Στιβ Νας: Ο επίλογος ενός αληθινού ειδώλου

 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΜΑΝΤΖΟΥ 

Θεωρώ πως κάθε αθλητής και δη κορυφαίου επιπέδου, όταν καλείται να φανταστεί την τελευταία παράσταση της καριέρας του "πλάθει" ένα ονειρικό φινάλε με standing ovation και την πλήρη ένδειξη αναγνώρισης από την πλευρά του κοινού για την προσφορά του στο εκάστοτε άθλημα. Ο Στιβ Νας, γεννηθείς κάτι λιγότερο από 41 χρόνια πριν στο Γιοχάνεσμπουργκ αποκτώντας στη συνέχεια καναδική και βρετανική υπηκοότητα, είναι σίγουρα ένας από αυτούς. Ένας πραγματικός "αστέρας" του μπάσκετ θα ήθελε δεόντως να γραφτεί ο επίλογος της καριέρας του με έναν τρόπο που να του άξιζε.

Η ζωή όμως ουκ ολίγες φορές παίζει τα δικά της παιχνίδια και ακυρώνει με σκληρό και τόσο απλό για εκείνη τρόπο τα σχέδια των ανθρώπων (σιγά το νέο!). Μπορεί επί 18 ολόκληρα χρόνια, η τύχη να χαμογελούσε στον Νας, ωστόσο είπε να τον "πονέσει" στο τέλος της πορείας του, αποτρέποντάς τον από το δικαίωμα να δεχθεί τη δέουσα αποθέωση και να κλείσει την καριέρα του με το κεφάλι ψηλά.

Τα προβλήματα τραυματισμού που αντιμετώπιζε ιδιαίτερα την τελευταία τριετία στη μέση δεν ήταν και λίγα. Ήταν ήδη πολύ ταλαιπωρημένος. 65 αγώνες στις δύο τελευταίες σεζόν, την ώρα που 82 είναι μόνο τα ματς μίας regular season, όχι απλά δεν τα λες πολλά. Τουναντίον, πολύ λίγα. Ο ίδιος είχε πάρει την απόφαση να παίξει την τελευταία του σεζόν φέτος, ωστόσο κατά τη μεταφορά βαλίτσας προ 15 ημερών, το ταλαιπωρημένο νεύρο της μέσης του υπέστη υποτροπή και ο νέος πια τραυματισμός κρίθηκε από τους ιατρούς πολύ σοβαρός. Τόσο σοβαρός που τον θέτει νοκ-άουτ για ολόκληρη τη σεζόν 2014-15. Αληθινή μαχαιριά στην καρδιά του Στιβ Νας!

Στα 41 του πια δεν έχει πολλά περιθώρια. Το σώμα έχει καταπονηθεί 18 ολόκληρα χρόνια σε υψηλό επίπεδο, τα πόδια πλέον έχουν βαρύνει και με δεδομένο ότι για τη σεζόν που ξεκινά δεν θα υπάρχουν αγώνες για εκείνον, ο Νας είναι ένα βήμα από το να δηλώσει με πικρία ότι αποσύρεται από την ενεργό δράση. Θα το έκανε ούτως ή άλλως στο τέλος της σεζόν, αλλά η υφιστάμενη κατάσταση μάλλον το επισπεύδει.

Αρκετά βέβαια είναι τα παραδείγματα κορυφαίων μεγάλων φυσιογνωμιών του αθλητισμού που τραυματίστηκαν σε μεγάλη ηλικία και ενώ όλοι τους είχαν τελειωμένους εκείνοι επέμειναν και επέστρεψαν στη δράση (με πιο πρόσφατο εκείνο του Χαβιέ Ζανέτι), ωστόσο δεν μιλάμε ούτε για ένα κάταγμα, ούτε καν για χιαστό. Τα προβλήματα στη μέση εγκυμονούν σωρό από κινδύνους και οφείλεις να μην "παίζεις" με αυτά. Ο Νας το ξέρει πολύ καλά αυτό: "Θα επικεντρωθώ στην υγεία μου ούτως ώστε να μην αντιμετωπίσω προβλήματα στο μέλλον". Ως εκ τούτου, προσεγγίζοντας ρεαλιστικά τα πράγματα κανείς, αντιλαμβάνεται ότι η ένδοξη καριέρα του Καναδού point guard μάλλον τελειώνει κάπου εδώ.

