Ο δυνάστης των γιορτών
GUEST EDITORS ΓΡΑΦΕΙ Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΣΙΑΝΟΥΔΗΣ Η μόνη άρνηση είναι να στερήσεις στον εαυτό σου να γνωρίσει τη θλίψη, καταδικάζοντάς ...
http://www.thecolumnist.gr/2016/12/blog-post_7.html
GUEST EDITORS
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΣΙΑΝΟΥΔΗΣ
Η μόνη άρνηση είναι να στερήσεις
στον εαυτό σου να γνωρίσει τη θλίψη,
καταδικάζοντάς τον έτσι
να τη φοβάται
για πάντα…
Δεν είναι δειλός, λοιπόν, αυτός που παραδίνεται σ’ εκείνη…
Η μόνη δειλία είναι η απιστία
στο πραγματικό
συναίσθημα…
Κάθε εορταστική περίοδος έχει έναν κοινό παρανομαστή… Δρόμους στολισμένους με φώτα, πολύχρωμες επιγραφές με ενθαρρυντικούς στίχους και μία αίσθηση ζέστης, κόντρα στον παγωμένο καιρό, δοσμένη μέσα από χαμόγελα και μάλλινα ρούχα. Κάποια από αυτά μπορεί να εκλείπουν από περίοδο σε περίοδο όμως ένα πράγμα παραμένει σταθερό• η στοχοθέτηση της νέας χρονιάς… Άνθρωποι όλων των ηλικιών, αγναντεύουν το νέο έτος που έρχεται και ρεμβάζουν, χαμένοι σε αυτό, το πόσο καλύτερα χρειάζεται να είναι τα πράγματα από του χρόνου. Αν και η εποχή φαίνεται να διαφημίζει το συναίσθημα, αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ακριβώς το αντίθετο! Βλέπετε, τα παραπάνω αποτελούν το λογικό κομμάτι του ανθρώπου και όχι το συναισθηματικό… Τι συμβαίνει, όμως, με το τελευταίο; Και ποιος είναι ο λόγος πίσω από την άρνηση στο πραγματικό συναίσθημα και την επιβολή ενός επίπλαστου, λογικού;
Ο λόγος είναι ότι το συναίσθημα μας καθιστά ευάλωτους καθώς ξεκινά και τελειώνει σε εμάς. Αποτελεί, αναπόφευκτα, λοιπόν κάτι το οποίο θα μπει μέσα μας κουβαλώντας την επίγευση του αντικειμένου στο οποίο επενδύθηκε. Είναι μόνο φυσικό, λοιπόν, οι συναισθηματικοί μας κάλυκες να είναι προγραμματισμένοι να αντιδρούν σε κάθε τι επίπονο με αποτέλεσμα να σκληραίνουν, να κάμπτονται και να συρρικνώνονται επιτρέποντας όλο και λιγότερο συναίσθημα να εισρεύσει. Με τον ίδιο, ακριβώς, τρόπο που μηχανικά αποτραβάμε τα πόδια μας όταν αγγίξουν τον παγωμένο ωκεανό, έτσι και ο ψυχισμός μας αντιδρά στον πόνο που επιθυμεί να κατοικήσει στο σώμα μας. Και όπως ο ψυχρός αέρας μπορεί να μας χαρίσει στιγμές ανηδονίας ακόμα και όταν είμαστε επάνω από μία φλεγόμενη εστία, έτσι και το συναίσθημα, όταν ντύνεται με την παγωμένη κρούστα της θλίψης, μας μουδιάζει τόσο που καταλήγουμε να αρνούμαστε την ύπαρξη του, στο φόβο μην χάσουμε την εικόνα μιας φωτιάς που καίει μα δεν μας ζεσταίνει…
Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι κάθε γιορτινή περίοδος κουβαλά μία αξίωση. Την εκεχειρία με τον εαυτό. Την επανασύνδεση με τη χαρά που αγνοήθηκε όλο το χρόνο και την προσχώρηση στην επίτευξη του θετικού. Ταυτόχρονα, μοιάζει να έρχεται στο προσκήνιο μία ακατανίκητη άρνηση σε κάθε τι θλιβερό. Μία προσήλωση σε μία άκρατη εκδήλωση χαράς και ένα υποβόσκον αίσθημα θυμού σε οτιδήποτε απειλήσει την ευτυχία των ημερών. Από πού ξεκινά, όμως, η απειλή αυτή και ποιον φόβο αφορά;
