Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν...

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Όταν τον προηγούμενο Ιανουάριο ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας αρκετοί είχαν υποστηρίξει, δικαίως από ότι φάνηκε από τις μετέπειτα εξελίξεις, ότι πολλές από τις προεκλογικές εξαγγελίες του κόμματος στον τομέα της οικονομίας δε θα εφαρμοστούν ποτέ. Πολλοί όμως από αυτούς είτε αριστεροί, είτε κεντρώοι, είτε φιλελεύθεροι είχαν θεωρήσει ότι μία κυβέρνηση της Αριστεράς θα ασχοληθεί σοβαρά με τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους και θα προβεί στις ουσιώδεις εκείνες ενέργειες που θα θέτουν τις σχέσεις αυτές σε ένα πλαίσιο που αρμόζει σε ένα σύγχρονο και εξωστρεφές ευρωπαϊκό κράτος. Κάτι τέτοιο όμως ακόμα και τώρα, 10 μήνες μετά, παραμένει ζητούμενο.

Πριν προχωρήσουμε περαιτέρω, επιβάλλεται να σημειωθεί ότι η παρουσία κι η δράση της Εκκλησίας της Ελλάδας έχει όντως μια ιδιαίτερη κοινωνική, ιστορική και πνευματική αξία, στοιχεία τα οποία δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν. Συνεπώς όσοι υποστηρίζουν ότι η Εκκλησία πρέπει, σχεδόν, να εξαφανιστεί από το δημόσιο βίο, είναι μάλλον εκτός τόπου και χρόνου. Είναι όμως άλλο ζήτημα η πλήρης περιθωριοποίηση κι άλλο η αποκατάσταση κάποιων στοιχειωδών ισορροπιών σε σχέση με την Πολιτεία. Κι εκεί όχι μόνο δεν έχει υπάρξει πρόοδος αλλά αντιθέτως παρατηρούνται ακόμη και βήματα προς τα πίσω τον τελευταίο καιρό.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο η υφυπουργός Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου δήλωσε ότι ήρθε ο καιρός να απλοποιηθεί η διαδικασία απαλλαγής ενός μαθητή από το μάθημα των θρησκευτικών. Η συγκεκριμένη πρόταση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων προερχόμενων τόσο από τους κόλπους της Εκκλησίας όσο και από μεγάλη μερίδα του πολιτικού κόσμου.

Τι είπε ο όμως η υφυπουργός; Ότι πολύ απλά δεν γίνεται να συνεχιστεί η διαδικασία που ισχύει μέχρι σήμερα, δηλαδή της αναγραφής ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, όπως το θρήσκευμα ή η ιδιότητα του άθεου, σε δημόσιο έγγραφο και μάλιστα με τη μορφή δήλωσης. Η παραβίαση των προσωπικών δεδομένων και των ατομικών δικαιωμάτων είναι σαφής και ξεκάθαρη. Άλλωστε η πρόταση αυτή συμβαδίζει απόλυτα με το νομικό πλαίσιο που προβλέπει τη μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, η οποία ούτε αλλοίωσε τη θρησκευτική συνείδηση του ελληνικού λαού ούτε ενθάρρυνε την αθεΐα όπως, οι ίδιοι περίπου κύκλοι με σήμερα, υποστήριζαν τότε. Εντούτοις, η υφυπουργός, υπό το βάρος των έντονων αντιδράσεων, έσπευσε να δηλώσει ότι παραποιήθηκαν όλα όσα είπε, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να υποχωρήσει στο θέμα και η αναχρονιστική διαδικασία να μείνει ως έχει.

Λίγες μέρες αργότερα ο πολιτικός προϊστάμενος της Σίας Αναγνωστοπούλου, ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, εξέφρασε την άποψη ότι είναι αναγκαία η αναμόρφωση των θρησκευτικών ώστε να γίνει μάθημα θρησκειολογίας με την ιδιαίτερη παρουσίαση του πολιτισμικού ρόλου της ορθοδοξίας στη χώρα μας. Η συγκεκριμένη δήλωση προκάλεσε και πάλι την μήνιν τόσο εκκλησιαστικών και πολιτικών κύκλων όσο και της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων οι οποίοι, με ανακοίνωσή τους, υποστήριξαν ότι ''θρησκειολογία σημαίνει στην ουσία κατάργηση της ορθόδοξης χριστιανικής αγωγής για τους έλληνες μαθητές και στόχος ενός τέτοιου πολυθρησκειακού μαθήματος είναι η μετατροπή των ελλήνων μαθητών, από ορθόδοξοι που είναι μέχρι σήμερα, σε άθεους ή ουδέτερους άθρησκους, γεγονός που δεν προσιδιάζει με το έργο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας''.