Ο άνθρωπος που μοίρασε πόντους σε συμπαίκτες του συνολικά 10.335 φορές (!), σκαρφαλώνοντας στην τρίτη θέση των κορυφαίων assistmen όλων των εποχών στο NBA πίσω από τους Τζον Στόκτον και Τζέισον Κιντ, είναι από τις πλέον ιστορικές φιγούρες της γενιάς του. Πρωτάθλημα μπορεί να μην κατέκτησε, αλλά αυτό από μια οπτική δίνει ακόμη περισσότερη... μαγκιά στα κατορθώματά του, καθώς ο Νας σημείωνε κάθε χρόνο σε μη πρωταθλήτριες ομάδες υψηλότατα ποσοστά, όπως οι 892 ασίστ και οι 211 εύστοχες βολές από τις 225 (!) σε 81 ματς τη σεζόν 2009-10.

Κατέκτησε δύο φορές τον τίτλο του πολυτιμότερου παίκτη της σεζόν στο NBA δύο φορές, τη σεζόν 2004-05 και την ακριβώς επόμενη χρονιά, στη δεύτερη θητεία του στο Φοίνιξ της Αριζόνα με τη φανέλα των Suns.

Από... μπαλαδόρος, μπασκετμπολίστας

Ο Στιβ Νας γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1974 στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής βγαίνοντας από την κοιλιά Ουαλής γυναίκας, με τον πατέρα του να είναι Άγγλος. Λίγο πριν γίνει δύο ετών παιδί, η οικογένειά του μετακόμισε στον Καναδά, μια χώρα που έχει για αθλητικό σήμα κατατεθέν του το χόκεϊ, σπορ το οποίο τίμησε στα παιδικά του χρόνια για Νας.

Εκτός του χόκεϊ, ο Νας ασχολείτο και με το ράγκμπι αλλά κυρίως με το ποδόσφαιρο, άθλημα στο όποιο είχε τρομερό ταλέντο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πήρε την ομάδα του γυμνασίου του από το χέρι και την οδήγησε στην κατάκτηση του σχολικού Πολιτειακού Πρωταθλήματος, κερδίζοντας τον τίτλο του MVP!

Φτάνοντας όμως σε ηλικία 12 ετών, ο Καναδός ανακαλύπτει το μπάσκετ. Το λατρεύει όσο τίποτε άλλο και αντιλαμβάνεται τόσο εκείνος όσο και οι γύρω του ότι το ταλέντο του είναι περίσσιο. "Εγώ θα παίξω στο NBA", έλεγε στους γονείς του. Έχοντας αυτό ως στόχο απουσίαζε μονίμως από τα μαθήματά του, γεγονός που είχε αρνητικό αντίκτυπο στη βαθμολογία του, με τους γονείς του να αποφασίζουν να τον στείλουν σε ιδιωτικό σχολείο μπας και μάθει γράμματα.

Για εκείνον όμως υπήρξαν μόνο τρία γράμματα που τα είχε μάθει τόσο καλά που τα έβλεπε σα να ήταν ολόκληρη η ζωή του: N - B - A. Με οδηγό το όνειρό του και μη θέλοντας να απογοητεύσει τους γονείς του, συνδύαζε μπάσκετ και μαθήματα με επιτυχία και στα δύο, χωρίς να αφήσει κάποιον παραπονεμένο. Προς στιγμήν, το όνειρο κόντεψε να σβήσει, αλλά κάπου εκεί (1992) ήρθε το κολέγιο του Santa Clara να ζητήσει κασέτες για να αξιολογήσει τον Νας και εν τέλει να του δώσει υποτροφία.

Το draft του 1996 και οι πρώτες δυσκολίες

Έμεινε τέσσερα χρόνια στο κολέγιο. Όχι μόνο έπαιξε εξαιρετικό μπάσκετ, αλλά πήρε και πτυχίο κοινωνιολογίας. Το 1996 ήταν πια έτοιμος για το draft που θα του άλλαζε τη ζωή. Δεν περίμενε πολύ. Επιλέχθηκε στο No.15 από τους Phoenix Suns, λίγα λεπτά πριν ο δικός μας Ευθύμης Ρεντζιάς (Νο.23) γίνει ο πρώτος Έλληνας που μετακομίζει στο μαγικό κόσμο του NBA (επιλέχθηκε από τους Denver Nuggets).

