Αφιέρωμα: Έξι "μητέρες των μαχών"

 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΡΑΒΙΑ 

Σε όλους αρέσει να παρακολουθούν ένα ντέρμπυ, όχι μόνο από άποψη θεάματος αλλά και λόγω της ιδιαιτερότητας που κρύβει ένα τέτοιο ματς. Τέτοιο είναι προφανώς και το μεθαυριανό Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός, ένα από τα πιο "hardcore" και αναγνωρισμένα ντέρμπυ στον κόσμο (πάντα βάσει πάθους, έντασης και περιστατικών βίας). Με αφορμή το ελληνικό "κλάσικο", παρουσιάζουμε άλλες έξι ντερμπάρες όπου το... μίσος των μεν για τους δε επισκιάζει καμιά φορά ακόμα και το ίδιο το ματς.

ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ - ΡΕΑΛ ΜΑΔΡΙΤΗΣ

Βάσει της δυναμικότητας των αντιπάλων, ίσως να είναι και το μεγαλύτερο ντέρμπυ στον κόσμο αυτή τη στιγμή. Τα δύο ισπανικά μεγαθήρια, που συγκρούονται επίσης αυτό το Σαββατοκύριακο στο "Σαντιάγο Μπερναμπέου", έχουν παρελθόν με πολιτική απόχρωση, από την εποχή του Φρανσίσκο Φράνκο. Ο Ισπανός δικτάτορας, απαγορεύοντας στους Καταλανούς (και αργότερα στους Βάσκους) να χρησιμοποιούν τη διάλεκτο και τις παραδόσεις τους, συσπείρωσε τους κατοίκους της Βαρκελώνης στο σύλλογο της Μπαρτσελόνα, ως μέσο φωνής και αντίδρασής τους στο τότε καθεστώς. Εκτός των άλλων, η Ρεάλ διοχέτευε το μίσος και των υπόλοιπων Ισπανών, λόγω της χρηματικής και διαιτητικής εύνοιας που απολάμβανε από το δικτάτορα. Ακόμα και μετά την πτώση του, το μίσος δεν σίγησε ανάμεσα στους (δεξιόφρονες κυρίως) οπαδούς της Ρεάλ και στους αντίστοιχους της Μπάρτσα, που ανέκαθεν επιθυμούσαν και επιθυμούν πλέον όλο και πιο έντονα την απόσχιση και την ανεξαρτητοποίηση της ευρύτερης περιοχής της Καταλονίας. Όσοι έχουν περάσει από το ένα στρατόπεδο στο άλλο, χαρακτηρίζονται (εύλογα) ως "προδότες": τρανό παράδειγμα ο Φίγκο, τον οποίο οι οπαδοί της Μπάρτσα, στην επιστροφή του στο "Καμπ Νόου" το 2000, "υποδέχτηκαν" ρίχνοντάς του μπουκάλια ουίσκι και γουρουνοκεφαλές στη γωνία του κόρνερ.

ΣΕΛΤΙΚ - ΡΕΪΝΤΖΕΡΣ

Παρότι η Ρέιντζερς βρίσκεται από το 2012 σε κατώτερες κατηγορίες (αυτή τη στιγμή στη 2η) λόγω οικονομικών χρεών, τα ντέρμπυ της με τη Σέλτικ, τα "Old Firm", όπως χαρακτηρίζονται στη Σκωτία, παραδοσιακά ήταν από τα πιο σκληρά σε επεισόδια και φανατισμό στην Ευρώπη. Από τον 19ο αιώνα, η Γλασκώβη χωρίζεται (και ποδοσφαιρικά) στα δύο, με τους οπαδούς των "Μπλε" (τους λεγόμενους teddy bears), προτεστάντες και με έντονο το εθνικό στοιχείο, απέναντι στους "Κέλτες", τους Καθολικούς της πόλης και περήφανους για τις ιρλανδικές τους ρίζες (γι' αυτό άλλωστε και το τετράφυλλο τριφύλλι στο σήμα τους). Η Σέλτικ μάλιστα, έγινε κάποτε σύμβολο των Ιρλανδών νασιοναλιστών απέναντι στη βρετανική κυριαρχία: στο Πάρκχεντ εμφανίζονται μόνο σημαίες της Ιρλανδίας, σε αντίθεση με τις βρετανικές (ούτε καν σκωτσέζικες) που ανεμίζουν στο "Άιμπροξ". Είναι τέτοιο το αντίπαλο δέος, που οδήγησε το 1999 στο θάνατο ενός 16χρονου οπαδού της Σέλτικ από αιμορραγία, αφού οπαδοί των "Τζερς" τού χάραξαν στην πλάτη με μαχαίρι ένα σταυρό!