Προφανώς, όλες αυτές οι αντιδράσεις είναι τουλάχιστον υπερβολικές και σίγουρα η ανακοίνωση της ΠΕΘ μάλλον αγνοεί την πραγματικότητα. Όλοι γνωρίζουμε ότι το μάθημα των θρησκευτικών, όπως διδάσκεται εδώ και δεκαετίες, είναι όντως αναχρονιστικό, αδιάφορο και αποκομμένο από τις ανάγκες και τις πνευματικές ανησυχίες των μαθητών. Όσο για τις ανησυχίες περί μετατροπής των νεαρών Ελλήνων σε άθεους μάλλον δεν έχουν βάση, καθώς κανείς Έλληνας δεν περιμένει τα θρησκευτικά για να επιβεβαιώσει ή όχι την πίστη του στο ορθόδοξο δόγμα.

Αντιθέτως, αν η πρόταση Φίλη χρησιμοποιηθεί ως βάση για μια διαφορετική προσέγγιση στο μάθημα, μόνο κέρδη μπορούν να υπάρξουν. Σε ένα σύγχρονο κόσμο που διαρκώς μεταλλάσσεται είναι σημαντικό για τη νεολαία να έρχεται σε επαφή με άλλους πολιτισμούς και κουλτούρες, καταρρίπτοντας στερεότυπα για άλλες θρησκείες και εκτιμώντας παράλληλα τη σημασία της ορθοδοξίας στην ελληνική πολιτιστική παράδοση. Για παράδειγμα, σε μια εποχή που η κοινωνία βομβαρδίζεται από τις εικόνες φρίκης του ISIS είναι ουσιώδες να διαχωρίζεται η ισλαμική τρομοκρατία από τη θρησκεία του Ισλάμ. Και προφανώς το ίδιο ισχύει και για άλλα δόγματα. Παρ’ όλα αυτά, από ότι φαίνεται, είναι σχεδόν απίθανο οι δηλώσεις Φίλη να αποτελέσουν το εφαλτήριο έστω για μια διαφορετική και πιο εποικοδομητική προσέγγιση του μαθήματος.

Αν τα παραπάνω γεγονότα προβληματίζουν, τότε η απόφαση του υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου να φέρουν, όσοι στρατιωτικοί το επιθυμούν, επίρραμμα στους ώμους τους με τη μορφή του αγίου προστάτη του Κλάδου που υπηρετούν, φαντάζει όχι μόνο γελοία αλλά και επικίνδυνη.

Κατ’ αρχάς το γελοίο της απόφασης έγκειται στο γεγονός ότι σε κανένα σοβαρό και κοσμικό κράτος στον κόσμο δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο. Η ενιαία εμφάνιση του στρατιωτικού προσωπικού είναι αυτονόητη και τα μόνα που ξεχωρίζουν τα μέλη του μεταξύ τους είναι ο βαθμός, τα μετάλλια και οι διακρίσεις που φέρουν. Αφήνοντας όμως το πεδίο του συμβολισμού και περνώντας στην ουσία, η διαταγή αυτή μπορεί εξαιρετικά εύκολα να αποτελέσει την απαρχή διακρίσεων και διαιρέσεων εντός του στρατεύματος. Για παράδειγμα, ποιος εγγυάται ότι ένας στρατεύσιμος ή ακόμη κι αξιωματικός δε θα αντιμετωπιστεί δυσμενώς από τους θρησκευόμενους ανωτέρους του αν δεν θεωρεί απαραίτητο ή ακόμη και διαφωνεί με το να φέρει το επίρραμμα στη στολή;

Από ότι φαίνεται ένα ζήτημα παραβίασης των προσωπικών δεδομένων που θεωρήθηκε ότι είχε λυθεί με τη παύση αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες, επαναφέρεται από την πίσω πόρτα από τον υπουργό Άμυνας με τη σύμφωνη, προφανώς, γνώμη του αριστερού πρωθυπουργού. Σε κάθε περίπτωση, οι στρατιωτικές στολές δεν είναι αθλητικές εμφανίσεις και οι άγιοι δεν είναι χορηγοί για να ράβονται μαζί με το οπλόσημο ή αντί αυτού.

Όπως είναι λοιπόν εμφανές, η κυβέρνηση της πρώτης, δεύτερης ή όποιας φοράς Αριστερά μοιάζει απρόθυμη να εξισορροπήσει τις σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους σε αυτονόητα, για σύγχρονο κράτος, επίπεδα φοβούμενη από την μία το πολιτικό κόστος κι από την άλλη την οπορτουνιστική, θεομπαιχτική και αδίστακτα λαϊκιστική Δεξιά που επέλεξε για κυβερνητικό εταίρο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Τελικά όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν…

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

Facebook

Twitter