"Αν όλα τα παιδιά..."

 ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΝΑ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ 

"Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη και προνόμιο στη ζωή , από την ανατροφή της επόμενης γενιάς". Η φράση αυτή ανήκει στον Everette Koop,  διάσημο παιδοχειρουργό, που μεταξύ άλλων, μαχόταν για τα δικαιώματα των παιδιών. "Η  επόμενη γενιά", τα παιδιά, αποτελούν πάντα και σε κάθε εποχή την ελπίδα ενός τόπου. Αυτός είναι ο λόγος που η φροντίδα τους, η διαπαιδαγώγηση τους και πάνω απ’ όλα η εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους θα πρέπει να είναι μέλημα του κάθε ενήλικα πολίτη, με σημαντικότερους τον γονέα και τον εκπαιδευτικό.

Ωστόσο, η σημερινή κοινωνία, μέσα στα εκατοντάδες φαινόμενα που έχει να επιδείξει, παρουσιάζει κι αυτό της καταπάτησης των δικαιωμάτων των παιδιών. Από ανθρωπόμορφα τέρατα που διαπράττουν ειδεχθή εγκλήματα με θύματα παιδιά, μέχρι αδιάφορους και ημιμαθείς γονείς κι εκπαιδευτικούς, ένας μεγάλος αριθμός αγνοεί τη σημασία που έχει η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Ο μεγαλύτερος συνένοχος, ωστόσο, είναι το κράτος που αν και νομικά έχει δεσμευτεί για την προστασία τους, ουσιαστικά αδιαφορεί επιδεικτικά και εξακολουθεί να μην τηρεί πολλά από αυτά.

Το σημαντικότερο κείμενο για τα δικαιώματα του παιδιού είναι η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Υπογράφτηκε το 1989 από τα κράτη μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και περιλαμβάνει 54 άρθρα που προασπίζουν τα δικαιώματα των παιδιών στη ζωή, στην πληροφόρηση, στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, στην υγεία, αντιμετωπίζοντας τα ως ενεργούς πολίτες της κοινωνίας.

Η πληροφόρηση μας και η γνώση μας για το περιεχόμενο αυτής της σύμβασης είναι κάτι παραπάνω από υποχρέωση μας, ειδικά αν αναλογιστούμε πως τα περισσότερα από αυτά που προβλέπει παραβιάζονται , συχνά από τα κοντινότερα πρόσωπα ενός παιδιού, είτε ηθελημένα είτε από καθαρή άγνοια. Κάποια από τα βασικότερα άρθρα που παρατίθενται με απλά λόγια παρακάτω είναι κι εκείνα που είτε αγνοώντας είτε θεωρώντας δεδομένα, παραβιάζουμε συχνότερα, πολίτες και κρατικοί φορείς, στην Ελλάδα του σήμερα.

1) "Τα παιδιά έχουν δικαίωμα προστασίας από κάθε μορφής κακομεταχείριση: βία, παραμέληση, κακοποίηση κι εκμετάλλευση, μέσα κι έξω από την οικογένεια".

Πόσοι από μας έχουν γίνει μάρτυρες βίαιων περιστατικών απέναντί σε παιδιά κι έχουν αδιαφορήσει, αντί να προβούν σε καταγγελία στις αρμόδιες αρχές! Πολλοί έχουμε κλείσει τα αυτιά στις φωνές των παιδιών του διπλανού διαμερίσματος ή έχουμε παραβλέψει τις μελανιές τους σκεπτόμενοι ότι είναι καλύτερα να μην μπλέξουμε. Το πρόσφατο αποτρόπαιο έγκλημα σε βάρος της μικρής Άννυ απέδειξε ότι ακόμη και τα βασανιστήρια εβδομάδων, που σίγουρα έγιναν αντιληπτά, δεν αρκούν για να σπάσουν τη σιωπή των γύρω.

2) "Όταν η οικογένεια δε μπορεί να φροντίσει ένα παιδί, τότε η πολιτεία αναλαμβάνει τη φροντίδα του με θεσμούς όπως η υιοθεσία, η φιλοξενία σε ανάδοχη οικογένεια ή ίδρυμα, όπου θα σέβονται πλήρως τα δικαιώματα του".

