Προσφυγική κρίση: Οι τρεις μύθοι και η μεγάλη ευκαιρία

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ευρωπαϊκή Ένωση 2015: Χιλιάδες πρόσφυγες καταφθάνουν καθημερινά στα νότια σύνορά της προσπαθ...


ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ευρωπαϊκή Ένωση 2015: Χιλιάδες πρόσφυγες καταφθάνουν καθημερινά στα νότια σύνορά της προσπαθώντας να ξεφύγουν από την κόλαση των εμφυλίων συρράξεων και των οργανωμένων σφαγών ολόκληρων πληθυσμών στις χώρες τους. Για πολλούς από αυτούς, μεταξύ των οποίων ακόμα και βρέφη, η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή μετατρέπεται σε ραντεβού με το θάνατο. Ξενοφοβικές κυβερνήσεις, σιδερόφρακτα σύνορα, άνοδος της ακροδεξιάς και του φασισμού, παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις αμήχανες και μια κοινή γνώμη βαθιά διχασμένη και δίχως προσανατολισμό. Και φυσικά η δημοκρατία σε μια άνευ προηγουμένου κρίση, τουλάχιστον για τα δεδομένα της μετά τον ΒΠΠ εποχής.

Η Ελλάδα, βυθισμένη στην ύφεση και την ανεργία τα τελευταία έξι χρόνια, όχι μόνο δεν εξαιρείται από όλη αυτήν την κατάσταση αλλά αντιθέτως βρίσκεται στην πρώτη γραμμή καθώς είναι μία από τις κυριότερες πύλες εισόδου στην ΕΕ όλων αυτών των πληθυσμών. Αυτό δίνει μια εξαιρετική ευκαιρία σε λαϊκιστές πολιτικούς, δεξιούς και αριστερούς εντός και εκτός εισαγωγικών, να διαδίδουν μύθους και να βιάζουν βάναυσα την κοινή λογική, συνεπικουρούμενοι βέβαια από τα, πάντα διψασμένα για show και αίμα, εγχώρια ΜΜΕ. Και μια και μιλάμε για μύθους ας δούμε τρεις από τους πλέον διαδεδομένους.

Μύθος πρώτος: ''Οι παππούδες μας πρόσφυγες, οι πατεράδες μας μετανάστες κι εμείς ρατσιστές; Δε γίνεται.'' Η παραπάνω φράση εμπεριέχει μια αλήθεια αποκρύπτει όμως ή αγνοεί μια άλλη, πολύ μεγαλύτερη. Εκατομμύρια Έλληνες έλκουν όντως την καταγωγή τους από τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής που κατέφθασαν από τα παράλια της σημερινής Τουρκίας το 1922. Αυτό όμως που δεν λέγεται ή τεχνηέντως λησμονείται είναι η εξαιρετικά εχθρική και βαθιά ρατσιστική συμπεριφορά που αντιμετώπιζαν επί πολλά χρόνια μετά το ΄22 οι Μικρασιάτες πρόσφυγες. ''Τουρκόσποροι'', ''πρόσφηγκες'' και ''γιαουρτοβαφτισμένοι'' είναι μερικές μόνο από τις υποτιμητικές λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι γηγενείς για τους νεοφερμένους ενώ τις γυναίκες τις αποκαλούσαν ''παστρικιές'', δηλαδή πόρνες, χλευάζοντας την συνήθειά τους να πλένονται περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα, κάτι που στην Ελλάδα εκείνης της εποχής συνήθιζαν μόνο οι ιερόδουλες.

Όσο δε για το θαυμασμό ή το σεβασμό απέναντι στους μετανάστες, αυτά αφορούσαν ανέκαθεν τους Έλληνες που πήγαιναν στο εξωτερικό και μάλιστα μόνο τους επιτυχημένους. Για τους αλλοδαπούς που έρχονταν ή έρχονται στην Ελλάδα η άγρια εργασιακή εκμετάλλευση και ο εξευτελισμός ήταν και παραμένουν συνηθισμένα φαινόμενα. Από τους Αλβανούς μετανάστες της δεκαετίας του ΄90 που δούλευαν στα χωράφια επί ώρες για ένα πιάτο φαΐ μέχρι το γάζωμα με σφαίρες των Πακιστανών στην Μανωλάδα, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει. Για ποια παραδοσιακή ανεκτικότητα και φιλοξενία της ελληνικής κοινωνίας μιλάμε λοιπόν;

Μύθος δεύτερος: ''Μόνη λύση το, χωρίς όρους, άνοιγμα των ελληνικών συνόρων σε πρόσφυγες και μετανάστες.'' Όσο ωραία κι αν ακούγεται η ιδέα ενός κόσμου χωρίς σύνορα και πολέμους, απέχουμε πολύ ακόμη από την εφαρμογή των θεωριών του Μπακούνιν και του πρίγκιπα Κροπότκιν. Δυστυχώς ή ευτυχώς υπάρχουν κράτη, σύνορα και κανόνες οι οποίοι διέπουν το διεθνές σύστημα, αν και πολλές φορές παραβιάζονται από τους ισχυρούς κατά το δοκούν. Βέβαια υπάρχουν και διεθνείς συμβάσεις που προστατεύουν ρητά συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι πρόσφυγες και οι πολιτικοί κρατούμενοι.

