Η κουλτούρα της δραχμής

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

"Η οικονομία και το νόμισμα αποκτούν αξία μόνο όταν υπηρετούν τον άνθρωπο." Προκόπης Παυλόπουλος σε ομιλία του στα πλαίσια της ανακήρυξής του σε Επίτιμο Δημότη του δήμου Άργους-Μυκηνών στις 3 Μαΐου 2016. 

Ποικίλες αντιδράσεις και έντονες αντιπαραθέσεις ως προς τη χρησιμότητα της ενόψει της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης ή ακόμη και το πραγματικό νόημά της, προκάλεσε στον δημόσιο διάλογο η παραπάνω δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου. Αρκετοί μάλιστα έσπευσαν να τον κατηγορήσουν, εμμέσως πλην σαφώς, ότι «κλείνει το μάτι» σε μια ενδεχόμενη νέα σύγκρουση κυβέρνησης και δανειστών με απώτερο σκοπό την προετοιμασία της κοινωνίας σε μια ενδεχόμενη αποχώρηση από την ευρωζώνη. 

Είναι δεδομένο ότι πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για το πολιτικό προφίλ του Προέδρου, επί υπουργίας του οποίου κάηκε η μισή Αθήνα και προσελήφθησαν στο δημόσιο εκατοντάδες χιλιάδες υπάλληλοι είτε ως μόνιμοι είτε ως συμβασιούχοι με τα γνωστά αποτελέσματα στην ελληνική οικονομία. Εντούτοις, η κατηγορία ότι ο Πρόεδρος Παυλόπουλος επικροτεί, σιγοντάρει ή έστω ανέχεται την επιστροφή στη δραχμή περισσότερο εντάσσεται στα πλαίσια της αντιπαράθεσης ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ και (μητσοτακικής) ΝΔ με τον ίδιο τον Παυλόπουλο παρά αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός. 

Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη δήλωση έγινε αφορμή να ξεκινήσει και πάλι μια έντονη συζήτηση λίγων ημερών ως προς το αν τελικά συμφέρει ή όχι τη χώρα η επιστροφή στη δραχμή. 

Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι θιασώτες της δραχμής στην Ελλάδα είναι από την μία κάποιοι συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί και όχι μόνο κύκλοι που έχουν βγάλει τα ευρώ τους εκτός της χώρας επιδιώκοντας την επιστροφή στη δραχμή ώστε στη συνέχεια να αγοράσουν τα πάντα έναντι πινακίου φακής κι από την άλλη η ΧΑ μαζί με ορισμένους φαντασιόπληκτους αριστερούς τύπου Λαφαζάνη οι οποίοι ονειρεύονται μια Ελλάδα εκτός των βασικών δυτικών οργανισμών και στην αγκαλιά της πουτινικής Ρωσίας. Είναι όμως έτσι; 

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Public Issue, ένα εντυπωσιακό 30% των Ελλήνων υποστηρίζει ότι ένα ενδεχόμενο GREXIT θα ωφελούσε την ελληνική οικονομία ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις τον περασμένο Νοέμβριο το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 21%. Προφανώς, αυτό το 30% δεν αποτελείται μόνο από «πτωχευμένους» επιχειρηματίες με ιδιωτικές περιουσίες εκατομμυρίων και ιδεοληπτικούς αριστερούς αλλά περιλαμβάνει και ανθρώπους που κινούνται, αν όχι σε όλο, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου. 

Είναι εκείνοι οι οποίοι θέλουν μια Ελλάδα μακριά από την ευρωπαϊκή οικογένεια, χωρίς νόμους και κανόνες όπου ο καθένας θα μπορεί να κάνει οτιδήποτε θέλει και οποιαδήποτε στιγμή. Σε αυτούς δεν περιλαμβάνεται μόνο το «λούμπεν» πτωχευμένο κρατικοδίαιτο κεφάλαιο αλλά και οι Ελληναράδες της διπλανής πόρτας που ομνύουν στην ΕΕ των επιδοτήσεων αλλά καταγγέλλουν την Ευρώπη των κανόνων και των υποχρεώσεων. Εν ολίγοις, οι υποστηρικτές της λαμογιάς, του μπαξισιού, των κοννέ και του ασύδοτου διορισμού σε ένα εκφυλισμένο δημόσιο. 

