Κορωνοϊός: Επικαιροποίηση των κανόνων στους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας

Η Επιτροπή πρότεινε τη Δευτέρα την επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου του περασμένου Οκτωβρίου για τον συντονισμό των μέτρων που επηρεάζουν την ελεύθερη κυκλοφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Η πρόταση αυτή αποτελεί μέρος των συνεχιζόμενων προσπαθειών της Επιτροπής να εξασφαλίσει καλύτερο συντονισμό και κοινοποίηση των μέτρων που σχετίζονται με τα ταξίδια σε ενωσιακό επίπεδο. Υπό το πρίσμα των νέων παραλλαγών του κορωνοϊού και του μεγάλου αριθμού νέων λοιμώξεων σε πολλά κράτη μέλη, είναι αναγκαίο να αποθαρρυνθούν έντονα οι μη ουσιώδεις μετακινήσεις, αποφεύγοντας παράλληλα το κλείσιμο των συνόρων ή τις γενικές ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και διασφαλίζοντας ότι η λειτουργία της ενιαίας αγοράς και των αλυσίδων εφοδιασμού θα παραμείνει αδιάλειπτη. Ως εκ τούτου, απαιτείται περαιτέρω στοχοθετημένη δράση για τη διασφάλιση συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τα μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ. 

Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει πρόσθετο συντονισμό σε δύο τομείς στους οποίους τα κράτη μέλη έχουν ήδη συμφωνήσει να συνεργαστούν:

1. Επικαιροποίηση του συμφωνηθέντος χρωματικού κώδικα για την αποτύπωση των περιοχών κινδύνου. 

2. Εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων σε ταξιδιώτες από περιοχές υψηλότερου κινδύνου.

Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, δήλωσε τα εξής: «Η συμφωνία του Οκτωβρίου σχετικά με τη συντονισμένη προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς αποτέλεσε σημαντικό βήμα προόδου στις προσπάθειές μας να αναχαιτίσουμε την εξάπλωση της νόσου COVID-19, διατηρώντας παράλληλα τις ουσιώδεις μετακινήσεις και τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Ο κοινός χάρτης και η κοινή προσέγγιση για αναλογικούς περιορισμούς που δεν εισάγουν διακρίσεις πρέπει να συνεχίσουν να καθοδηγούν τις προσπάθειές μας. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα, υπό το πρίσμα των νέων παραλλαγών, είναι ακόμη μεγαλύτερος συντονισμός και κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια για την αποθάρρυνση των μη ουσιωδών μετακινήσεων. Ως προς αυτό δεν θα βοηθήσει το κλείσιμο των συνόρων, αλλά τα κοινά μέτρα.»

Επικαιροποίηση του κοινού χρωματικού κώδικα

Εκτός από το πράσινο, το πορτοκαλί, το κόκκινο και το γκρι, η Επιτροπή προτείνει να προστεθεί το σκούρο κόκκινο χρώμα, το οποίο θα υποδεικνύει τις περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα. Το χρώμα αυτό θα χαρακτηρίζει τις περιοχές στις οποίες το 14ήμερο ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων είναι υψηλότερο του 500 ανά 100.000 άτομα. 

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) θα συνεχίσει να δημοσιεύει επικαιροποιημένες εκδόσεις του χάρτη με βάση τα στοιχεία που παρέχουν τα κράτη μέλη. 

Αυστηρότερα μέτρα για τους ταξιδιώτες από περιοχές υψηλότερου κινδύνου

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Ιανουαρίου, στην οποία καθορίζονται οι δράσεις που απαιτούνται για την αποφυγή τρίτου κύματος, η Επιτροπή προτείνει να αποθαρρύνονται έντονα όλες οι μη ουσιώδεις μετακινήσεις έως ότου βελτιωθεί σημαντικά η επιδημιολογική κατάσταση. Αυτό αφορά ιδίως τις μετακινήσεις προς και από «σκούρες κόκκινες» περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν τη συνοχή με τα μέτρα που εφαρμόζουν για τις μετακινήσεις εντός της επικράτειάς τους. 