Την ίδια ώρα που ναρκομανείς, παιδεραστές και ψυχικά ασθενείς βιολογικοί γονείς μεγαλώνουν ανενόχλητοι τα παιδιά τους κάτω από το αδιάφορο βλέμμα της πολιτείας, ζευγάρια με αστείρευτη αγάπη για τα παιδιά αλλά με δυσκολία ν’ αποκτήσουν δικά τους καλούνται ν’ αντιμετωπίσουν το αθάνατο τέρας της ελληνικής γραφειοκρατίας προκειμένου να προβούν σε υιοθεσία. Σε μια ευρωπαϊκή χώρα, λοιπόν, φαντάζει λογικό να έχουν αποδεδειγμένα ακατάλληλοι γονείς τα βιολογικά παιδιά τους υπό την κηδεμονία τους, κακοποιώντας τα με όποιο τρόπο, την ίδια στιγμή που κάποιοι άλλοι, λιγότερο τυχεροί, θα μπορούσαν να σταθούν γι’ αυτά η πιο άξια οικογένεια.

3) "Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, γλώσσας, θρησκείας, καταγωγής".

Σε μια ελληνική κοινωνία  με μηδενική ανοχή στην διαφορετικότητα και σε μια ελληνική οικογένεια που εμφύσησε το ρατσισμό εντονότερα από οποιαδήποτε άλλη έννοια, το δικαίωμα αυτό έχει καταπατηθεί όσο κανένα άλλο. Όσα παιδιά αντιπροσωπεύουν το διαφορετικό στοχοποιούνται από τα υπόλοιπα που είναι όμως άμοιρα ευθυνών αφού το όπλο στα χέρια τους το έβαλαν γονείς κι εκπαιδευτικοί οι οποίοι δεν φρόντισαν να τους μάθουν πως όλοι είμαστε διαφορετικοί αλλά και όλοι ίσοι!

4) "Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση , σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες τους".

Στην Ελλάδα, η παιδεία δεν είναι ένας θεσμός που παρέχει δωρεάν και επί ίσοις όροις μόρφωση στα παιδιά της. Η πιο τρανή απόδειξη είναι η παραπαιδεία, στην οποία η ελληνική και μη οικογένεια καταθέτει μεγάλο μέρος του εισοδήματος της αλλά και τις ελπίδες της για την μελλοντική καταξίωση του παιδιού. Όταν δεν είναι εφικτό για την οικογένεια να παρέχει αυτή την δυνατότητα, το παιδί περιορίζεται στις γνώσεις που του προσφέρει το ελλιπές εκπαιδευτικό σύστημα.  Επίσης , οι όποιες ιδιαιτερότητες, ταλέντα ή αδυναμίες του παιδιού δεν λαμβάνονται υπόψη, αλλά υπάρχει ένας ομοιογενής τρόπος διδασκαλίας και εξέτασης για όλους τους μαθητές. Αυτό αποτελεί τον πιο κατασταλτικό παράγοντα για την πρόοδο ενός παιδιού.

5) "Τα παιδιά έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα μέσα ενημέρωσης αλλά πρέπει και να προστατεύονται από τις αρνητικές επιδράσεις τους".

Η θλιβερή πραγματικότητα είναι πως τα παιδιά σήμερα διαπαιδαγωγούνται κυρίως μέσα από το Ίντερνετ και την τηλεόραση. Μέσω αυτών διαμορφώνουν άποψη, αποκτούν αξίες, ενημερώνονται για τα σημαντικά της ζωής… με διαστρεβλωμένο, όμως, τρόπο. Πολύ απλά γιατί τα μέσα αυτά ποτέ δε θα αντικαταστήσουν την άμεση επαφή με το γονιό, ο οποίος θα καθοδηγήσει, θα νουθετήσει, θα δείξει τον δρόμο. Δυστυχώς σήμερα, οι γονείς είναι συχνά απόντες, αφήνοντας εκτεθειμένα τα παιδιά μπροστά στις ανακριβείς κι ακατάλληλες πληροφορίες που τους δίνουν τα μέσα.

Η λίστα με τα δικαιώματα είναι εκτενής και η καταγραφή των παραβιάσεων τους από εμάς ακόμη εκτενέστερη. Αλλά ας σκεφτούμε για λίγο ανθρώπινα, αφήνοντας την απαρίθμηση των άρθρων της σύμβασης. Είμαστε ευχαριστημένοι από τον εαυτό μας για το πώς αντιμετωπίζουμε τα παιδιά; Οι καθημερινές μας πράξεις βοηθούν στην υγιή ανάπτυξη τους, ψυχική και σωματική; Ή, ακόμη καλύτερα, αν τα κοιτάξουμε στα μάτια  θα δούμε πραγματική ευτυχία; Γιατί εκείνα ξέρουν πάντα… ξέρουν, ακόμη κι όταν σιωπούν, αν είμαστε άξιοι γι’ αυτά κάθε λεπτό της μέρας… γιατί όπως λέει κι ο αγαπημένος μας Σαββόπουλος "πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά… έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…"

Η Διεθνής σύμβαση για τα Δικαιώματα στα Παιδιού ΕΔΩ

Άννα Ευσταθίου