Η επιλογή των Suns επικρίθηκε πολύ από τους οπαδούς τους και τα δύσκολα ξεκίνησαν από νωρίς για τον Στιβ Νας, που έβλεπε ότι μεγάλη μερίδα φίλων της ομάδας μουρμουρίζει σε βάρος αυτού αλλά και των ανθρώπων που τον επέλεξαν. Η rookie season κυμάνθηκε σε μέτρια επίπεδα ενισχύοντας τις αποδοκιμασίες και παρά το γεγονός ότι τη δεύτερη σεζόν ο Καναδός point guard ανέβασε τα ποσοστά του, οι Suns τον παραχώρησαν το 1998 στους Dallas Mavericks ως αντάλλαγμα για τρεις παίκτες συν το draft των "Mavs".

Με τον Ντιρκ Νοβίτσκι και τον coach Ντον Νέλσον, κατά την παρουσίασή του στους Dallas Mavericks

Η εκτόξευση και "τρελή" προσφορά των Suns

Η πορεία του Νας στο Ντάλας ξεκίνησε από τα χαμηλά την πρώτη χρονιά, για να συνεχιστεί σε λίγο πιο ψηλά επίπεδα τη δεύτερη και να εκτοξευθεί στην κυριολεξία την τρίτη σεζόν (2000-01), κατά την οποία ο Καναδός αύξησε εντυπωσιακά όλα του τα ποσοστά, αγωνιζόμενος βέβαια και σε περισσότερους αγώνες και κερδίζοντας μετά από χρόνια προσπάθεια και μεγάλη υπομονή και επιμονή την εμπιστοσύνη του coach Ντον Νέλσον, ο οποίος ήθελε την ομάδα του να παίζει γρήγορο μπάσκετ, στυλ το οποίο ταίριαζε γάντι στον τρόπο παιχνιδιού και τις ικανότητες του Νας (έκανε τρομερή τριπλέτα με Νοβίτσκι και Φίνλεϊ). Ως εκ τούτου, ανέδειξε το ταλέντο του και το 2002 θα κερδίσει για παρθενική φορά θέση το All Star Game.

Ο Νας έδειχνε πλέον, μετά από έξι σεζόν, να περνά πολύ καλά στο Ντάλας. Ήθελε να παραμείνει στο σύλλογο και είχε φροντίσει να το καταστήσει σαφές, όντας πια στα 30 του το καλοκαίρι του 2004 όταν και βγήκε στη free agency. Οι Mavericks του προτείνουν νέο συμβόλαιο διάρκειας τεσσάρων έναντι 9 εκατ. δολαρίων, ωστόσο το παρελθόν έρχεται να του χτυπήσει την πόρτα. Οι Phoenix Suns, έχοντας πια αναγνωρίσει τις ικανότητες του παλιού της παιδιού, υποτάσσεται και του προσφέρει 63 εκατ. δολάρια (!) για έξι χρόνια. Ασύλληπτη προσφορά, την οποία αρνήθηκε ο πρόεδρος των Mavs να ισοφαρίσει όταν ο Νας του έδωσε την ευκαιρία.

Ο Καναδός point guard, επομένως, παίρνει το αεροπλάνο της επιστροφής για την Αριζόνα.

Ένας αληθινός ηγέτης

Αυτή τη φορά, στο Φοίνιξ δεν είχε μουρμούρα και αποδοκιμασίες. Τουναντίον, οι άνθρωποι της ομάδας και κυρίως ο κόσμος της περίμεναν και υποδέχθηκαν τον Νας με ορθάνοιχτες τις αγκάλες. Γνώριζαν πολύ καλά ότι έβαλαν στις τάξεις τους έναν μεγάλο παίκτη, τον οποίο μόνοι τους πήγαν να χάσουν (έχασαν, δηλαδή) πριν από κάποια χρόνια.

Ο Νας ταίριαξε απόλυτα στο "run and gun" του coach Μάικ Ντ' Άντονι, στυλ ελεύθερου παιχνιδιού, με όλο το βάρος στη χειμαρρώδη επίθεση και με στόχο να πετύχει η ομάδα παραπάνω πόντους από τον αντίπαλο και όχι να δεχθεί λιγότερους. "Κάνε ό,τι γουστάρεις", ήταν οι οδηγίες του Ιταλοαμερικανού προπονητή στον Νας από την αρχή της σεζόν. Και αυτό έπραξε ο Καναδός point guard, αποδεικνύοντας σε όλους ότι ο καλός ο παίκτης μπορεί και εξελίσσεται ακόμη και μετά τα 30.

