πρόσθετη ποσόστωση για εισπνεόμενα μετρημένης δόσης (MDI) που θα εγγυηθεί την ασφαλή μετάβαση σε πιο πράσινες εναλλακτικές λύσεις, χωρίς να διακυβεύεται όμως η πρόσβαση των ασθενών σε κρίσιμα για τη ζωή τους φαρμακευτικά σκευάσματα». 

Για την χρήση των PFAS ως εναλλακτικών στα εξαιρετικά επιβλαβή φθοριούχα αέρια, το ΕΛΚ υποστήριξε ότι οι ουσίες PFAS μακροπρόθεσμα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα άλλων φθοριούχων αερίων, όπου και όταν αυτό είναι τεχνολογικά δυνατό. 

Σύμφωνα με τον ευρωβουλευτή του ΕΛΚ η αναθεώρηση του Κανονισμού δίνει μια τεράστια ευκαιρία για την προώθηση της προστιθέμενης αξίας των ευρωπαϊκών, φιλικών προς το κλίμα τεχνολογιών. Υπάρχουν πολλές εταιρείες στην ΕΕ που ήδη παράγουν τεχνολογία χωρίς φθοριούχο αέριο, είτε πρόκειται για συσκευές διανομής ηλεκτρικού ρεύματος είτε για αντλίες θερμότητας. Οι εταιρίες αυτές δεν δείχνουν μόνο τι είναι τεχνολογικά εφικτό, αλλά και ότι η Ευρώπη πρωτοπορεί στον τομέα αυτό. 

Υπενθυμίζεται ότι κύριος λόγος για την έντονη αύξηση των φθοριούχων αερίων από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 είναι η αυξημένη χρήση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου ως ψυκτικά μέσα. Ανάλογα με την ουσία, τα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου (F-gases) έχουν πολύ ισχυρή επίδραση στο κλίμα. Στην πραγματικότητα, είναι 100 έως 24.000 φορές μεγαλύτερη από αυτή του διοξειδίου του άνθρακα. Σε αντίθεση με τα συμβατικά αέρια θερμοκηπίου, τα οποία συνήθως απελευθερώνονται ως ανεπιθύμητα υποπροϊόντα (π.χ. κατά την καύση ορυκτών πρώτων υλών), τα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου παράγονται κυρίως και χρησιμοποιούνται ειδικά. 

Ο ευρωπαϊκός κανονισμός φθοριούχων αερίων στοχεύει στη μείωση των εκπομπών από τον βιομηχανικό τομέα κατά 70 τοις εκατό έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990. Στόχος είναι ιδίως η ενθάρρυνση της χρήσης εναλλακτικών λύσεων αντί των φθοριούχων αερίων.