"Τροφή για σκέψη..."
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο των social media, της πρ...
http://www.thecolumnist.gr/2015/01/blog-post_42.html
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο των social media, της προηγμένης τεχνολογίας και της άμεσης πληροφόρησης, η εικόνα αποτελεί, περισσότερο από ποτέ, το βασικό μέσο μετάδοσης του οποιουδήποτε μηνύματος. Από την απευθείας κάλυψη του πρώτου πολέμου του Κόλπου το 1991, όταν το CNN μετέφερε σε κάθε σπίτι ανά τον κόσμο την εικόνα της βομβαρδιζόμενης Βαγδάτης και τα μεροληπτικά ρεπορτάζ του νεοσυντηρητικού Fox News Channel, μέχρι τις γραφικές εικόνες της "αυθόρμητης" λατρείας του δικτάτορα Κιμ Γιονγ-Ουν στην Β. Κορέα και τους αποκεφαλισμούς από τους τζιχαντιστές του ISIS, γίνεται αντιληπτό πόσο σημαντική είναι η χρήση της εικόνας στην διαμόρφωση αντιλήψεων.
Στην Ελλάδα βέβαια δεν υπάρχει κάτι ανάλογο με τη Βόρεια Κορέα ή το Ισλαμικό Κράτος. Παρ' όλα αυτά, ο πόλεμος εντυπώσεων που μαίνεται στη χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια, ως παράπλευρη απώλεια της οικονομικής, κυρίως, κατάρρευσής της το 2010, βρίσκεται παντού: βίντεο με δήθεν ή πραγματικές απόπειρες δωροδοκιών από την μία και συνεχείς εκστρατείες, δικαιολογημένου ή μη, φόβου από την άλλη, συνθέτουν ένα εκρηκτικό παζλ άνευ προηγουμένου τόσο από άποψη ουσίας όσο και αισθητικής. Και πάλι όμως, λίγες εκπομπές όπως η "Αυτοψία" της 20ης Νοεμβρίου με τίτλο "Εθελοντές ή σύγχρονοι σκλάβοι" μπορούν να συγκριθούν στο επίπεδο του εμπαιγμού της κοινής γνώμης με αυτή του Alpha.
Στη συγκεκριμένη εκπομπή, ο παρουσιαστής Αντώνης Σρόιτερ έκανε έρευνα για την απλήρωτη "εργασία", χαρακτηρίζοντας μάλιστα τα ευρήματα στην προσωπική του σελίδα στο facebook, "τροφή για σκέψη". Στα πλαίσια, λοιπόν, αυτής της εκπομπής μίλησαν περίπου 11-12 άτομα, όλα απλήρωτοι εργαζόμενοι, αφηγούμενα το καθένα τη δική του ιστορία. Παρ' όλα αυτά η ροή της εκπομπής στηριζόταν σε μια ομάδα 8 συνεντευξιαζόμενων ενώ οι υπόλοιποι απλώς συμμετείχαν με μία δίλεπτη ή τρίλεπτη παρέμβαση. Από αυτούς τους επτά, οι πέντε ήταν νέοι της διπλανής πόρτας ιδιαίτερα ομιλητικοί και ευχάριστοι, υποστήριζαν με ικανοποίηση (!) πολλές φορές την επιλογή τους να "εργάζονται" χωρίς αμοιβή με το επιχείρημα ότι "αντί να κάθομαι σπίτι και να μην κάνω τίποτα, καλύτερα έτσι". Είναι δε χαρακτηριστικό ότι μία από τις συνεντευξιαζόμενες όχι μόνο δήλωνε ότι δεν αμοιβόταν για τις υπηρεσίες της σε οδοντιατρείο αλλά εξηγούσε ξεκάθαρα και χωρίς περιστροφές τον τρόπο με τον οποίο θα ξεγελούσε τις αρμόδιες εποπτικές αρχές εργασίας, άρα τον νόμο, αν την έβρισκαν εκεί να εργάζεται χωρίς να έχει δηλωθεί! Όσο για τις δύο εκπαιδευτικούς που αντιτίθεντο σε αυτήν την πρακτική, η μία επιστράτευε λογική επιχειρηματολογία δίνοντας όμως την αίσθηση σε κάποιον ότι εμφορείται από έναν κομματικό προσανατολισμό ενώ η έτερη δυσκολευόταν, τουλάχιστον μπροστά στην κάμερα, να αρθρώσει όχι απλώς έναν πειστικό λόγο αλλά ακόμη κι έναν λόγο με κάποια ροή.
Όπως γίνεται λοιπόν αντιληπτό, το βαθύτερο αντικείμενο της παρουσίασης γινόταν σε δύο επίπεδα: το πρώτο ήταν η έμμεση σύγκριση ενώπιον των τηλεθεατών των "πρόθυμων" άρα και φιλότιμων "παιδιών της διπλανής πόρτας" έναντι των παιδιών που καίτοι εκπαιδευτικοί είτε δεν ήξεραν πώς να μιλήσουν είτε όταν μιλούσαν έχαναν πολλά από άποψη επικοινωνιακότητας. Το δεύτερο όμως και πιο ουσιαστικό επίπεδο στηριζόταν στην κοινή επωδό του πρώτου γκρουπ ότι "από το να κάθομαι καλύτερα να κάνω κάτι". Με αυτόν τον τρόπο μετατρεπόταν η ανεργία από ντροπή για την κοινωνία σε όνειδος για τον ίδιο τον άνεργο και, προχωρώντας ακόμη περισσότερο, ταυτιζόταν προκλητικά η ΑΝεργία με την ΑΕργία, δηλαδή η επίπονη αλλά χωρίς αποτέλεσμα προσπάθεια με την οκνηρία και τον παρασιτισμό.
Είναι προφανές ότι στην προ του 2010 Ελλάδα, εκείνη που χρεοκόπησε σχεδόν από κάθε πλευρά, όχι μόνο οικονομική, πολλά δεν πήγαιναν καλά. Από τον περιορισμό όμως του κομματικού παρασιτικού συνδικαλισμού με τα παράλογα προνόμια του Δημοσίου τομέα και του ανεξέλεγκτου πλουτισμού της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας (το δεύτερο παραμένει ακόμα ζητούμενο) μέχρι την πλήρη και βίαιη εξάρθρωση των εργασιακών δικαιωμάτων του ιδιωτικού τομέα, η απόσταση είναι τεράστια.
Αποτελεί βαθιά πρόκληση απέναντι στην νέα γενιά αλλά και την κοινωνία γενικότερα, η έμμεση πλην σαφής προσπάθεια παρουσίασης της ανωμαλίας ως κάτι φυσιολογικό και της αδικίας ως κάτι αναμενόμενο. Θα είχε λοιπόν μεγάλο ενδιαφέρον την επόμενη φορά που κάποιος από τους εκπροσώπους της "ερευνητικής" δημοσιογραφίας κάνει μία εκπομπή, αυτή να αφορά στο εργασιακό status quo των αφανών δημοσιογράφων που δουλεύουν ανασφάλιστοι, με ελάχιστη αμοιβή και χωρίς ωράριο ή ακόμη καλύτερα στις οικονομικές υποχρεώσεις των μεγάλων ΜΜΕ, έντυπων και ηλεκτρονικών, έναντι των τραπεζών και του Δημοσίου. Ή μήπως αυτή δεν είναι αρκετά χορταστική "τροφή για σκέψη";