Με κινητήριο μοχλό τον Νας, οι Suns έπαιξαν γοητευτικό μπάσκετ και έφτασαν τρεις φορές σε τελικούς της Δυτικής Περιφέρειας (2005, 2006, 2010). Με τρομερά στατιστικά στο ενεργητικό του, ο Νας πήρε δύο φορές, το 2005 και το 2006, τον τίτλο του MVP της χρονιάς στο NBA, εξασφαλίζοντας εξάκις μία θέση στο All Star Game.

Ο Καναδός βρισκόταν ξεκάθαρα στο απόγειο της καριέρας του. Έκανε τρομερή δουλειά, πιάνοντας ασύλληπτα επίπεδα απόδοσης, με top στοιχείο την ικανότητά του να μοιράζει ασίστ στους συμπαίκτες του πολλές φορές με τρόπο εντυπωσιακό (προσποιήσεις, περίτεχνες πάσες). Για να μη μιλήσουμε για το περιφερειακό του σουτ. "Βαριόσουν" να τον βλέπεις να σκοράρει για τρεις.

Έμεινε στην Αριζόνα για οκτώ σεζόν. Το μόνο που του έλειπε πια ήταν ένα πρωτάθλημα, που σε έναν τέτοιο παίκτη άξιζε πραγματικά. Το καλοκαίρι του 2012, όντας πλέον στα 38 του, ο Νας θα πάρει την ευκαιρία να το διεκδικήσει, αφού οι Suns, σεβόμενοι την επιθυμία του παίκτη για ένα δαχτυλίδι θα τον παραχωρήσουν, όσο κι αν αυτό τους πίκραινε, στους Lakers... κοψοχρονιά, αφού το μόνο τίμημα για την ομάδα του Λος Άντζελες ήταν οι πρώτες επιλογές στα draft του 2013 και του 2014.

Τον πρόδωσαν τα χρόνια

Στους Lakers τον περίμενε, εκτός του Κόμπι Μπράιαντ, ο "μαέστρος" της ορχήστρας του Phoenix, ο άνθρωπος που ανέδειξε τις αληθινές ικανότητες του Νας, ο Μάικ Ντ' Άντονι. Στα 40 του πια χρόνια, όμως ο Στιβ δεν ήταν πια ο ίδιος. Όχι, φυσικά, δεν ξέχασε το μπάσκετ που ήξερε. Αλλά το σώμα του ήταν πια πολύ βαρύ, με αποτέλεσμα να έρθουν και οι τραυματισμοί, με τη μέση του να αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα.

Κατάφερε να αγωνιστεί μόνο σε 65 αγώνες συνολικά τις δύο πρώτες σεζόν, χωρίς να είναι σε ουσιαστική θέση να βοηθήσει τους Lakers να επιστρέψουν στην κορυφή του αμερικάνικου μπάσκετ και τον εαυτό του να πάρει επιτέλους ένα δαχτυλίδι, αν και αντικειμενικά οι "λιμνάνθρωποι" δεν είχαν και πολλές ελπίδες, αφού η αγωνιστική τους παρουσία ήταν απογοητευτική. Και κατά πάσα πιθανότητα ο πρόσφατος τραυματισμός θα στερήσει από τον Νας οριστικά το όνειρο ενός τίτλου.

Η καριέρα του Στιβ Νας "δύει". Φρόντισε όμως να χτίσει μία κληρονομιά για τις επόμενες γενιές παικτών μπάσκετ και δη NBAers που θα εμπνεύσει πολλούς. Δίδαξε με ιδανικό τρόπο το ότι η σκληρή και υπομονετική δουλειά με κάτω το κεφάλι, όσο χρονών κι αν είναι ένας αθλητής, τον εξελίσσει και τον ανεβάζει συνεχώς επίπεδα. Μπορεί εξ αρχής να ήταν χαρισματικός, αλλά τίποτα δεν θα κατάφερνε αν δεν δούλευε ασταμάτητα.

Η προσφορά του στο παγκόσμιο μπάσκετ ήταν τεράστια και γι' αυτήν θα έχουμε να λέμε για πάντα. Ο Νας θα είναι σίγουρα ένα από τα ονόματα που δεν θα διαγραφεί ποτέ από τις χρυσές σελίδες του NBA και από τις μνήμες μας. Όχι γιατί θα το θέλουμε, αλλά γιατί ο ίδιος φρόντισε να μην τον ξεχάσουμε.

Είναι και θα είναι το κατάλληλο είδωλο για κάθε αθλητή και δη παίκτη του μπάσκετ. Τον ευχαριστούμε για όλα.

Μάριος Μάντζος