ΓΑΛΑΤΑΣΑΡΑΪ - ΦΕΝΕΡΜΠΑΧΤΣΕ

"Kitalar Arasi Derby" το λένε οι γείτονες, δηλαδή το ντέρμπυ των δύο ηπείρων, μεταξύ των δύο πιο πετυχημένων και δημοφιλέστερων ομάδων της Τουρκίας. Από τη μια, στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, η αριστοκρατία αντανακλάται στο πρόσωπο της Γαλατάσαραϊ. Από την άλλη, στο ασιατικό κομμάτι, η Φενέρ που αντιπροσωπεύει την εργατική τάξη. Μια κόντρα που, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχει αποφέρει πολλούς νεκρούς φιλάθλους. Και στις δυο πλευρές του Βοσπόρου, έδρες-φωτιά, θερμόαιμοι οπαδοί και αιματηρά επεισόδια δεσπόζουν σε κάθε ντέρμπυ. Αναμφίβολα καταστάσεις παρόμοιες με τις δικές μας.

ΕΡΥΘΡΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ - ΠΑΡΤΙΖΑΝ

Η κόντρα τους ξεκινάει από την εποχή της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, το 1945: έκτοτε, η χώρα χωρίστηκε σε 6 ομοσπονδίες, μετονομάστηκε σε Σερβία αλλά το μίσος δεν σταμάτησε. Η Παρτιζάν ήταν η ομάδα του Στρατού, το αντίπαλο δέος για τους υποστηρικτές του Ερυθρού Αστέρα και παράλληλα του κομμουνιστικού συνασπισμού της εποχής. Με μεγάλες επιτυχίες σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ και για τους δυο (και αρκετούς ευρωπαϊκούς τίτλους μάλιστα), το ενδιαφέρον δεν περιορίζεται (κακώς) μόνο εντός αγωνιστικού χώρου, αλλά και εκτός, με πρωταγωνιστές των επεισοδίων τους φανατικούς τους, Delije (του Αστέρα) και Grobari (Παρτιζάν). 

ΡΟΜΑ-ΛΑΤΣΙΟ

Το ντέρμπυ της ιταλικής πρωτεύουσας, ή αλλιώς Derby della Capitale, και σίγουρα το πιο ενδιαφέρον ντέρμπυ στη γείτονα χώρα, παρότι οι δυο σύλλογοι δεν έχουν την εμβέλεια ή τους τίτλους της Γιουβέντους, της Ίντερ ή της Μίλαν. Τον περασμένο αιώνα, ο δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι συνένωσε όλα τα σωματεία της πρωτεύουσας, ώστε να φτιάξει μια ομάδα, τη Ρόμα, δυνατή αρκετά ώστε να κοντράρει τους μεγάλους του ιταλικού Βορρά. Ωστόσο, ο φασίστας στρατηγός Τζιόρτζιο Βακάρο διέσωσε τη Λάτσιο από αυτή την ένωση, και κάπως έτσι ξεκίνησε η μεταξύ τους κόντρα. Γεωγραφικά, οι φανατικοί της Λάτσιο, κοινώς Λατσιάλι, εντοπίζονται κυρίως στα πέριξ της Ρώμης (στην ευρύτερη περιοχή του Λάτιο) και είναι γνωστοί για τις φασίζουσες-εθνικιστικές τους πεποιθήσεις, ενώ οι "Τζιαλορόσι", κατά κύριο λόγο αριστερών φρονημάτων, βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό στο κέντρο της "Αιώνιας πόλης". 

ΜΠΟΚΑ ΤΖΟΥΝΙΟΡΣ - ΡΙΒΕΡ ΠΛΕΪΤ

Το να παρακολουθήσεις ένα "Superclasico" Μπόκα-Ρίβερ, είναι ένα απ' τα 50 πράγματα που πρέπει να κάνει κάποιος πριν πεθάνει, σύμφωνα με αφιέρωμα του Observer. Οι δύο μεγάλες δυνάμεις του αργεντίνικου ποδοσφαίρου είχαν αμφότερες ρίζες από την περιοχή Λα Μπόκα στο κέντρο του Μπουένος Άιρες. Ωστόσο, η μετέπειτα μετακόμιση της Ρίβερ στα βόρειο (και βιομηχανικό) μέρος της πόλης άλλαξε τα δεδομένα. Έκτοτε, οι φίλοι της Μπόκα θεωρείτο ότι εκπροσωπούν την εργατική τάξη, σε αντίθεση με τους "εκατομυριούχους" (όπως χαρακτηρίζονται οι φίλοι της Ρίβερ) της ανώτερης τάξης. Τα άσχημα επεισόδια ασφαλώς δεν λείπουν, με τα χειρότερα να έχουν συμβεί το 1968 με απολογισμό 71 νεκρούς, πάνω από 150 τραυματίες και χωρίς επίσημη κρατική απόδοση δικαιοσύνης. Ντέρμπυ με λατινοαμερικάνικο ταμπεραμέντο και απίστευτες ατμόσφαιρες τόσο στο Μπομπονέρα όσο και το Μονουμεντάλ.

Χρήστος Γραβιάς