Ακροβατώντας στον γκρεμό

 ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 

Το μεταμεσονύχτιο διάγγελμα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στα πλαίσια του οποίου ενημέρωνε τον ελληνικό λαό για την απόφασή του να διενεργηθεί δημοψήφισμα την ερχόμενη Κυριακή ως προς την αποδοχή ή όχι της συμφωνίας που προτείνουν οι εταίροι, δεν ήρθε από το πουθενά. Αντιθέτως και ανεξάρτητα από το αν και με ποιους όρους θα διεξαχθεί εν τέλει, οι ρίζες της απόφασης για δημοψήφισμα βρίσκονται στην επαύριο των ευρωεκλογών του Ιουνίου του περασμένου έτους.

Ήταν τότε που επισπεύθηκε ο πολιτικός και οικονομικός κατήφορος της Ελλάδας όταν δηλαδή ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, αντιλαμβανόμενος ότι οι ημέρες του στην εξουσία ήταν μετρημένες αφού ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δηλώσει ξεκάθαρα ότι δε θα συνέπραττε στην εκλογή Π.τ.Δ., εγκατέλειψε τις όποιες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες υιοθετώντας μία άκρατα λαϊκιστική ρητορική περί σχισίματος μνημονίων, ξεχνώντας όμως παράλληλα ότι οι πολίτες μεταξύ πρωτοτύπου και κόπιας θα επέλεγαν το πρώτο. 

Αυτή η τακτική έδωσε το πάτημα στους εταίρους και τους δανειστές να θέτουν διαρκώς ολοένα και πιο σκληρούς όρους στη διαπραγμάτευση αφού, με την κυβερνητική αλλαγή προ των πυλών, δεν είχαν κανέναν λόγο να αποδεσμεύσουν την πέμπτη δόση και να βρει ζεστά λεφτά στα ταμεία ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ήδη υποσχόταν σχεδόν τα πάντα προς το εκλογικό σώμα. 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσίπρας ανέλαβε τις τύχες της χώρας τον περασμένο Ιανουάριο στηριζόμενος αφενός μεν στο κόμμα του, που πάνω από το μισό στελεχιακό δυναμικό πίστευε και πιστεύει στην επιστροφή στη δραχμή, αφετέρου δε στους ΑΝΕΛ, έναν λαϊκιστικό, οπισθοδρομικό και επικίνδυνα εθνικιστικό σχηματισμό. 

Το μεγαλύτερο όμως λάθος του Τσίπρα, αν όντως επιθυμούσε και επιθυμεί μία Ελλάδα στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ήταν η επιλογή του Γιάνη Βαρουφάκη ως υπουργού Οικονομικών. Βαφτίζοντας διαπραγματευτικές τακτικές την πρόκληση και την ελιτίστικη συμπεριφορά του προς τους ομολόγους του, ο υπουργός Οικονομικών, με την αυτονόητη έγκριση του πρωθυπουργού, σπατάλησε ένα ολόκληρο πεντάμηνο σε δήθεν σκληρές συζητήσεις, παζάρια και αντιπροτάσεις με αποτέλεσμα να βρεθεί η χώρα στο παρά μισό της ολοκληρωτικής καταστροφής.

Η αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο μέρος της γερμανικής πολιτικοοικονομικής ελίτ θέλει την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, όπως όψιμα διαπίστωσε ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς εξερχόμενος από το Μαξίμου το βράδυ. Ο υπουργός όμως κομίζει Γλαύκα εις Αθήνας καθώς αυτά ήταν δεδομένα πολύ πριν τον περασμένο Ιανουάριο και οι νυν κυβερνώντες όφειλαν να είχαν προετοιμαστεί καταλλήλως σε κάθε επίπεδο. 

Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάμβανε τις τύχες της χώρας σαφώς και ήταν γνωστοί οι πολιτικοί συσχετισμοί στη συντηρητική, θεσμικά ανεπαρκή και πολυδιασπασμένη ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, το σημερινό αδιέξοδο φαίνεται να προκρίθηκε ως πολιτικό πλεονέκτημα από την κυβέρνηση η οποία θεωρούσε αφενός μεν στο εξωτερικό ότι η απειλή μιας ελληνικής "αυτοκτονίας" θα στρέψει την κατάσταση υπέρ της έναντι των δανειστών αφετέρου δε στο εσωτερικό ότι η ανάδειξη μιας "εθνικά υπερήφανης" διαπραγματευτικής στάσης θα την ωφελήσει πολιτικά. Αγνόησε όμως προκλητικά τα σημάδια που έδειχναν ότι, ανεξαρτήτως του αν το ελληνικό ναυάγιο όντως θα κοστίσει σε όλες τις πλευρές, κάποιοι στο εξωτερικό δεν ενδιαφέρονται και τόσο. Η πρόσφατη ξεκάθαρη προειδοποίηση του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι ότι "υπάρχει και μία ισχυρότατη πίεση για να χρησιμοποιηθεί αυτό το παράθυρο που ανοίγεται ώστε να κλείσουν οριστικά οι λογαριασμοί με την Ελλάδα και να αποκλεισθεί από την ευρωζώνη", είναι ενδεικτική για τα παιχνίδια που παίζονται εις βάρος της χώρας. 

Τούτων δοθέντων η Ελλάδα βρίσκεται, προς το παρόν, ενώπιων μιας πρωτόγνωρα δύσκολης κατάστασης για τα μεταπολιτευτικά χρονικά. Η ανακοίνωση Τσίπρα περί δημοψηφίσματος μπορεί να είναι η τελευταία γραμμή άμυνας της κυβέρνησης έναντι των τραγικών λαθών της στη διαπραγμάτευση αλλά και έναντι όσων απαράδεκτων όρων θέτουν οι εταίροι. Απαράδεκτων όρων που η ίδια η κυβέρνηση με την αβελτηρία και τις καθυστερήσεις της έδωσε την ευκαιρία να τεθούν. Μπορεί βέβαια να είναι και η μπλόφα του αιώνα, αν αναλογιστούμε όσα υποστήριζε ο νυν πρωθυπουργός πριν 3,5 χρόνια, που σκοπό έχει να τρομάξει τους απανταχού υποστηρικτές του Grexit με την αναταραχή που θα προκαλέσει στις διεθνείς αγορές. Αν δεν του βγει όμως τί γίνεται;

Το ναι ή όχι στη συμφωνία πάντως είναι σίγουρα ένα κεκαλυμμένο δίλημμα ευρώ ή δραχμή, παρά τις απατηλές διαβεβαιώσεις μελών της κυβέρνησης ότι δεν τίθεται ζήτημα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Ίσως μάλιστα εξυπηρετεί καλύτερα το πολυπληθές λόμπι της δραχμής εντός κι εκτός ΣΥΡΙΖΑ, εντός κι εκτός Ελλάδας, ένα αποπροσανατολιστικό ερώτημα παρά ένα σαφές δίλημμα ευρώ ή δραχμή: το δεύτερο είναι περισσότερο κατανοητό ως προς τις καταστροφικές επιπτώσεις μίας αρνητικής επιλογής από ότι το πρώτο… 

Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί αίνιγμα το πώς θα καταφέρει η ελληνική κοινωνία να βαδίσει προς την ερχόμενη Κυριακή με ουρές στα ΑΤΜ το βράδυ της Παρασκευής αλλά και ενδεχόμενες σοβαρές αναταραχές που θα προκαλέσει ένα capital control. Και σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον παράγοντα ΗΠΑ που κάθε άλλο παρά την αστάθεια επιζητούν σε αυτή τη γωνιά του κόσμου και δη στη συγκεκριμένη χρονική φάση.

Ακόμη όμως και να φτάσουμε σε αυτό το δημοψήφισμα, πράγμα αμφίβολο, οι δρόμοι είναι δύο: Από την μία, σε περίπτωση που ο ελληνικός λαός υπερψηφίσει τη συμφωνία, η παραίτηση μιας κυβέρνησης που έχει εισηγηθεί αρνητικά και δεν πιστεύει σε αυτήν φαντάζει μονόδρομος, όπως και η επακόλουθη έντονη πολιτική αναταραχή. Από την άλλη, μία αρνητική απάντηση, εκτός συνταρακτικού απροόπτου, οδηγεί την ΕΕ σε Plan B και ελληνική χρεοκοπία. Οι στιγμές είναι αναμφίβολα ιστορικές για τον τόπο ο οποίος, πολύ σύντομα, θα ζήσει είτε ένα πολύ κακό τέλος με την υπογραφή μιας επώδυνης συμφωνίας είτε μια τραγωδία. 

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

 Facebook

 Twitter