Όσον αφορά τις μετακινήσεις από «σκούρα κόκκινη» περιοχή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να απαιτούν από τους ταξιδιώτες: 

- να υποβάλλονται σε διαγνωστική εξέταση πριν από την άφιξη

- ΚΑΙ να υποβάλλονται σε καραντίνα, όπως συνιστάται από την επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας και εφαρμόζεται επί του παρόντος από διάφορα κράτη μέλη. 

Καθώς η ικανότητα διενέργειας διαγνωστικών εξετάσεων έχει αυξηθεί, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν περισσότερο τις διαγνωστικές εξετάσεις που διενεργούνται πριν από την αναχώρηση και για περιοχές που είναι χαρακτηρισμένες σήμερα ως «πορτοκαλί», «κόκκινες» ή «γκρίζες». Τα άτομα που επιστρέφουν στο κράτος μέλος διαμονής τους θα πρέπει, αντ' αυτού, να έχουν τη δυνατότητα να υποβληθούν σε διαγνωστική εξέταση μετά την άφιξή τους. 

Δεδομένων των κινδύνων που συνδέονται με τον πολύ υψηλό αριθμό νέων λοιμώξεων, η Επιτροπή, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του ECDC, συνιστά στα κράτη μέλη να συμφωνήσουν να εγκρίνουν, να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, όπως μέτρα παραμονής στο σπίτι και προσωρινό κλείσιμο ορισμένων επιχειρήσεων, ιδίως σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί «σκούρες κόκκινες», να ενισχύσουν τη διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων και την ιχνηλάτηση και να εντείνουν την επιτήρηση και τον προσδιορισμό της αλληλουχίας κρουσμάτων COVID-19 για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την εξάπλωση νέων, πιο λοιμωδών παραλλαγών του κορωνοϊού. 

Τα άτομα που ζουν σε μεθοριακές περιοχές θα πρέπει να εξαιρούνται από ορισμένους από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Εάν χρειάζεται συχνά να διασχίσουν τα σύνορα, για παράδειγμα για οικογενειακούς ή επαγγελματικούς λόγους, δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να υποβάλλονται σε καραντίνα, και η συχνότητα των απαιτούμενων διαγνωστικών εξετάσεων θα πρέπει να είναι αναλογική. Εάν η επιδημιολογική κατάσταση εκατέρωθεν των συνόρων είναι παρόμοια, δεν θα πρέπει να επιβάλλεται απαίτηση για διαγνωστικές εξετάσεις. 

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να αποφύγουν διαταραχές στις ουσιώδεις μετακινήσεις, ιδίως προκειμένου οι ροές μεταφορών να παραμείνουν ευθυγραμμισμένες με το σύστημα των «πράσινων λωρίδων» και προκειμένου να αποφευχθούν διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού. 

Δεδομένου του αυξημένου κινδύνου, οι ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες, όπως είναι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και τα άτομα που ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς ή επιχειρηματικούς λόγους, οι οποίοι προέρχονται από «σκούρες κόκκινες» περιοχές θα πρέπει επίσης να υποβάλλονται σε διαγνωστικές εξετάσεις και σε καραντίνα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν θα έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στην άσκηση των ουσιωδών καθηκόντων ή αναγκών τους. 

Οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών, των οποίων η έκθεση στον γενικό πληθυσμό όταν μετακινούνται είναι συνήθως περιορισμένη, θα πρέπει να μην υποβάλλονται σε καραντίνα και, καταρχήν, να εξαιρούνται από τις διαγνωστικές εξετάσεις που σχετίζονται με τα ταξίδια. Οι ίδιες εξαιρέσεις θα πρέπει να ισχύουν όταν οι ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες είναι διερχόμενοι. 

Εκτός από τις επικαιροποιήσεις που πρότεινε χθες η Επιτροπή σχετικά με τα ταξίδια εντός της ΕΕ, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης πρόταση για την επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τα ταξίδια στην ΕΕ από τρίτες χώρες.