Από την απώλεια της ανεκτικότητας προς τον εαυτό μας, φυσικά. Τον όμορφο τρόπο με τον οποίο χρειάζεται να τον αγκαλιάσουμε, αφού πρώτα παραδεχτεί ότι το χρειάζεται, και καταλήγουμε να τον μισούμε, αφού οδηγούμαστε να τον θεωρούμε πολέμιό μας και να χρειάζεται να τον "θυσιάσουμε από τη νέα χρονιά" στο βωμό ενός καλύτερου, ιδανικού. Είναι η ίδια νοοτροπία, όμως, που μας αποτρέπει από το να επιδιορθώνουμε τα πράγματα που έχουν πληγωθεί και μας διδάσκει να τα αποτάσσουμε, να τα πετάμε κάτω από την ταμπέλα του ελαττωματικού, με αποτέλεσμα να μην μας επιτρέπεται να επενδύσουμε επάνω σε αυτά. Η ίδια νοοτροπία που κυοφορείται μέσα μας από τη στιγμή που οι πρωτόλειες φιγούρες της ζωής μας δεν μας αγκάλιασαν όταν χρειάστηκε, δεν λειτούργησαν σαν στεγανωτικά υλικά που θα φέρουν τα κομμάτια μας κοντά και θα τα ενώσουν δημιουργώντας ένα πολύτιμο ψηφιδωτό…
Παράλληλα, η παραπάνω διαδρομή ενισχύεται από ένα "πρέπει να είσαι χαρούμενος" το οποίο πηγάζει μέσα από τον φόβο του να αντικρύσεις τα πράγματα ως έχουν αλλά και απειλεί αυτό το αυτοεπιβαλλόμενο αίσθημα ευτυχίας. Σκεφτείτε το σαν ένα σαθρό έδαφος, το οποίο δέχεται την οδηγία να χτίσετε επάνω του, ενώ απαγορεύεται να αισθάνεστε φόβο σε κάθε τριγμό του φθαρμένου πατώματος. Όμως, γιατί φοβόμαστε τόσο το πραγματικό συναίσθημα τόσο που να του αρνούμαστε την ύπαρξη;
Η απάντηση είναι γιατί το πραγματικό μας αποκόπτει από τον αναγκαίο συμβολισμό που χρειάζεται να έχουν τα πράγματα για να καταστούν περισσότερο εύπεπτα. Αποτελούν, πλέον, καθαρές επιφάνειες τις οποίες φοβόμαστε να λερώσουμε και καταλήγουμε να τις αφήνουμε λευκές, μονάχα για να καθρεφτίζουν την ανάγκη μας να τους αντιστεκόμαστε. Την ανάγκη μας να υπερβαίνουμε την κάθε συναισθηματική ροπή προς οτιδήποτε δεν μπορεί να φιλτραριστεί μέσα από ένα λογικό πρίσμα και να κατακτηθεί μέσα από την αποχή μας, η οποία θα διαβεβαιώνει την παντοτινή παρουσία του. Ακριβώς όπως ένα παιδί βρίσκει περισσότερη ηδονή στην αναμονή της γιορτινής ημέρας, που θα λάβει το δώρο του, παρά στο δώρο αυτό καθεαυτό, έτσι καθιστάμεθα αποτραβηγμένοι από την αλήθεια ενός λυπηρού συναισθήματος, στρέφοντας τον εαυτό μας προς ένα επίπλαστο το οποίο μπορεί να διατηρείται στην "άρμη" της λογικής.
Είναι η άρνηση, λοιπόν, του να αποδεχτούμε ότι η συναισθηματική μας κατάσταση δεν παρελαύνει – και δεν χρειάζεται να παρελαύνει – μέσα από ένα συλλογικό βηματισμό αλλά μέσα από την αλήθεια της αποδοχής που μόνο εμείς μπορούμε να της δώσουμε. Πριν προλάβουμε να αρνηθούμε μία πιθανή αλήθεια της θλίψης ας θυμόμαστε ότι το πραγματικό συναίσθημα, ακόμα και λυπηρό, μας κρατά πιο ζωντανούς από μία λογική πλάση. Εξάλλου, το ραγισμένο γυαλί δεν είναι άσχημο όταν κολλάει… Μεταμορφώνεται μάλιστα σε ψηφιδωτό που με τα αυλάκια του, που θυμίζουν ουλές, δύναται να μας υπενθυμίζει – όχι τον πόνο που νιώσαμε – μα το ότι καλύτερες μέρες έχουν έρθει.
* Ο Ιάκωβος Σιανούδης είναι Bsc-ψυχοθεραπευτής και επιστημονικός συνεργάτης του ιστοτόπου www.psychorropia.gr
E-mail: iakovos.sianoudis@gmail.com