Ανακοίνωση της Ευρωομάδας της Αριστεράς σε σχέση με το "Σχέδιο Κόστα-Ρίκα" του ΠΟΥ

Η Ευρωομάδα της Αριστεράς GUE/NGL προχώρησε σήμερα σε ανακοίνωση με την οποία υποστηρίζει ένθερμα τις προτάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), έτσι ώστε τα σωτήρια εμβόλια και φάρμακα που αναμένει ολόκληρη η ανθρωπότητα σε σχέση με την COVID-19 να διατίθενται δωρεάν σε όλους τους ανθρώπους, σε όλο τον πλανήτη, ανεξαρτήτως χώρας καταγωγής, χρώματος δέρματος και οικονομικής τους κατάστασης. 

Μετά από πρωτοβουλία των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, η GUE/NGL δήλωσε πως στηρίζει ένθερμα ότι η πνευματική ιδιοκτησία και τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης ευρεσιτεχνιών και πατεντών θα πρέπει να είναι δημόσια και με ελεύθερη πρόσβαση για όλους. Κάτι τέτοιο μπορεί να υλοποιηθεί με τη δημιουργία ενός παγκόσμιου φορέα που θα εξαγοράσει τις πατέντες και θα τις διαθέσει δωρεάν προς κάθε ενδιαφερόμενο. Το συγκεκριμένο πλάνο αναμένεται να ανακοινωθεί από τον ΠΟΥ σήμερα και ονομάζεται "σχέδιο Κόστα Ρίκα". 

Η ανακοίνωση αναφέρει χαρακτηριστικά ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αντιστέκονται σε ένα τέτοιο σενάριο. Αυτή τους η στάση κρύβει πολύ σημαντικούς κινδύνους, καθώς ενδέχεται να ανακαλυφθεί ένα σωτήριο φάρμακο ή εμβόλιο και να μην φτάσει σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η ανακοίνωση τελειώνει τονίζοντας ότι η υγεία είναι απαράβατο και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. 

Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση: 

Ελεύθερη Πρόσβαση για Όλους σε Εμβόλια και Φάρμακα για την αντιμετώπιση της COVID-19  

Ανακοίνωση της Ευρωομάδας της Αριστεράς σε σχέση με το «Σχέδιο Κόστα-Ρίκα» του ΠΟΥ 

"Η πνευματική ιδιοκτησία και τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης ευρεσιτεχνιών (πατέντες) απειλούν την πρόσβαση πολλών χωρών, ιδιαίτερα των πιο φτωχών, αλλά όχι μόνο, στα προϊόντα και τις τεχνολογίες (φάρμακα, εμβόλια κλπ.) για την αντιμετώπιση του COVID-19. Υπάρχει δηλαδή η περίπτωση να ανακαλυφθεί ένα σωτήριο φάρμακο ή εμβόλιο και να μην φτάσει σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη εξαιτίας της υψηλής τιμής ή των εμπορικών πολιτικών μιας εταιρείας. Ένα σενάριο αυτού του τύπου θα ήταν καταστροφικό όχι μόνο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, που απαιτεί παγκόσμια συνεργασία, αλλά και για την έννοια της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας, ειδικά σε περιόδους παγκόσμιας κρίσης. 

Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) - και των μελών της - αλλά και της Κίνας, πρότειναν και πέρασαν ψήφισμα στην Γενική Συνέλευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) 1 με την εξής λύση – «σχέδιο Κόστα Ρίκα»: Να δημιουργηθεί ένας παγκόσμιος φορέας με επικεφαλής τον ΠΟΥ που με χρηματοδότηση από τις πλούσιες χώρες και άλλους δωρητές θα εξαγοράσει τις πατέντες και θα τις διαθέσει δωρεάν προς κάθε ενδιαφερόμενο (κράτη, κλπ.) προκειμένου να παραχθούν έγκαιρα, σε επαρκείς ποσότητες και προσιτές τιμές τα κατάλληλα προϊόντα για την αντιμετώπιση του COVID-19. 

Η πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει πρόκριμα για την συνολική αντιμετώπιση των αγκυλώσεων (υψηλές τιμές, καθυστερήσεις κυκλοφορίας κλπ) που δημιουργεί η πνευματική ιδιοκτησία στην πρόσβαση σε τεχνολογίες υγείας. Η μόνη χώρα η οποία αντιτίθεται σθεναρά στο «σχέδιο Κόστα Ρίκα» είναι οι ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για τη σημασία της πνευματικής ιδιοκτησίας ως κίνητρο καινοτομίας, με ενδεχομένως απώτερο σκοπό την προστασία των κερδών της φαρμακοβιομηχανίας. 

Επισημαίνουμε τη θέση της Ευρωομάδας μας ότι όλη η πνευματική ιδιοκτησία για καινοτομίες σε σχέση με τον COVID-19 πρέπει να είναι δημόσια και με ελεύθερη πρόσβαση για όλους. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όταν οι προερχόμενες από τα τα δημόσια ταμεία των κρατών μελών της δαπάνες της ΕΕ για έρευνα και ανάπτυξη, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δεν θα προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές προς το δημόσιο συμφέρον συνέπειες, καθώς θα επηρέαζαν την τιμή και την προσβασιμότητα των ασθενών. 

Ταυτόχρονα, θα θέλαμε να τονίσουμε τη σημασία της δημόσιας έρευνας και της συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο, εκφράζοντας παράλληλα τις ανησυχίες μας για τον κυρίαρχο ρόλο των πολυεθνικών στον φαρμακευτικό τομέα. Επομένως, καλούμε επειγόντως όλες τις φαρμακευτικές εταιρείες να συγκεντρώσουν τα δεδομένα και την τεχνογνωσία τους σε μια συλλογική προσπάθεια εντοπισμού, δοκιμής, ανάπτυξης και παρασκευής εμβολίων και θεραπειών για τον περιορισμό του COVID-19. Η επιπλέον χρηματοδότηση του προτεινόμενου από το κοινό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου «Ταμείου Έρευνας και Καινοτομίας COVID-19», για την ενίσχυση των δράσεων του για τη χρηματοδότηση ταχείας έρευνας σχετικά με ένα εμβόλιο ή θεραπεία είναι απολύτως ζωτικής σημασίας. 

Η υγεία είναι απαράβατο και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Κανείς δεν μπορεί να μείνει εκτός σε αυτόν τον αγώνα για να ανακτήσουμε τις ζωές μας. Μας δίνεται λοιπόν μια σημαντική ευκαιρία να αξιοποιηθούν όλες οι πιθανές νομικές εξαιρέσεις υπέρ της Δημόσιας Υγείας, με όσο πιο ευέλικτο τρόπο γίνεται και με τρόπο που να επιτρέπει την θωράκιση του παγκόσμιου πληθυσμού, καθότι, έστω και ένας αν δεν είναι ασφαλής, τότε κανείς δεν είναι. 

Απαιτούμε ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση σε εμβόλια και φάρμακα που αντιμετωπίζουν τον COVID19 με διαφάνεια για όλους τους πολίτες, σε προσιτές τιμές για όλες τις χώρες."