Είναι, επίσης, οι ρομαντικοί νοσταλγοί των 90s, οι οποίοι πιστεύουν αφελώς ότι η επιστροφή στη δραχμή θα σημάνει την επιστροφή στην Ελλάδα της τυρόπιτας των 150 δραχμών, του ελεγχόμενου πληθωρισμού, της χαλαρότητας, του Μπίγαλη και των ελληνάδικων. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι τυχόν πισωγύρισμα θα φέρει την πληθωριστική και εκφυλισμένη δραχμή των 50s όπου η μαύρη αγορά, η έλλειψη βασικών αγαθών όπως γάλα ή ασπιρίνες κι εν τέλει η απόλυτη εξαθλίωση ήταν ο κανόνας. 

Τέλος, είναι και όλοι εκείνοι οι οποίοι, δικαίως, αισθάνονται εξουθενωμένοι από τις συνεχείς μειώσεις μισθών και συντάξεων, τη λιτότητα που δεν εντάσσεται σε κάποιο στρατηγικό σχεδιασμό, την έλλειψη εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης της κρίσης, τα λάθη δανειστών και διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων (που πολλοί εξ’ αυτών ψήφισαν), τις ανεδαφικές υποσχέσεις (που πολλοί εξ’ αυτών πίστεψαν) και την επακόλουθη διάψευση τους. 

Όπως γίνεται λοιπόν αντιληπτό οι δραχμιστές ή όσοι έστω δε θα είχαν πρόβλημα να συζητήσουν μια επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, δεν είναι μία μικρή μειοψηφία του περιθωρίου στην ελληνική κοινωνία, δεν έχουν πάντα κοινά συμφέροντα ούτε και μοιράζονται το ίδιο υπόβαθρο. 

Παρ’ όλα αυτά, το λεγόμενο φιλοευρωπαϊκό φάσμα του πολιτικού συστήματος υπό το φόβο του πολιτικού κόστους απέτυχε  να εξηγήσει πειστικά σε όλους εκείνους που τάσσονται υπέρ της επιστροφής, χωρίς να κινούνται από καθαρά ιδιοτελή κίνητρα ή γελοίες ιδεοληψίες, τι πραγματικά σημαίνει μια τέτοια κίνηση. Με άλλα λόγια δεν έχει καταφέρει ακόμη, έξι χρόνια μετά, να πείσει ότι η χρεοκοπία έφερε τα μνημόνια και όχι το αντίθετο, όπως και ότι το πρόβλημα δεν είναι το ευρώ αλλά η ίδια η δομή της οικονομίας. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε αφού πολλά από τα μέλη του δεν έχουν πειστεί τα ίδια … 

Από την άλλη μεριά, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι ο μέσος Έλληνας ψηφοφόρος, ανεξαρτήτως κομματικής τοποθέτησης, συνήθως στηρίζεται στο συναισθηματισμό και την παρόρμηση και πολύ σπάνια στον ορθολογισμό και την αντικειμενική θεώρηση των δεδομένων. Εν ολίγοις, δεν ακούει την ουσία όσων υποστηρίζει κάποιος αλλά ποιος και με ποιον τρόπο τα υποστηρίζει. Κάπως έτσι όταν ο πρώην διοικητής της Τ.τ.Ε. Γιώργος Προβόπουλος δηλώνει ότι η επιστροφή σε μια πληθωριστική δραχμή χωρίς συναλλαγματικά αποθέματα θα σαρώσει όλα τα εισοδήματα παρά τα αρχικά μικρά οφέλη στις εξαγωγές από την βαθιά υποτίμηση του νέου νομίσματος, αγνοείται παντελώς ως "παλιός" και "φθαρμένος". Αντιθέτως, ο ανεκδιήγητος Βαρουφάκης που βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου μιλώντας για "perpetual bonds" αντιμετωπίζεται περίπου ως γκουρού της οικονομίας και ο Νάιτζελ Φάρατζ που φαντάζεται την Ελλάδα ως αποικία και υποστηρίζει την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη για να κάνει "φτηνές διακοπές", θεωρείται φιλέλληνας. 

Τίποτα δεν είναι τυχαίο λοιπόν από όσα βιώνει ο τόπος τα τελευταία χρόνια όπως και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ιδέα της δραχμής δεν είναι απλώς μια σκέψη ή επιδίωξη περιθωριακών στοιχείων. Συμβολίζει μια ολόκληρη κουλτούρα που διαρκώς εξαπλώνεται και που μπορεί να καταστεί, πολύ σύντομα, καταστροφική για όλους μας.

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος

Email: jskpapadopoulos@gmail.com

Facebook

Twitter