Επιπροσθέτως, η Ελλάδα, ακόμη κι αν ήθελε, δε θα μπορούσε φροντίσει μόνη της τα εκατομμύρια των προσφύγων και των μεταναστών που περιμένουν στην πόρτα της καθώς δεν έχει την υποδομή, τα μέσα και τους πόρους για να ανταπεξέλθει σε αυτό το τιτάνιο έργο. Συνεπώς, με δεδομένη την άρνηση ή την απροθυμία συνεργασίας στο ζήτημα άλλων ευρωπαϊκών κρατών, ένα ενδεχόμενο γενικό άνοιγμα το μόνο το οποίο θα προσέφερε σε αυτούς τους ανθρώπους θα ήταν η μετεγκατάστασή τους από την Τουρκία στην Ελλάδα με τις ίδιες ή περίπου τις ίδιες άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Κάπου εδώ λοιπόν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, που σε άλλα ζητήματα έχει όντως επενδύσει στο λαϊκισμό, μιλάει τη γλώσσα της λογικής όταν υποστηρίζει ότι χρειάζεται μια συνολική ευρωπαϊκή παρέμβαση.

Μύθος τρίτος: ''Οι μακραίωνες ανθρωπιστικές αρχές και αξίες όπως και ο πολιτισμός της Ευρώπης πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο.'' Όσοι υποστηρίζουν κάτι τέτοιο προφανώς ξεχνούν ότι η Ιστορία της Ευρώπης είναι γραμμένη με μισαλλοδοξία, ρατσισμό και βία, τουλάχιστον μέχρι το 1945. Οι ναζί δεν εφηύραν το ρατσισμό στην Ευρώπη τη δεκαετία του ΄30. Αυτός προϋπήρχε ως ιδέα και μάλιστα πλήρως αποδεκτή. Εκείνο που έκαναν ήταν να δημιουργήσουν μία φυλετικά οργανωμένη κρατική μηχανή που στρεφόταν όχι μόνο ενάντια στους πληθυσμούς των ευρωπαϊκών αποικιών, όπως συνηθιζόταν ως τότε, αλλά, για πρώτη φορά, ενάντια και στους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς.

Το ευρωπαϊκό αξιακό σύστημα άρχισε να μεταβάλλεται μόνο όταν όλοι συνειδητοποίησαν, μετά τη λαίλαπα του ΒΠΠ, την καταστροφική φύση του ρατσισμού και των διαιρέσεων. Η σημερινή ΕΕ και τότε ΕΟΚ είναι αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της ποιοτικής μεταστροφής και σκοπό (υποτίθεται πως) έχει να υπενθυμίζει και να ενώνει. Όσο όμως απομακρυνόμαστε από εκείνες τις σκοτεινές εποχές και οι μνήμες θολώνουν, τόσο πιο εύκολα τα φαντάσματα του παρελθόντος επανέρχονται στο προσκήνιο με αφορμή, όπως και τότε, την οικονομική κρίση.

Σε κάθε περίπτωση κανένα κράτος-μέλος της ΕΕ αλλά και της ευρωπαϊκής ηπείρου γενικότερα, δεν δύναται να αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα από μόνο του. Η συνεργασία, σε κάθε επίπεδο, είναι πιο αναγκαία από ποτέ ώστε να μπει ένα τέλος στους μαζικούς θανάτους και τον εξευτελισμό ανθρώπων που πολλές φορές είναι θύματα των καταστροφικών πολιτικών επιλογών της ίδιας της Δύσης στις χώρες τους. Φαντάζει αδιανόητο χώρες όπως ο Λίβανος και η Ιορδανία να φιλοξενούν πρόσφυγες που αντιστοιχούν στο 20% και το 10% του γενικού πληθυσμού τους και η ΕΕ των 500 εκατομμυρίων να συζητάει για μισό και ένα εκατομμύριο προσφύγων.

Ο Ρομπέρ Σουμάν στην περίφημη Διακήρυξή του στις 9 Μαΐου 1950 είχε πει ότι ''η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας αλλά μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη.'' Η, αναμφίβολα, περίπλοκη υπόθεση του προσφυγικού δίνει, ίσως, την τελευταία μεγάλη ευκαιρία στην Ευρώπη να γίνει περισσότερο πολιτικά ενωμένη και λιγότερο οικονομικά διαιρεμένη και φοβική. Να γίνει η Ευρώπη της αλληλεγγύης που αφήνει οριστικά πίσω της τα φαντάσματα της Ιστορίας και κοιτάζει μπροστά. ''Ενωμένοι στην πολυμορφία'' είναι το επίσημο σύνθημα της ΕΕ, κάποιοι όμως φαίνεται ότι το ξέχασαν. Καιρός να το ξαναθυμηθούν πριν είναι πολύ αργά για όλους…

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

Related

What's hot? 2553528698571030884

Δημοσίευση σχολίου

Έχετε άποψη; Μοιραστείτε τη μαζί μας.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σχόλια με υβριστικό και προσβλητικό περιεχόμενο θα διαγράφονται.

emo-but-icon

Recent Posts Widget

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

ΑΡΘΡΟ ΜΑΝΩΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ HERBERT DORFMANN

ΑΡΘΡΟ ΜΑΝΩΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ HERBERT DORFMANN
"Ο πρωτογενής τομέας είναι η λύση, όχι το πρόβλημα"

FACEBOOK

TWITTER

item