Η Ευρώπη θωρακίζει τα δικαιώματα των δημιουργών

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Κομβικής σημασίας σταθμός σε μία μακρά διαδικασία που ξεκίνησε τον Μάιο του 2015 με τη θέσπι...


ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Κομβικής σημασίας σταθμός σε μία μακρά διαδικασία που ξεκίνησε τον Μάιο του 2015 με τη θέσπιση της Στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2019, θεωρείται η πρόσφατη υπερψήφιση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με 438 ψήφους υπέρ και 226 κατά, της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα. Ενδεικτικό του διακομματικού χαρακτήρα της στήριξης της πρωτοβουλίας είναι ότι διαπρύσιοι υποστηρικτές της υπερψήφισης της πρότασης, η οποία είχε ως εισηγητή τον Γερμανό ευρωβουλευτή Axel Voss από το ΕΛΚ, ήταν τόσο ο Αντιπρόεδρος του ΕΚ Δημήτρης Παπαδημούλης (Ευρωπαϊκή Αριστερά) όσο και ο ευρωβουλευτής του Ποταμιού Γιώργος Γραμματικάκης (Σοσιαλδημοκράτες). Σε τί αφορά όμως αυτή η περίφημη μεταρρύθμιση και γιατί αποτελεί τομή για τη λειτουργία του διαδικτύου; 

Κατ’ αρχάς όπως είναι γνωστό, οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες παρά το γεγονός ότι αναπαράγουν νέα από sites όπως οι Ειδήσεις Google ή φιλοξενούν έργα καλλιτεχνών, κυρίως μουσικών και ηθοποιών, όπως το Youtube, εντούτοις δεν καταβάλλουν αποζημίωση στους δημιουργούς για πνευματικά δικαιώματα, ούτε ελέγχουν αν υφίσταται κάποιο ζήτημα παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων από την προβολή έργων που φιλοξενούνται στις πλατφόρμες τους, παρά μόνο μετά από μία συγκεκριμένη διαδικασία. Κι όλα αυτά παρά τα ετήσια κέρδη δεκάδων δισ. δολαρίων που απολαμβάνουν εξαιτίας αυτής ακριβώς της ιδιότυπης "ασυλίας" τους. Αυτές λοιπόν οι πρακτικές, όταν αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο πλαίσιο, θα αποτελέσουν παρελθόν καθώς οι πλατφόρμες αφενός μεν θα είναι υποχρεωμένες να αποδίδουν την οφειλόμενη για τη χρήση αμοιβή αφετέρου δε θα αναγκαστούν να εγκαταστήσουν και να χρησιμοποιήσουν την κατάλληλη τεχνολογία ώστε ο εντοπισμός μίας πιθανής παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων, όπως το ανέβασμα ενός άρθρου ή μιας ταινίας, να πραγματοποιείται έγκαιρα και υπ’ ευθύνη τους. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν αφορά τις μικρές και μεσαίες πλατφόρμες, καθώς στόχος της ΕΕ είναι να ενθαρρύνει έμπρακτα τις starts-up και την καινοτόμα επιχειρηματικότητα ενώ επίσης εξαιρούμενα είναι ερευνητικά και τα πολιτιστικά κέντρα, όπως και εκείνες οι οργανώσεις η λειτουργία των οποίων δεν έχει ως σκοπό το κέρδος αλλά βασίζεται στη διάδοση πολιτισμικών αγαθών και μη διαθέσιμων στο εμπόριο έργων. Εξίσου εκτός ρύθμισης είναι τα memes, τα remix, οι υπερσύνδεσμοι και η χρήση μεμονωμένων λέξεων, σύμφωνα πάντα με τον εισηγητή Axel Voss. 

Με αυτόν τον τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση καταπολεμά την νοσηρή κουλτούρα του "copy-paste", που έχει μετατραπεί σε μάστιγα τα τελευταία χρόνια με την γεωμετρική ανάπτυξη του διαδικτύου ενώ την ίδια στιγμή μικροί δημιουργοί, εκδότες, δημοσιογράφοι και bloggers, οι οποίοι εξαρτούν σχεδόν αποκλειστικά την οικονομική επιβίωσή τους από το έργο τους, παίρνουν μια βαθιά ανάσα ατενίζοντας το επαγγελματικό μέλλον τους με μεγαλύτερα περιθώρια αισιοδοξίας. 

Από την άλλη πλευρά όμως μία μερίδα επαγγελματιών του πολιτισμού και του Τύπου κάνουν λόγο για μία επικίνδυνη ρύθμιση η οποία με πρόσχημα τα πνευματικά δικαιώματα έχει ως πραγματικό στόχο τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου και της δημιουργίας. 

Πιο συγκεκριμένα, οι πολέμιοι της πρωτοβουλίας του ΕΚ εστιάζουν την κριτική τους σε δύο άρθρα της ρύθμισης, το 11 και κυρίως το 13. 

Ως προς το πρώτο, υποστηρίζουν ότι το άρθρο καλύπτει συνδέσμους, meme και αποσπάσματα έργων κάτι που δυσκολεύει σε πολύ μεγάλο βαθμό τόσο τη διάδοση μιας είδησης ή μιας άποψης όσο και τη συνδυαστική δημιουργικότητα. Σύμφωνα όμως με τον Axel Voss κάτι τέτοιο είναι fake news και δεν ισχύει σε καμία περίπτωση αφού ηλεκτρονικοί σύνδεσμοι και μεμονωμένες φράσεις που δεν αναπαράγουν αυτούσιο το σύνολο του έργου, προστατεύονται.

Υπερσύνδεσμοι και μεμονωμένες φράσεις εξαιρούνται σαφώς από την οδηγία, σύμφωνα με τον Axel Voss (EPP)
Ακόμη πιο έντονη είναι η κριτική που ασκείται στο άρθρο 13 η οποία εστιάζει στη χρήση ειδικού λογισμικού που θα εντοπίζει και θα φιλτράρει το, ύποπτο για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, περιεχόμενο. Αν και όντως δεν καθορίζεται επακριβώς η διαδικασία, εντούτοις βαρύγδουπες εκφράσεις όπως "αστυνόμευση" και "οργουελισμός" του διαδικτύου που έχουν ακουστεί ή γραφτεί το τελευταίο διάστημα είναι μάλλον άστοχες καθώς η διάταξη αφορά αποκλειστικά στον εντοπισμό ήδη δημοσιευμένων έργων και όχι σε μία απαγόρευση ή περιορισμό πρωτογενώς παραγόμενου υλικού. 

Υπό αυτό το πρίσμα και με δεδομένο ότι η οδηγία του ΕΚ έχει τη στήριξη πλείστων όσων δημοσιογραφικών ενώσεων και συλλόγων δημιουργών ανά τον κόσμο, οι οποίοι είναι και οι άμεσα θιγόμενοι σε περιπτώσεις περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης ή του λόγου, προκαλεί εντύπωση αν όχι απορία η αρνητική στάση ανθρώπων των οποίων τα δικαιώματα εξασφαλίζονται άμεσα και για πρώτη φορά από κάποιο συνολικό ρυθμιστικό πλαίσιο. 

Αν και είναι δύσκολο να δοθεί μία σαφής απάντηση σε αυτό το παράδοξο, το βέβαιο είναι ότι η εφαρμογή της οδηγίας θα αναγκάσει για πρώτη φορά τις παντοδύναμες μεγάλες πλατφόρμες του διαδικτύου να μοιραστούν ένα μέρος των δισεκατομμυρίων που κερδίζουν ανά έτος με τους δημιουργούς των έργων που τους αποφέρουν αυτά τα έσοδα ενώ παράλληλα θα υποχρεωθούν να επενδύσουν εξίσου μεγάλα ποσά στην εγκατάσταση της τεχνολογίας αυτόματου φιλτραρίσματος. Κάποια πράγματα λοιπόν που γράφονται και λέγονται ίσως να μην είναι και τόσο τυχαία ή αθώα τελικά.

Γιάννης Στέλιος Παπαδόπουλος
Email: jskpapadopoulos@gmail.com

Related

What's hot? 599070008589128136

Δημοσίευση σχολίου

Έχετε άποψη; Μοιραστείτε τη μαζί μας.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σχόλια με υβριστικό και προσβλητικό περιεχόμενο θα διαγράφονται.

emo-but-icon

Recent Posts Widget

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

ΑΡΘΡΟ ΜΑΝΩΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ HERBERT DORFMANN

ΑΡΘΡΟ ΜΑΝΩΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ HERBERT DORFMANN
"Ο πρωτογενής τομέας είναι η λύση, όχι το πρόβλημα"

FACEBOOK

TWITTER

item